دلایل رشد بی‌وقفه بازار سهام
بررسی‌ها درباره علت رشد ناگهانی شاخص‌کل بورس و اوراق‌بهادار نشان می‌دهد، دلایل مختلفی مسبب تغییر مسیر بورس تهران در ۹ روز گذشته بوده‌است. بازار سهام که اواسط اردیبهشت نتوانست خود را با چشم‌انداز تورمی کشور وفق دهد از تاریخ مذکور تا هم‌اکنون بر مدار نوسانی حرکت کرده‌است. آنطور که شواهد نشان می‌دهد این بازار در مواجهه با ۳محرک دلار، نبض کند برجام و پیشروی تورم عمومی در جهتی مخالف روند ماه‌های قبل گام برداشته است.
به گزارش «انرژی امروز» از دنیای اقتصاد، به گفته کارشناسان بازار سهام درحالی‌که دلار مرزهای جدیدی را درنوردیده و وضعیت باثباتی در ابرکانال ۳۶هزارتومان از خود به نمایش گذاشته است، سایر بازارهای دارایی نیز برای دور نماندن از این مسیر افزایشی با تحرکات مثبت از سوی سرمایه‌گذاران روبه‌رو شده‌اند. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نیز حاکی از آن است که دو عامل افزایش نرخ دلار و بن‌بست کنونی مذاکرات هسته‌ای که عدم اطمینان را افزایش می‌دهد، به‌عنوان دو شوک اثرگذار منجر به تقویت طرف تقاضا در بازار سهام شده‌اند. گرچه تغییر رفتار معامله‌گران از دومین هفته آبان‌ماه با تحرکات مثبت حقوقی‌ها کارخود را آغاز کرد اما رفته‌رفته و همزمان با قله‌پیمایی قیمت ارز، بورس تهران مجددا وارد فاز جدیدی از سبزپوشی شد. روز گذشته نیز نماگر بازار مذکور با بیش از ۱۴هزار واحد افزایش توانست در سطح ۴/ ۱میلیون واحد آرام بگیرد.
گمانه‌زنی‌ها از افزایش ورود پول حقیقی در روزهای گذشته به جریان دادوستدهای بورسی حاوی یک ابهام بزرگ است. قرارگرفتن ارزش معاملات خرد بورس در سطح ۴هزارو ۵۰۳میلیاردتومان طی ۹روز گذشته و افزایش ۲۹/ ۱۴۲درصدی این مهم واکنش‌های مختلفی را از سوی فعالان بازار سرمایه به‌دنبال داشته است. برخی از تحلیلگران با ابراز نگرانی از رشد بدون‌وقفه شاخص‌کل اتفاق‌هایی مشابه رخدادهای عجیب و غریب مرداد ۹۹ را به تصویر می‌کشند، اما از سویی دیگر گفته‌های برخی دیگر از کارشناسان به این موضوع اشاره می‌کند که رشد بدون استراحت شاخص‌کل درحالی‌که در‌ماه‌های گذشته نماگر مزبور با اصلاح فرسایشی مواجه بوده، طبیعی است وجای نگرانی وجود ندارد. با توجه به اینکه بازارسهام درمیان بازارهای رقیب با بازدهی منفی ۷ماهه درگیر بوده، تغییر مسیر به سمت انتظارات تورمی عمدتا قابل‌قبول است، به‌همین‌دلیل تقویت طرف تقاضا در روزهای یادشده را می‌توان تا حدود زیادی به تبعات روند صعودی قیمت دلار نسبت داد.
دلایل تحرکات مثبت بورسی
«پیش از این سرمایه‌گذاران به دلیل مواجهه با سیگنال‌های مثبت برجامی با احتیاط بیشتری معاملات بازارهای دارایی را رصد می‌کردند اما شوک ناشی از اظهارات مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، مبنی‌بر وجود شرایط غیرعادی در مذاکرات وین طی روزهای گذشته به شدت‌گرفتن انتظارات تورمی منجر شد. افزایش قیمت‌ها در دو بازار دلار و سکه نقش مهمی در عبور شاخص از سطح روانی ۴/ ۱میلیون واحد ایفا کردند.»
مهدی رضایتی، کارشناس بازار سرمایه در همین رابطه گفت: در‌ماه های گذشته دخالت دولت تحت‌عنوان قیمت‌گذاری دستوری اجازه جهش قیمتی به بازار سهام را نداد. این عامل به‌عنوان یکی از ریسک‌های سیستماتیک بورس منجر به تحولات منفی در این بازار شد. چشم‌انداز تورمی در اقتصاد کشور از ابتدای سال به‌وضوح مشخص بود. تورم نقطه به نقطه در کشور نیز گویای همین امر است اما همان‌طور که مشاهده شد مداخلات سیاستگذار در بازارسهام نگذاشت بازار مذکور همسو با انتظارات تورمی به مسیر صعودی خود ادامه دهد، اما هم‌اکنون بازار در شرایط جدیدی قرار دارد. به‌نظر می‌رسد سیگنال‌های منفی مذاکراتی منتشرشده سمت و سوی جدیدی به انتظارات تورمی ناشی از نااطمینانی‌های موجود در فضای اقتصادی و غیراقتصادی بخشیده است، از این‌رو می‌توان عامل نام‌برده را یکی از اصلی‌ترین محرک‌های افزایش شاخص‌کل نام برد.
او با اشاره به احتمال کاهش فاصله قیمت دلار نیمایی با دلارآزاد افزود: رفتار بازار ارز نشان می‌دهد روند رو به جلو در قیمت دلار می‌تواند تداوم یابد. از این منظر احتمال افزایش نرخ دلار نیمایی نیز وجود دارد و سطح نرخ‌ها در این بازار متاثر از این مهم می‌تواند در مسیر صعودی قرار گیرد. تحولات بازار سهام از طرفی می‌تواند نگرانی‌هایی را از جانب احتیاط به‌وجود آورد. این کارشناس در ادامه و در مورد ورود صندوق توسعه‌ملی به خرید سهام نیز گفت: با توجه به اینکه تقاضا از سوی این صندوق به سمت سهام بزرگ خواهد بود، در نتیجه تحرکات مثبت از این منظر، سهام کوچک نیز به مرور با نوسان‌های مثبت روبه‌رو خواهند شد. به گفته او این اتفاق اثرات روانی مثبتی در روند بازار ایجاد خواهد کرد، ضمن اینکه اگر استراتژی صندوق فوق بر خرید نمادهای بیشتری انجام شود اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار بازمی‌گردد.
بازگشت اعتماد از دست رفته؟
رفتار معامله‌گران بازارسهام نشان می‌دهد دادوستدهای این بازار همچنان با احتیاط دنبال می‌شود. برخی کارشناسان معتقدند خرید‌های حقوقی‌ها در ۳روز نخست هفته دوم آبان‌ماه تا حدودی توانست به بازگشت اعتماد سهامداران خرد و حقیقی کمک کند. درهمین رابطه محمدعلی ایمانی، کارشناس بازارسرمایه اظهار کرد: بورس تهران بارها تحت‌تاثیر تدابیر ناصحیح سیاستگذار از ریل صعودی خارج شده‌است. دخالت مستقیم و غیر‌مستقیم سیاستگذار در سازوکار بازار طی سال‌های گذشته بر نوسان‌های این بازار افزوده به‌طوری که به‌نظرمی‌رسد در صورت دستکاری‌های مجدد بازارسهام به روال فرسایشی خود بازگردد؛ این در حالی است که بر اساس برخی پیش‌بینی‌های کارشناسان ارزی چشم‌انداز دو رقیب اصلی بورس یعنی بازارهای دلار و طلا می‌تواند افزایشی باشد. قیمت دلار در روز چهارشنبه ۱۱ آبان‌ماه وارد کانال ۳۴هزار تومان شد و همچنان در ابرکانال ۳۶هزارتومان در نوسان است.
با توجه به مقاومت اسکناس آمریکایی برای عقبگرد از این نرخ بازار سهام نیز می‌تواند تا حدودی عقب‌ماندگی خود از انتظارات تورمی را جبران کند. چشم‌انداز تورمی مختص به بازارهای ذکر‌شده نیست و شواهد آماری نشان می‌دهد نرخ اجاره‌بها در مهرماه نیز تحت‌تاثیر تورم عمومی و نوسان‌های ارزی و دلاری نسبت به شهریور‌ماه با رشد روبه‌رو شده‌است. تغییر رفتار معامله‌گران در اغلب بازارهای دارایی موید آن است که سرمایه‌گذاران در این مقطع برای همسو شدن با تورم عمومی چاره‌ای جز وارد کردن پول‌های خود به بازارهای دارایی ندارند. به گفته این کارشناس، جریان خروج پول حقیقی در بورس تهران که از روز شنبه وارد فازی معکوس شده‌است، بر درستی این ادعا تاکید می‌کند.
در‌ماه‌های گذشته با توجه به اینکه P/ Eتاریخی بورس به کمترین میزان طی سال۹۶ تاکنون رسیده بود، این وضعیت توانست آمادگی بیشتری از نظر روانی به سرمایه‌گذاران برای ورود به بازار سهام ببخشد. همان‌طور که تا حدودی با تغییر جو روانی حاکم بر بازار شاهد بازگشت مجدد حقیقی‌ها به بورس هستیم، در صورت ورود دوباره سیاستگذار و دستکاری‌های قیمتی در این بازار ممکن است سرمایه‌گذاران راهی بازارهای کم‌ریسک‌تری شوند.
