جنگ جهانی تعرفه و نفت
با امضای چند دستور اجرایی توسط ترامپ عصر افزایش تولید طلای سیاه و بستن تعرفه به کالاهای وارداتی از دیگر کشورها در امریکا آغاز شد
حالا كه پاي دونالد ترامپ به كاخ سفيد رسيده، لابي‌هاي نفتي فهرست توصيه‌ها و آرزوهاي خود را روي ميز اين رييس‌جمهور قرار داده‌اند.
به گزارش «انرژی امروز» از روزنامه اعتماد، گفته مي‌شود صنعت نفت ايالات متحده پول كلاني را براي كمك به انتخاب ترامپ و ساير جمهوري‌خواهان هزينه كرده و اكنون تحليلگران بر اين باورند فهرست آرزوهاي حوزه انرژي اين صنعت، تغيير چشمگيري در بسياري از سياست‌هاي اقليمي و انرژي ايالات‌متحده رقم خواهد زد. برنامه‌ها از هم‌اكنون شروع شده و در اولين اقدام، موسسه نفت امريكا (API) «نقشه راه» انرژي خود را براي دولت ترامپ و كنگره جديد تحت كنترل جمهوري‌خواهان ارايه كرده است. در صدر اين فهرست گسترش مناطق حفاري و تغيير قوانين دولت جو بايدن، در مورد انتشار گازهاي گلخانه‌اي از خودروها و قوانين مربوط به صادرات گاز طبيعي جا خوش كرده‌اند. مايك سامرز، رييس و مديرعامل موسسه نفت امريكا در جديدترين نشست مطبوعاتي خود، به وضوح پيروزي‌هاي جمهوري‌خواهان در رقابت‌هاي رياست‌جمهوري و كنگره را بدل كرد به دستوري براي توسعه سوخت‌هاي فسيلي و گفت: «در نوامبر گذشته، انرژي امريكا به راي گذاشته شده بود و انرژي امريكا برنده شد. گام‌هاي زيادي وجود دارد كه دولت ترامپ مي‌تواند از روز اول برداشتن‌شان را شروع كند.»
دستور كار دونالد ترامپ در هفته‌هاي پس از بازگشت به قدرت با قول پايان دادن به ليبراليسم اجتماعي و آغاز دوره جديدي از شكوفايي امريكا، به سرعت در حال شكل‌گيري است. بخش بزرگي از اين شكوفايي به صورت مستقيم به صنعت نفت اين كشور گره خورده است. در همان هفته اول موجي از دستورات اجرايي از كاخ سفيد به راه افتاد: سركوب گسترده مهاجرت غيرقانوني آغاز شد، ايالات‌متحده از سازمان بهداشت جهاني و توافق اقليمي پاريس خارج شد (البته براي بار دوم)، عفو گسترده‌اي براي آشوبگران متهم به شركت در حمله 6 ژانويه به ساختمان كنگره امريكا صادر و روند برچيدن برنامه‌هاي تنوع، برابري و مشاركت فدرال آغاز شد. همراهان ترامپ مي‌گويند «به عصر طلايي امريكا خوش آمديد.»
در ايالات‌متحده امروزين وفاداران ترامپ بر رهبري مجلس نمايندگان و سناي تحت كنترل جمهوري‌خواهان تسلط دارند. دادگاه‌هاي فدرال نيز اكنون مملو از منصوبان ترامپ هستند، ازجمله سه قاضي كه ترامپ به ديوان عالي ايالات‌متحده فرستاد تا به بلوك محافظه‌كار، اكثريتي ۶ بر ۳ بدهد.
بنيان همه اين رخدادها در خواب خرگوشي يك سال پيش دموكرات‌ها پايه‌ريزي شده بود. دموكرات‌ها تمام سال گذشته را با اين استدلال گذراندند كه استيضاح، محكوميت به جنايت، مشكلات حقوقي و تلاش ناموفق براي كن فيكون كردن شكست در انتخابات 2020 ترامپ را به عنوان يك تهديد وجودي براي دموكراسي خواهد شناساند و در نتيجه پيروزي در چنگ‌شان است. اما از صدها دليلي كه پيروزي ترامپ را رقم زد و دموكرات‌ها قادر به ديدنش نبودند، همين نزديكي صنعت نفت ايالات‌متحده به رهبر جمهوري‌خواهان بود. اگر نگاهي به آمار موسسه نفت امريكا داشته باشيم كه مي‌گويد صنعت نفت و گاز طبيعي امريكا 10.3 ميليون شغل و نزديك به 8درصد از توليد ناخالص داخلي اين كشور را از آن خود دارد، مي‌توان به قدرت اين صنعت در اعمال نفوذ به نامزدهاي دلخواه‌شان را دريافت. براساس گزارش گروه اوپن‌سكرتز (Open Secrets) كه بر امور مالي مبارزات انتخاباتي نظارت دارد، بخش نفت و گاز در چرخه انتخابات 2024 بيشتر از هر انتخابات قبلي به نامزدهاي جمهوري‌خواه و محافظه‌كار پول داده است.
داده‌هاي اوپن‌سكرتز حدود 239 ميليون دلار از كل هزينه‌هاي سياسي بخش نفت و گاز را در چرخه انتخابات 2024 نشان مي‌دهد كه تقريبا نشان‌دهنده افزايش 60 درصدي نسبت به هزينه‌هاي تبليغاتي اين صنعت در چرخه انتخابات 2020 است. حدود 89درصد از پول اين صنعت به گروه‌هاي جمهوري‌خواه يا محافظه‌كار تعلق يافته است، پولي كه عمدتا به شكل «پول نرم» يا هزينه‌هاي خارجي صرف شده است.
هرچند جو بايدن، رييس‌جمهور اسبق ايالات‌متحده، در كمپين‌هاي انتخاباتي خود در سال 2020 قول داده بود توليد نفت و گاز اين كشور را كاهش دهد تا گام‌هايي براي مقابله با بحران تغيير اقليم برداشته شود، اما آمارها حاكي از آن است كه اين قول‌وقرارها در حد همان كمپين‌هاي انتخاباتي باقي ماند و توليد نفت و گاز ايالات‌متحده اتفاقا در دوره اين رييس‌جمهور دموكرات افزايش يافت. اكنون ايالات‌متحده بيش از هر كشور ديگري نفت خام توليد مي‌كند.
مايك سامرز اما به همين هم راضي نيست و گفته «ترامپ بايد كار خود را با لغو ممنوعيت‌هايي شروع كند كه بايدن در مورد مجوزهاي جديد حفاري دريايي در صدها ميليون هكتار در امتداد سواحل اقيانوس اطلس، اقيانوس آرام و خليج فلوريدا برقرار كرده بود.» سامرز معتقد است: اكنون زمان آن فرا رسيده كه رويكرد انرژي طرفدارِ امريكا را به ليزينگ فدرال بازگردانيم و به همه نشان دهيم كه درهاي امريكا به روي سرمايه‌گذاري در انرژي باز است. توضيح اينكه در ايالات‌متحده زمين‌هاي فدرال براي استخراج نفت و گاز اجاره داده مي‌شود و اين اجاره يا ليزينگ به صورت پرداخت سالانه تا زمان كشف نفت يا گاز است. اجاره سالانه تحت كليه اجاره‌نامه‌هاي نفت و گاز صادر شده از 22 دسامبر 1987، 1.50 دلار در هر جريب (هر جريب معادل 4047 متر مربع) براي پنج سال اول اجاره و 2.00 دلار در هر جريب پس از آن است.
به گفته سامرز موسسه نفت امريكا آماده است در هر دادگاهي دليل بياورد كه ترامپ صلاحيت لغو ممنوعيت‌هاي حوزه نفت و گاز بايدن را دارد. با اين حال، بسياري از كارشناسان حقوق محيط‌زيست معتقدند كه چنين كاري مستلزم اقدام كنگره است.
فهرست خواسته‌هاي سامرز به همين‌جا ختم نمي‌شود. او از ترامپ مي‌خواهد كه ممنوعيت‌هاي بايدن در صدور مجوز پايانه‌هاي جديد براي صادرات گاز طبيعي مايع يا LNG را هم لغو كند. اروپا به دنبال كاهش صادرات سوخت روسيه پس از تهاجم اين كشور به اوكراين، به مصرف‌كننده بزرگ گاز امريكا تبديل شده است. اين درحالي است كه فعالان اقليمي استدلال مي‌كنند كه صادرات ال‌ان‌جي باعث افزايش انتشار گازهاي گلخانه‌اي و تضعيف توسعه منابع انرژي پاك‌تر مي‌شود و اين تنها مشكلي نيست كه در حوزه صادرات ال‌ان‌جي وجود دارد؛ برخي مصرف‌كنندگان درباره اينكه چگونه صادرات گاز بر قيمت انرژي داخلي تاثير مي‌گذارد ابراز نگراني كرده‌اند. در مطالعه‌اي كه سپتامبر گذشته منتشر شد، وزارت انرژي ايالات‌متحده اعلام كرد كه انتشار سالانه گازهاي گلخانه‌اي يك پايانه صادراتي بسيار بزرگ ال‌ان‌جي به خودي خود از انتشار سالانه گازهاي گلخانه‌اي ۱۴۱ كشور جهان در سال ۲۰۲۳ بيشتر است.
بر اين اساس، وزارت انرژي ايالات‌متحده مجوز صادرات روزانه 48 ميليارد فوت مكعب، يعني تقريبا نيمي از توليد فعلي داخلي را صادر كرده است. از اين روزانه 48 ميليارد فوت مكعب كل صادرات مجاز، روزانه 14 ميليارد فوت مكعب در حال حاضر فعال است و ايالات‌متحده را به بزرگ‌ترين صادركننده ال‌ان‌جي در جهان تبديل مي‌كند. اما يك ظرفيت روزانه 12 ميليارد فوت مكعبي ديگر هم در حال ساخت است و انتظار مي‌رود تا سال 2030 حجم صادرات فعلي ايالات‌متحده را دو برابر كند و در آن زمان ايالات‌متحده بزرگ‌ترين صادركننده باقي خواهد ماند و براساس برنامه‌هاي توسعه‌اي اعلام شده تقريبا 40 درصد از ساير كشورها پيشي خواهد گرفت. 22 ميليارد فوت مكعب ديگر از ظرفيت صادرات توسط وزارت انرژي تاييد شده است، اما تصميم نهايي سرمايه‌گذاري براي شروع ساخت و ساز فعلا تضمين نشده است. در بخش ديگري از اين گزارش، وزارت انرژي ايالات‌متحده هشدار داده افزايش صادرات ال‌ان‌جي مصرف‌كنندگان امريكايي را در معرض قيمت‌هاي بالاتر گاز طبيعي و برق توليدي آن قرار مي‌دهد. ارقامي كه وزارت انرژي اين كشور منتشر كرده، افزايش سه‌رقمي قيمت انرژي براي مصرف‌كنندگان داخلي است در صورت افزايش ميزان صادرات ال‌ان‌جي. اما سامرز در برابر اين ارقام استدلال كرده كه براساس مطالعه جديد اس‌اند‌پي گلوبال (S&P Global) صنعت ال‌ان‌جي در دهه گذشته بيش از 400 ميليارد دلار به توليد ناخالص داخلي ايالات‌متحده كمك و صدها هزار شغل ايجاد كرده است. موسسه نفت امريكا در ادامه فهرست خواسته‌هاي خود خواستار پايان دادن به هزينه‌هاي مربوط به انتشار گاز متان اضافي ناشي از حفاري و انتقال نفت و گاز در دوره بايدن است. متان يك گاز گلخانه‌اي قدرتمند است كه در اثر حفاري سوخت‌هاي فسيلي و نشتي خطوط انتقال گاز در جو منتشر مي‌شود. نيوزويك در گزارشي نوشته است فناوري‌هاي جديد نظارتي، ازجمله ماهواره‌هاي حساس جديد، نشت‌هايي را نشان مي‌دهند كه منجر به افزايش سطح جهاني متان در جو مي‌شوند. پايش هوايي توليد نفت و گاز ايالات‌متحده در تابستان گذشته نشان داد كه انتشار گاز متان هشت برابر بيشتر از اهدافي است كه صنعت نفت اين كشور متعهد به آن شده است. پيش‌تر مطالعه‌اي كه در مجله آنلاين Frontiers in Science منتشر شد، نشان مي‌داد افزايش متان اتمسفر از نرخ رشد پيش‌بيني‌شده پيشي مي‌گيرد. سامرز مي‌گويد صنعت نفت ايالات‌متحده متعهد به كاهش انتشار متان است اما با هزينه‌هايي كه دولت بايدن وضع كرده مخالف است. «ما نگراني‌هاي واقعي داريم كه با گذشت زمان، توليد اين منبع انرژي كه بخش عمده‌اي از اقتصاد امريكا را تامين مي‌كند، كاهش مي‌دهد.»
ارتباط نفت با خودرو
موسسه نفت امريكا توصيه‌هايي هم دارد درباره منبع اصلي مشتريانش يعني صنعت خودرو. سامرز مي‌گويد كه دولت ترامپ بايد استانداردهاي سختگيرانه انتشار گازهاي گلخانه‌اي را كه آژانس حفاظت از محيط‌زيست در ماه مارس گذشته وضع كرده بود، لغو كند. تحليلگران بر اين باورند چنين پيشنهادي احتمالا در تضاد با برنامه‌هاي صنعت خودروسازي است كه تنها در چند سال گذشته ده‌ها ميليارد دلار براي گذار صنعت به وسايل نقليه برقي سرمايه‌گذاري كرده است.
جان بوزلا، رييس و مديرعامل شركت (اتحاد براي نوآوري خودرو)، اما در مورد قوانين جديد اگزوز خودروها گفته «آينده از آن خودروهاي الكتريكي است.» او از رضايت صنعت خودرو مي‌گويد از اينكه استانداردهاي آلايندگي به شركت‌هاي خودروسازي اجازه مي‌دهد مسيري پيش رو داشته باشند براي توليد خودروهاي برقي در ايالات‌متحده و در عين حال جايگاهي رقابتي در بازارهاي جهاني به دست آورند، خودروسازان به اين تحول متعهد هستند.
سامرز معتقد است كه قوانين انتشار گازهاي گلخانه‌اي كه خودروسازي را به سمت توليد بيشتر خودروهاي برقي سوق مي‌دهد براي مصرف‌كنندگان امريكايي منطقي نيست و نمايندگي‌هاي فروش خودرو كه موسسه نفت امريكا نظر آنها را خواسته اصلا راضي نيستند مشتريان‌شان خودروي برقي بخرند.
البته هم موسسه نفت امريكا و هم صنعت خودروسازي اين كشور با برنامه‌هاي تهاجمي ايالت كاليفرنيا درباره خودروهاي برقي هم مخالف هستند. براساس اين برنامه، فروش جديد خودروهاي گازسوز معمولي تا سال 2035 متوقف خواهد شد. با وجود اين سياست‌هاي خصمانه اقليمي، موسسه نفت ايالات‌متحده به ترامپ پيشنهاد نكرده بود از معاهده اقليمي پاريس خارج شود. برعكس سامرز معتقد است «اينكه ايالات‌متحده در توافقنامه اقليمي پاريس باقي بماند يا خير، ربطي به تمركز صنعت بر ادامه كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي نخواهد داشت.» در ماه نوامبر، دارن وودز، مديرعامل اكسون موبيل هم در مذاكرات سالانه اقليمي سازمان ملل در باكو آذربايجان، (كاپ 29) به ترامپ توصيه كرده بود ديگر امريكا را از توافق پاريس خارج نكند و در مصاحبه با وال‌استريت ژورنال گفت كه چنين تغيير سياستي براي تجارت بد است زيرا عدم اطمينان شديد ايجاد مي‌كند و البته ترامپ به هيچ كدام از اين توصيه‌ها عمل نكرد.
«مته عزيزم مته! حفاری كن عزيزم!»
«مته عزيزم، مته!» شعار انتخاباتي جمهوري‌خواهان در سال 2008 بود كه نشان‌دهند تاكيد اين حزب بر حفاري‌هاي نفت و گاز بود. همين شعار را ترامپ در سال 2024 وام گرفت. يك روز پس از پيروزي دونالد ترامپ سهام شركت‌هاي بخش انرژي رشد كرد و «بخش انتخاب انرژي صندوق اسپايدر SPDR » كه نماينده سهام انرژي در S&P 500 است، نزديك به 4درصد صعود كرد. در مقابل، سهام شركت‌هاي انرژي‌هاي تجديدپذير با كاهش بيش از 10درصدي ارزش سهام غول خورشيدي ايالات‌متحده
First Solar مواجه شدند. ترامپ بارها گفته بود كه امريكا نسبت به كشورهايي چون عربستان‌سعودي و روسيه «طلاي مايع» بيشتري دارد و بايد تغييرات قابل‌توجهي در سياست‌هاي خود براي افزايش بيشتر توليد سوخت‌هاي فسيلي اعمال كند. نشريه پاليتيكو هم پيش‌تر گزارش داده بود كه برخي پيشنهاد كرده‌اند كه دفتر برنامه‌هاي وام وزارت انرژي و بخش‌هاي آژانس حفاظت از محيط‌زيست كه بر فعاليت‌هاي مرتبط با اقليم متمركز شده‌اند حذف شود. براساس گزارش نشريه نيوزويك، انتخاب‌هاي ترامپ براي رهبري پست‌هاي كليدي انرژي و محيط‌زيست نشان مي‌دهد كه احتمالا با بسياري از بخش‌هاي برنامه انرژي موسسه نفت امريكا هماهنگ هستند. انتخاب ترامپ براي وزير انرژي، كريس رايت، مديرعامل شركت حفاري «ليبرتي انرژي» و از مدافعان سرسخت فركينگ و توسعه نفت و گاز است. لي زلدين، نماينده سابق جمهوري‌خواه از نيويورك، گزينه ترامپ براي رهبري آژانس حفاظت محيط‌زيست ايالات‌متحده است. آمار جالب‌توجهي درباره زلدين وجود دارد. سازمان غيرانتفاعي زيست محيطي «ليگ راي‌دهندگان حفاظت از محيط‌زيست» مي‌گويد كه زلدين در زمان حضورش در مجلس نمايندگان تنها در 14درصد راي‌گيري‌ها به حمايت از محيط‌زيست راي مثبت داده و با طرح‌هاي عمده اقليمي مخالفت كرده است. داگ بورگوم، فرماندار سابق داكوتاي شمالي، هم منتخب ترامپ براي وزارت كشور است؛ او يكي از مديران سابق شركت نرم‌افزاري است كه در سال 2024 حتي براي رياست‌جمهوري هم خيز برداشت. بورگوم مي‌گويد «يك چرخش 180 درجه‌اي از سياست‌هاي دولت بايدن در مورد انرژي چيزي است كه صنعت نفت امريكا به دنبال آن است.» كارولين ليويتِ سخنگو هم به صراحت گفته است كه سوخت‌هاي فسيلي تمركز اصلي دولت ترامپ خواهد بود. ليويت اطمينان داده بود كه «امريكايي‌هايي كه به رييس‌جمهور ترامپ دستور افزايش حفاري و كاهش قيمت بنزين را دادند! مطمئن باشند جو بايدن شكست خواهد خورد و «ما حفاري خواهيم كرد، عزيزم، حفاري خواهيم كرد.»»
