رویترز: در حمله سپاه به اربیل پای انتقال گاز عراق به ترکیه و اروپا در میان است
مقامهای عراق و ترکیه میگویند طرح نوپا در اقلیم کردستان برای تامین گاز به اروپا از مسیر ترکیه و با کمک اسرائيل بخشی از آن ماجرایی است که ایران را خشمگین کرده و در نهایت به حملات موشکی به اربیل نیز انجامیده است.
خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی به این موضوع پرداخته و میگوید هدف واقعی حملات موشکی سپاه به اربیل صدور هشداری جدی به بازیگران منطقهای است که به آنها نشان دهد تهران اجازه نخواهد داد یک رقیب جدید برای بازار انرژی و گاز ایران در منطقه پدید آید.
این خبرگزاری در ادامه مینویسد: حمله موشکی ۱۳ مارس سپاه پاسداران اقدامی نادر از سوی جمهوری اسلامی بود که سپاه پاسداران به صورت علنی مسئولیت آنرا بر عهده گرفت. این نهاد نظامی در ایران تاکید کرد که این حمله به یک مرکز استراتژیک اسرائيل در اربیل صورت گرفته و اقدامی تلافیجویانه بود.
با این حال بسیاری از ناظران از نوع انتخاب جمهوری اسلامی ایران سردرگم بودند. ۱۲ موشک به ویلای یک تاجر کرد که در بخش انرژی در منطقه اقلیم خودمختار کردستان مشغول به فعالیت است برخورد کرد. خبرگزاری رویترز به نقل از مقامهای ترکیهای و عراقی که نخواستند نامشان فاش شود گزارش داده که از نظر بغداد و آنکارا هدف این حمله پیامی چندجانبه به متحدان آمریکا در منطقه بوده است. اما یکی از محرکهای اصلی این اقدام طرحی است که بنا دارد از مسیر ترکیه و با دخالت اسرائيل گاز منطقه اقلیم کردستان عراق را به اروپا برساند.
یک مقام ارشد امنیتی ایران در این رابطه به خبرگزاری رویترز گفته است که این حمله پیامی چندمنظوره برای بسیاری از مردم و گروهها بود. این مقام در ادامه میافزاید: «این به آنها بستگی دارد که چگونه آنرا تفسیر کنند. اما واضح است که هر آنچه اسرائيل برنامه ریزی کند، از بخش انرژی گرفته تا حوزه کشاوری عملی نخواهد شد.»
دو مقام ترکیهای تایید کردند که اخیرا مذاکراتی با حضور مقامهای آمریکایی و اسرائيلی برای تامین گاز طبیعی اروپا از عراق و ترکیه صورت گرفته است. اما این منابع اشارهای نکردند که این گفتگوها کجا صورت گرفته است.
یک مقام امنیتی عراق که از این طرحها مطلع بود نیز به خبرگزاری رویترز گفته، کریم برزنجی، تاجر کرد که ویلای او اخیرا مورد اصابت موشکهای ایران قرار گرفته برای توسعه خط لوله صادرات گاز تلاش میکرده است.
این گزارشها حمله ایران به اربیل را در چارچوب منافع انرژی تهران تفسیر و تبیین میکند؛ این در حالیست که رسانههای داخلی ایران به صورت گسترده از حمله نظامی ایران به یک مرکز جاسوسی و مخفی اسرائيلی در عراق سخن میگفتند.
با این حال دفتر نچیروان بارزانی، رئيس جمهوری کردستان عراق، هرگونه ملاقات با مقامهای آمریکایی و اسرائيلی برای گفتگو درباره خط لوله در ویلای برزنجی را تکذیب کرده است. کردها نیز حضور نظامی یا رسمی اسرائيل در خاک خود را تکذیب میکنند.
منابع عراقی و ترکیهای بدون ذکر نام به خبرگزاری رویترز گفتهاند که اقدام ایران از این جهت اهمیت دارد که تهران نمیخواهد جایگاه خود به عنوان تامین کننده اصلی گاز به عراق و ترکیه آنهم در حالی که اقتصاد این کشور هنوز درگیر تحریمهای بینالمللی است با تهدید مواجه شود.
تلاشها برای احیای توافق هستهای بین ایران و غرب بینتیجه مانده و هنوز مشخص نیست سرنوشت آن گفتگوها چه خواهد شد. همچنین از طرف دیگر این اتفاقات در زمانی رخ میدهد که اسرائيل، بزرگترین دشمن ایران در منطقه در حال بهبود و تقویت روابط خود با ترکیه است و دو طرف به دنبال همکاری بیشتر در زمینه انرژی هستند. تحریمهای روسیه به دلیل تهاجم این کشور به اوکراین به کمبود شدید انرژی در اروپا تبدیل شده و از این جهت همکاری آنکارا و تل آویو حائز اهمیت و راهبردی است.
رجب طیب اردوغان رئيس جمهوری ترکیه ماه گذشته گفته بود که ترکیه و اسرائيل میتوانند برای انتقال گاز طبیعی اسرائيل به اروپا با یکدیگر همکاری کنند. اردوغان همچنین با بارزانی دیدار کرده و گفته بود که آنکارا میخواهد با عراق قرارداد تامین گاز طبیعی امضا کند.
مقامهای عراقی و ترکیهای که با رویترز صحبت کردند جزئيات خاصی در خصوص طرح پمپاژ از کردستان عراق به ترکیه ارائه ندادند و همچنین نگفتند که چه مدت طول میکشد تا این پروژه عملی شود. همچنین این منابع اشاره به نقش و جایگاه اسرائيل در این پروژه نکردند.
یکی از مقامهای ترکیهای در همین رابطه به رویترز میگوید: «زمان حمله در اربیل بسیار جالب است. به نظر میرسد این حمله بیشتر به صادرات انرژی شمال عراق و همکاری احتمالی که اسرائيل هم در آن حضور دارد مربوط بوده است.» این مقام عالیرتبه در ادامه میافزاید: «مذاکراتی برای صادرات گاز طبیعی شمال عراق انجام شد و ما میدانیم که عراق، آمریکا و اسرائيل در این روند مشارکت داشتند. ترکیه هم از این امر حمایت میکند.»
در همین زمینه یک مقام امنیتی عراق نیز میگوید که دستکم دو جلسه برای بررسی موضوع با متخصصان انرژی آمریکایی و اسرائيلی در ویلای برزنجی برگزار شده است. همچنین یک مقام دولت عراق و یک دیپلمات غربی نیز گفته که برزنجی به عنوان میزبان مقامهای و بازرگانان خارجی شناخته میشود و میهمانان اسرائيلی هم به ویلای او رفت و آمد داشتهاند.
همچنین این منبع عراقی گفته که شرکت متعلق به برزنجی در تلاش است تا روند احداث خط لوله صادرات گاز را تسریع بخشد. اقدامی که چندان خوشایند تهران نبوده و جمهوری اسلامی تصمیم گرفته با پرتاب موشک به تمام بازیگران منطقهای در این خصوص هشدار دهد که اجازه نخواهد داد رقیبی تازه در بازار تامین انرژی پدید آید؛ به ویژه فرآیندی که با نقش آفرینی اسرائيل شکل بگیرد.