توپ هسته‌ای در زمین آمریکا
سیدقائم موسوی | دکتری علوم‌سیاسی
سال‌هاست که مناقشهٔ هسته‌ای جمهوری اسلامی در ترکیب نامتجانسی از تعارض منافع داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی در دورِ بی‌حاصلی می‌چرخد. انگار که مدلی واقعی از بازی مار و پله را به نمایش گذاشته است.
زمانی که طرفین سوار بر پله‌ها خانه‌های زیادی را پشت می‌گذارند، بنا به اقداماتی از طرف خودشان یا نیروی سومی همان پله‌ها را با شدت بیشتری از دست می‌دهند و گاهی میزان عقبگرد به‌مراتب از پیشروی بیشتر بوده است.
به درست یا غلط و همچنین اذعان یا انکار آن انتظارات زیادی پیرامون سرانجام این مذاکرات ایجاد شده است. بازارهای مختلف با ضرب آهنگ آن دچار فرار و فرود می‌شوند و بازیگران زیادی چشم به فرجام مذاکرات ردای صبر و انتظار پوشیده‌اند. صبر و انتظاری که گاه پهلو به بلاتکلیفی و ابهام می‌زند.
بعد از اما و اگرها پیرامون کیفیت پاسخ جمهوری اسلامی به پیشنهادهای اتحادیه اروپا،اکنون همه مترصد چندوچون پاسخ ایالات متحده آمریکا به آن هستند. همان‌قدر که پاسخ جمهوری اسلامی قادر بود به ختم مذاکرات بینجامد، پاسخ آمریکا نیز پتانسیل دفن یا احیا برجام را دارد.
نکته‌ای که تا اندازه‌ای امیدها به فرجام برجام را همچنان زنده نگه داشته است، مواضع اتحادیه اروپا در مورد پاسخ جمهوری اسلامی است؛ جایی که پاسخ را معقولانه توصیف کردند. همین امر عواقب شکست مذاکرات را از دوش ایران برمی‌دارد و متوجه آمریکا می‌کند.
آنها به‌خوبی اذعان دارند که طلایی‌ترین زمان برای احیاء برجام گذشته از پیامدهای تحمیلی جنگ اوکراین، از نقطه‌نظر آرایش سیاسی داخلی در جمهوری اسلامی؛ همین ترکیب کنونی است.
درغیراین‌صورت در شرایط دیگری حتی بر فرض خوش‌بینانه شکل‌گیری هر گونه توافقی، پروسهٔ عملیاتی کردنش به‌آسانی امروز نخواهد بود و مخالفان آن در محلل کردنش از ظرفیت بالایی برخوردار خواهند بود.
تعلل آمریکا در واکنش به پاسخ ایران از سه مسئله نشأت می‌گیرد؛ مخالفت اسرائیل با هرگونه توافق، مخالفت جمهوری‌خواهان با آن؛ چرا که آن را سکویی برای موفقیت‌های بعدی دموکرات‌ها در کنگره و احتمالا آیتم امتیازآوری برای دور بعدی ریاست‌جمهوری بایدن می‌دانند و بالاخره، ناهماهنگی در تیم مشاوره‌ای بایدن و بیشتر از همه ضعف ارادهٔ خودِ بایدن!
با این وجود؛ بنا به خلأ انرژیِ روسیه و فشار اتحادیه اروپا، ضرورت پایان دادن به مناقشه هسته‌ای درازدامن ایران برای تمرکز لازم در اوکراین و تایوان و فرار از شماتت عامل شکست مذاکرات بودن، احتمالا پاسخ آمریکا به صورتی خواهد بود که به احیاء توافق منجر خواهد شد.
منبع: کانال تلگرام راهبرد
