راهكاری برای رفع تهديدات استخراج رمز ارزها در كشور
محمد خدادادی بهلولی| مجری تامین برق استخراج رمز ارز شركت توانیر
مطابق قوانین و مقررات جاری كشور، استخراج رمزارز در كشور غیرقانونی نیست با این شرط كه اولا، متقاضی از وزارت صمت مجوزهای لازم را اخذ نماید، ثانیا از برق یارانه‌ای برای استخراج رمز ارز استفاده نكند. در واقع مراكز قانونی استخراج رمزارز عامل دامن زدن به خاموشی ها نیستند زیرا در زمان های اوج مصرف اتصال آنها به شبكه برق قطع می شود. علاوه بر این، این مراكز از برق یارانه ای استفاده نمی كنند و لذا ناترازی اقتصاد برق (كه یكی از عوامل اصلی خاموشی هاست) را تشدید نمی كنند. آنچه در این حوزه تهدیدی بسیار جدی برای تامین انرژی پایدار محسوب می شود استفاده غیرقانونی از برق یارانه ای تعرفه های صنعتی، كشاورزی، خانگی و تجاری برای استخراج رمزارز است. ماهیت این كار خلاف قانون، قاچاق انرژی است كه علاوه بر آسیب رساندن به لوازم الكتریكی همسایگان، به خاموشی ها (هم در فصل گرم و هم در فصل سرد) دامن می زند و تعدی به حقوق سایر مردم است.
برای ساماندهی به این چالش نیاز است در دو بخش ایجابی و سلبی به طور همزمان اقدام نمود. در بخش ایجابی می بایست به سمت متنوع سازی سبد تامین انرژی مورد نیاز مراكز قانونی استخراج رمزارز حركت كرد زیرا تكیه صرف بر نیروگاه های حرارتی موجود متصل به شبكه سراسری برای تامین برق این دسته از متقاضیان در كلیه ایام سال منجر به افزایش خاموشی ها خواهد شد. صنعت برق (و همچنین صنعت گاز) به دلیل قیمت های یارانه ای و تكلیفی به راحتی قادر به ایجاد ظرفیت و زیرساخت های جدید از محل درآمدهای خود نیستند؛ كمك دولت به این دو صنعت از محلی مانند افزایش پایه پولی نیز به تورم دامن خواهد زد. با توجه به موارد فوق، تحمیل تقاضای برق استخراج رمزارزها به شبكه سراسری در چهارماه گرم سال كه صنعت برق با اوج مصرف انرژی الكتریكی مواجه است مستلزم افزایش خاموشی ها در بخش خانگی، تجاری و صنایع است. در چهار ماه سرد سال نیز به دلیل افزایش فشار بر شبكه گاز كشور، نیروگاه ها سوخت كافی در اختیار ندارند و تامین تقاضای انرژی مورد نیاز استخراج رمزارز مجددا مستلزم اعمال خاموشی بیشتر به مشتركین خانگی، تجاری و صنعتی می باشد. در این 8 ماه كه نیروگاه های حرارتی موجود به دلیل فشار تقاضای برق یا كمبود سوخت امكان تامین برق استخراج رمزارز را ندارند یكی از راهكارهای عملی این است كه از طریق نیروگاه های تجدیدپذیر (و یا خلق هرگونه منبع انرژی جدیدی كه به شبكه برق در ایام گرم و شبكه گاز در ایام سرد فشار نیاورد) اقدام به تامین انرژی مورد نیاز استخراج رمزارز شود. انرژی تامین شده از این روش هم هزینه تمام شده پایین تری در مقایسه با قیمت صادراتی برق دارد، هم راهكاری متداول در كل دنیاست و هم تامین برق پایدار در تمامی ایام سال برای مراكز قانونی استخراج رمزارز را تضمین می نماید. در این راستا، شبكه سراسری برق می تواند نسبت به ارائه خدمات هموارسازی و پیوسته كردن جریان برق تولیدی توسط منابع فوق و همچنین ترانزیت آن اقدام نماید. با هدف جذاب كردن سرمایه گذاری در نیروگاه های تجدیدپذیر، در صورتی كه قرارداد دوجانبه مولد تجدیدپذیر با مراكز قانونی استخراج رمزارز فسخ شود، وزارت نیرو نسبت به خرید تضمینی برق نیروگاه تجدیدپذیر و یا اجرای سازوكارهای حمایتی كه برای سایر نیروگاه های تجدیدپذیر دارد، اقدام خواهد نمود.
تمهیدات ایجابی فوق تنها بخش اول سیاست های مربوط به ساماندهی استخراج رمرزارز در كشور است كه اجرای آن به تنهایی كفایت نمی كند. باید در نظر داشت كه به دلیل وجود برق با نرخ های ناچیز یارانه ای در بخش های صنعتی، كشاورزی، خانگی و تجاری انگیزه های سودجویانه برای سواستفاده از برق و یا گاز یارانه ای جهت استخراج رمزارز وجود دارد كه تهدیدی بسیار جدی برای تامین انرژی پایدار در كشور است. در این راستا، می بایست در قانون جریمه های بازدارنده كافی برای قانون شكنان در نظر گرفته شود كه متاسفانه چنین بازدارندگی در قوانین فعلی وجود ندارد. همچنین ضروری است مشخصات كلیه تجهیزات استخراج رمزارز موجود در كشور اعم از وارداتی یا تولید داخل به صورت شفاف با داشتن كد رهگیری یكتا در سامانه جامع تجارت وزارت صمت ثبت گردد. این اطلاعات به همراه سوابق خرید و فروش ماینرها در داخل كشور می بایست به صورت برخط در اختیار تمامی دستگاه های اجرایی ذی ربط قرار داشته باشد و هرگونه ماینری كه از سامانه مذكور كد رهگیری یكتا دریافت نكرده باشد طبق قانون در حكم تجهیز غیرمجاز ضبط گردد.
در لایحه جدید پیشنهادی برای تامین انرژی مورد نیاز استخراج رمزارزها هر دو محور ایجابی و سلبی بالا لحاظ شده است به گونه ای كه از یك طرف بستر برای فعالیت قانونی استخراج رمزارز با قیمت انرژی مناسب و رقابتی بدون فشار آوردن بر شبكه برق و گاز را فراهم می نماید. از طرف دیگر، ضمن افزایش شفافیت فرایند واردات، تولید، خرید و فروش دستگاه های استخراج رمزارز، جرایم مربوط به فعالیت غیرقانونی در این حوزه را به شدت افزایش می‌دهد.
امید است با مساعدت نمایندگان محترم در مجلس شورای اسلامی و همچنین دولت محترم بعد از تصویب موارد فوق با همكاری فعالان بخش خصوصی شاهد سامان گرفتن این حوزه در جهت منافع ملی باشیم.
منبع| پایگاه اطلاع رسانی وزارت نیرو پاون
