رشد 80 درصدی همکاری پژوهشگاه با صنعت در بخش بالادستی نفت

رییس پردیس بالادستی پژوهشگاه صنعت نفت گفت: در سال 98 شاهد رشد 80 درصدی قراردادها در پردیس بالادستی نسبت به سال 97 می باشیم و در سال 99 با حرکت به سمت پروژه ها و طرح های استراتژیک و راهبردی برای صنعت نفت انتظار می رود که رشد حدود 300 درصدی را در سال جاری در حجم قراردادها به امید خدا شاهد باشیم.

در سال 98 متخصصین پژوهشگاه صنعت نفت توانستند 264 جلسه کارشناسایی را در صنعت برگزار کنند که حاصل آن، انعقاد 12 قرارداد پژوهشی با شرکت های خصوصی و دولتی درطیف گستردهای از فعالیت پژوهشی در حوزه ها مختلف اکتشاف، حفاری، تولید، ازدیاد برداشت و ارائه خدمات فناورانه آزمایشگاهی بوده است

افزایش حجم قرارداد‌های پردیس بالادستی در سال 98

دکتر عزت اله کاظم زاده رییس پردیس بالادستی پژوهشگاه صنعت نفت به تشریح شاخص‌های عملکردی این پردیس در سال گذشته و همچنین برنامه های راهبردی پردیس بالادستی در سال جدید پرداخت و گفت: به طور متوسط این پردیس توانست در هر ماه یک قرارداد را منعقد نماید و 18 موضوع از مشکلات و معضلات جاری صنعت نفت مذاکرات به منظور ارائه راهکارهای پژوهشی و فناورانه نهایی گردیده که امیدواریم در سال جدید منجر به قرارداد شوند.

رییس پردیس بالادستی پژوهشگاه صنعت نفت با تاکید بر اینکه تمام پروژه‌های این پردیس در جهت رفع مشکلات صنعت و ارایه راهکارهای پژوهشی و فناورانه است گفت علاوه بر موارد فوق: 24 عنوان پژوهشی و پروپوزال های آن­ها نیز به صنعت ارسال شده است و در سال 99 به دنبال تحقق آن­ها می ­باشیم.

ایشان در همین راستا تاکید کرد: در سال 98 شاهد رشد 80 درصدی قراردادها در پردیس بالادستی نسبت به سال 97 می­ باشیم و در سال 99 با حرکت به سمت پروژه ها و طرح های استراتژیک و راهبردی برای صنعت نفت انتظار می­ رود که رشد حدود 300 درصدی را در سال جاری در حجم قراردادها به امید خدا شاهد باشیم.

وی با بیان اینکه در حال حاضر 34 پروژه جاری در این مجموعه وجود دارد گفت: این میزان نسبت به سال 97 رشد قابل ملاحظه ای داشته است

کاظم زاده در خصوص مهمترین قراردادهای منعقده در سال 98 به قراردادهای بررسی کمی و کیفی منابع هیدرات گازی در دریای عمان، مطالعات ژئوشیمیایی سنگ های منشاء و نفت های میدان رگ سفید، مطالعه ماسه سنگ گدوان در بخشی از جنوب آبادان، مطالعه جامع فرایندهای ازدیاد برداشت پایه آبی و گازی در مخازن آسماری و بنگستان میدان دانان، طراحی و فرمولاسیون و تولید نانو افزایه در مقیاس نیمه صنعتی به منظور کاهش اصطحکاک و افزایش روانسازی رشته های حفاری در چاه های اکتشافی، طراحی و فرمولاسیون سیال حفاری بدون ذرات جامد جهت حفاری لایه های تولیدی، مطالعه یکپارچه دارایی ها در میدان گازی پارس جنوبی، مطالعه آزمایشگاهی اتنخاب بازدارنده بهینه رسوب آسفالتین و واکس در میدان آذر و همچنین شروع به کار پروژه انجام مطالعات پژوهشی و فناورانه بمنظور توسعه فناوری در جهت بهینه سازی فرایندهای تولید و افزایش برداشت در میدان بی بی حکیمه با پیوستن پژوهشکده ازدیاد برداشت از مخازن نفت و گاز به پردیس بالادستی اشاره نمود.

کاظم زاده با بیان این‌که در حوزه ازدیاد برداشت 4 قرارداد بزرگ پژوهشی از سوی پژوهشگاه صنعت نفت در سال 99 پیگیری خواهد شد، گفت: قرارداد مطالعات جامع تحقیقات آزمایشگاهی روش­ های پایه آبی و گازی در مخازن آسماری و بنگستان میدان دانان به کارفرمایی مناطق مرکزی و دو پروژه میدان محور میادین بی بی حکیمه و اهواز در زمینه ازدیاد برداشت در سال جدید انجام خواهند گرفت.

کاظم زاده با بیان اینکه پروژه میادین اهواز و بی بی حکیمه از سال گذشته آغاز و در اردیبهشت ماه سال جاری الحاقیه قرارداد آن به پژوهشگاه صنعت نفت ارسال شده است گفت: اثربخشی این پروژه­ در صنعت با توجه به اهمیت این میادین بسیار چشم گیر است چراکه نتایج این پروژه باعث افزایش ضریب برداشت خواهد شد و پژوهشگاه صنعت نفت بر اساس این قرارداد موظف خواهد شد که در سال 99 بسته ­های کاری این قرارداد را مطابق برنامه انجام دهد همچنین با واگذاری میدان رگ سفید در اردیبهشت ماه 99 در راستای پروژه های میدان محور از دیگر پروژه هایی خواهد بود که در سال جاری شروع خواهد شد.

آینده پژوهی

دکتر کاظم زاده با بیان اینکه رویکرد آینده پژوهی از دیگر اقدامات این پردیس محسوب می ­شود گفت: با نگاهی که به آینده صنعت داشته ایم و با دانشی که امروز داریم مسلما نمی­ توانیم پاسخگو نیازهای صنعت در آینده باشیم، از این رو مواردی را هدف گذاری کرده و به بررسی آ‌نها پرداخته‌ایم و در حال حاضر بسیاری از‌ آن‌ها به قرارداد تبدیل شده است وی با تاکید بر اینکه 11 مورد از نیازهای صنعت را در سال 98 در حوزه آینده پژوهشی پیش بینی کرده ایم گفت: بعضی از آنها نظیر بکارگیری نانو سیالات حفاری به منظور کاهش اصطحکاک و افزایش روانسازی رشته حفاری، مدلسازی یکپارچه دارایی ها (IAM) با تحقیقاتی که از قبل صورت گرفته به ثمر رسیده در حال حاضر در صنعت از پروژه های جاری می باشد.

ایشان افزود : به سرانجام رساندن موضوعات نظیر تزریق آب کم شور جهت ازدیاد برداشت، استفاده از الگوریتم هوشمند در آسیب سازندی، مدلسازی پیشرفته زمین آماری رخساره های لرزه ای، ارزیابی منابع گاز متان و تولید آن از ذغال سنگ، مدلسازی چینه ای سه بعدی در شناساسایی نفتگیرهای چینه ای و ترکیبی کرتاسه زیرین و فناوری تهیه و طراحی پایلوت ازدیاد برداشت در دستور کار سال 99 قرار دارد .

شبکه سازی

کاظم زاده به توسعه شبکه همکاری پردیس بالادستی با شرکت­ های بزرگ E&P اکتشاف و تولید اشاره کرد و گفت: چنانچه بتوانیم با دانشگاه ­ها، موسسات پژوهشی و شرکت­ های خارج از کشور همکاری بیشتری داشته باشیم می ­توان فعالیت خود را در زنجیره ارزش بالادستی تکمیل تر نماییم که این امر از اولویت­ های پردیس بالادستی به حساب می‌آید.

وی ادامه داد: از سال 98 با 27 شرکت و 8 دانشگاه مذاکراتی را جهت توسعه همکاری­ ها انجام داده ایم که از این میان 8 قرارداد با شرکت­های بخش خصوصی و 5 قرارداد با دانشگاه­ ها منعقد شده است که این فرآیند باعث توسعه شبکه فناوری این مجموعه و اثربخشی فعالیت ­ها خواهد شد.

تجاری‌سازی دانش‌های فنی

رئیس پردیس بالادستی به تجاری سازی محصولات این پردیس نیز اشاره کرد و گفت: میکروبلاک ماده ای است که در دوغاب سیمان کاری چاه­ های نفت و گاز مورد استفاده قرار می­ گیرد که توانستیم این ماده را به تولید صنعتی برسانیم و هم‌اکنون دانش فنی آن قابل واگذاری است و همچنین 12 مورد از افزایه ­های حفاری پرمصرف و استراتژیک درصنعت حفاری به مرحله تجاری سازی رسیده است و بارها تست میدانی آن انجام شده است که از اولویت­ های پردیس بالادستی در سال 99 واگذاری دانش فنی آن و کسب درآمد پایدار برای پژوهشگاه صنعت نفت است.

وی افزود : ورود به بازارهای خارج از کشور علرغم مشکلاتی وجود دارد از اولویت های پردیس می باشد تلاش خواهیم کرد در صدور فناوری هایی که در حوزه بالادستی به اثبات رسیده نظیر افزایه های حفاری، تجارب موفق در حوزه های اکتشافی ، مطالعات مخازن و تولید اقدام نماییم.

چابکی (شعار سال 1398 )

کاظم زاده با تاکید بر اینکه سال گذشته از سوی رییس پژوهشگاه صنعت نفت، سال چابک سازی سازمانی نامگذاری شده بود، گفت: تاسیس دفتر مدیریت پروژه از مهمترین اقدامات این پردیس در سال 98 بوده که جمع آوری، بررسی و آنالیز داده های موجود به گونه ای مشهود بیانگر کاهش بوروکراسی و ایجاد چابکی در پردیس است. به عنوان مثال کاهش زمان تصویب خواهی پروژه ها، کاهش مدت زمان انجام خدمات مهندسی و فنی طرح‌ها، افزایش سرعت در گردش تنخواه ، کاهش مدت زمان تامین نیازهای طرح ها و پروژه ها از این جمله می باشد.

وی افزود: برای اولین بار در سال 98 در این دفتر مستندات بزرگترین پروژه پردیس بالادستی، طرح اکتشافی هیدرات های گازی در دریای عمان بر اساس آخرین ویرایش استاندارد مدیریت پروژه انجام گردید

ایشان در ادامه، تقویت مرکز تحقیقات اهواز به منظور نقش موثر در مناطق عملیاتی، همکاری در بازنگری فرایندهای پژوهشگاه، افزایش اختیارات مدیران طرح ها و پروژه ها، برگزاری 35 جلسه راهبری طرح های و پروژه ها با حضور معاونین و روسای محترم واحدهای ستادی، راه اندازی ویدئو کنفرانس جهت برگزاری جلسات به منظور کاهش هزینه ماموریت ها و تسریع در تعاملات با صنعت را از دیگر اقدامات پردیس بالادستی در این حوزه خواند.

مطالعات حوزه اکتشاف

وی به فعالیت این پردیس در حوزه اکتشاف اشاره کرد و گفت: طرح مطالعه کمی و کیفی هیدرات ­های گازی در دریای عمان را در سال گذشته آغاز کردیم و همچنین این پردیس تجارب بالایی را در فاز 1 طرح هیدرات و اکتشاف منابع شیل­ های گازی در ناحیه لرستان بدست آورده است.

رییس پردیس بالادستی ادامه داد: علاوه به طرح هیدرات­ های گازی، طرح­ های دیگری در حوزه علوم زمین انجام خواهیم داد که از آن میان می­توان به مطالعات ژئوشیمایی سنگ منشا و سیال­ های مخزن از دیدگاه ­های ژئوشیمیایی در میدان رگ سفید و همچنین مطالعه ماسه سنگ گدوان در جنوب آبادان اشاره کرد.

فعالیت‌های حوزه حفاری در دستور کار محققین پژوهشگاه

کاظم زاده با اشاره به اینکه در حوزه حفاری با سرمایه گذاری­هایی که در زمینه آینده پژوهی در سال ­های گذشته انجام شده است توانستیم نسل­های جدیدی از سیالات حفاری را به صنعت معرفی کنیم گفت: یکی از قراردادهایی که در سال 99 در پژوهشگاه صنعت نفت جاری می‌باشد، استفاده از سیال حفاری بدون ذرات جامد است که این سیال حفاری در لایه­ های تولیدی مورد استفاده قرار می­گیرد و از نتایج آن می­توان به کاهش آسیب سازندی، بهبود فعالیت حفاری و افزایش تولید از مخزن اشاره کرد.

وی ادامه داد: در حوزه بکارگیری نانو مواد در سیال حفاری با همکاری محققین پردیس پایین دستی برای اولین بار استفاده از نانو مواد را در سیال حفاری به منظور کاهش اصطحکاک و افزایش خاصیت روان سازی رشته حفاری قراردادی را منعقد کردیم که مراحل دانشی این پروژه به اتمام رسیده است و هم اکنون در مرحله تست میدانی آن می­باشیم.

وی با بیان اینکه بخش عمده‌ای از فعالیت­ های پردیس بالادستی در حوزه حفاری است گفت: کنترل کیفی افزایه­ های حفاری، مشاوره در زمینه طراحی سیالات حفاری، سیمان کاری و انگیزش چاه ­ها از مواردی است که در زمینه حفاری از سوی پژوهشگاه انجام می­شود.

واگذاری بخشی از مطالعات میدان آذر

کاظم زاده به یکی از پروژه­ هایی که در زمینه تولید است اشاره کرد و گفت: پروژه انتخاب بازدارنده بهینه جهت مطالعات رسوب وَکس و آسفالتین در میدان آذر از پروژه­هایی است که در سال 98 آغاز و در سال جاری نیز ادامه دارد.

وی ادامه داد: میدان آذر به لحاظ خواص سنگ و سیال جزو محدود میادین دنیا محسوب می­شود که از ویژگی‌های خاصی برخوردار است.

ایشان به قرارداد پژوهشگاه صنعت نفت با شرکت سروک آذر نیز اشاره کرد و گفت: این قرارداد در زمینه انگیزش و اسیدکاری چاه­ ها می ­باشد که در زمینه تولید از مخازن سروک آذر از اهمیت به سزایی برخوردار خواهد بود.

حضور موثر محققین پژوهشکده ازدیاد برداشت در پژوهشگاه

به گفته کاظم زاده با انتقال پژوهشکده ازدیاد برداشت به پژوهشگاه صنعت نفت، پروژه­های متعددی با همکاری محققین این پژوهشکده به انجام رسیده است که از این میان می ­توان به پروژه­ PPG اشاره کرد که در این پروژه از ژل پلیمر جهت کنترل آب­های تولیدی از چاه­ ها در میادین فلات قاره استفاده خواهد شد.

کاظم زاده با تاکید بر اینکه پژوهشگاه صنعت نفت در حوزه فناوری همواره پیشرو بوده است گفت: محققین پژوهشکده ازدیاد برداشت رویکرد و ادبیات جدیدی را در حوزه مطالعات مخازن در حوزه‌های مدیریت یکپارچه دارایی­ ها با نگاه مخزن، چاه و تاسیسات سطح الارضی به پژوهشگاه صنعت نفت وارد کرده اند که در همین راستا قراردادی با شرکت نفت و گاز پارس برای میدان گاز پارس جنوبی منعقد شده است.

توسعه پایدار/ پژوهشگاه سبز

وی به موضوع با اهمیت توسعه پایدار نیز اشاره کرد و گفت: با توجه به اهمیت توسعه پایدار و سیاست های کلان پژوهشگاه در جهت پژوهشگاه سبز در دو بخش اقدامات داخل پژوهشگاه و در صنعت از سالیان گذشته اقداماتی شروع گردیده که در بخش داخلی حذف جیوه ، هیدروژن سولفور از آزمایشگاه ها و همچنین تولوءن از خوجی هودهای آزمایش های مغزه، و در بخش صنعت توسعه گل های حفاری سازگار با محیط زیست و رفع رسوبات با استفاده از امواج ماکرویو از اولویت های پردیس در سال 1399 خواهد بود.

کاظم زاده ادامه داد: در راستای اهداف توسعه پایدار پردیس بالادستی پروپوزال هایی را به صنعت ارایه داده است که از مهم ­ترین آن­ها سیالات حفاری دوستدار محیط زیست، استفاده از امواج مایکرویو در جهت برطرف کردن رسوبات وکس و آسفالتین است.

دستاوردهای علمی

وی به تعداد مقالات محققین این پردیس نیز اشاره کرد و گفت: همکاران و اعضای هیات علمی پردیس بالادستی به موازات انجام طرح های پژوهشی و بمنظور انتقال و انتشار دستاوردهای علمی خویش به نسل های آینده و اجرای مدیریت دانش، اقدام به چاپ یافته های خویش نموده اند که بر اساس گزارش مرکز اسناد و مدیریت دانش پژوهشگاه در سال 1398 چهل مورد از دانش های کسب شده خود را در مجلات و ژورنال های خارجی به چاپ رسانده اند که سهم مجلات خارجی 93/5% بوده است.