زنگنه: به ترکمنستان امتیاز ندادم؛ تنبیه شوم؟
فرماندهی وزارتخانه‌ها؟ با کدام اختیار؟
وزیر نفت گفت: ترکمنستان در سال‌های پیش، چهار بار گاز صادراتی به ایران را قطع کرد و هر بار از ایران امتیاز گرفت. من ایستادم و گفتم امتیاز نمی‌دهم. در داوری هم چیزی نصیب ترکمنستان نشد. این مستحق تنبیه است یا تحسین؟
به گزارش «انرژی امروز» از شانا، بیژن زنگنه صبح امروز (سه‌شنبه، ۲۵ شهریورماه) در صحن علنی مجلس حاضر شد و با اشاره به عملکرد صنعت نفت در اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، گزارش خود را در صحن علنی مجلس در هشت محور شامل افزایش ظرفیت تولید از میدان‌های مشترک نفت و گاز، دوری از خام‌فروشی با توسعه صنعت پتروشیمی و پالایش و تکمیل زنجیره ارزش، توسعه گازرسانی، افزایش صادرات گاز و فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی، حمایت از ساخت داخل و شرکت‌های دانش‌بنیان، جمع‌آوری گازهای ارسالی به مشعل، مقابله با تحریم‌های نفتی و ریل‌گذاری برای آینده ارائه داد.
وی گفت: امروز جنگ تمام‌عیار اقتصادی از طرف آمریکا و صهیونیسم با همکاری منافقین و دیگر متحدانشان بر ملت ایران تحمیل شده است که دائما هم تلاش می‌کنند بر ابعاد آن بیفزایند. در چنین شرایطی ضرورت دارد مانند دوران دفاع مقدس همه ارکان نظام از دولت و مجلس و دیگر قوا با هم‌اندیشی و به‌صورت یکپارچه عمل کنند.
تعیین تکلیف و افزایش ظرفیت تولید میدان‌های مشترک نفت و گاز
وزیر نفت در باب محور نخست گفت: درباره افزایش ظرفیت تولید از میدان‌های مشترک باید بگویم که ما این میدان‌ها را اولویت‌بندی کردیم و به همه آنها پرداختیم، اما مهمترین میدان‌ها برای ما دو بخش میدان‌های غرب کارون در خوزستان و میدان گازی پارس جنوبی بوده است که تولید میدان‌های غرب کارون در این هفت سال از ۷۰ هزار بشکه در سال ۱۳۹۲ به روزانه ۴۰۰ هزار بشکه در سال ۱۳۹۹ رسیده است و اکنون در این زمینه از همسایگان خود عقب نیستیم.
وزیر نفت با بیان اینکه قراردهای نفتی برای میدان‌های مشترک دیگر نیز امضا شده است، افزود: این قراردادها برای فاز ۱۱ پارس جنوبی، آبان، پایدار غرب، چشمه خوش، دالپری، پایدار شرق، سپهر، جفیر و یاران بسته شده است؛ طرح‌های دیگری هم برای توسعه و افزایش سطح تولید نفت در حال اجراست که از سال ۹۷ تاکنون ۲۳ قرارداد در این زمینه امضا شده و آقای قالیباف هم در سفر خود به خوزستان، در جریان این طرح‌ها قرار گرفته‌اند.
وی با اشاره به افزایش تولید گاز در پارس جنوبی گفت: جمهوری اسلامی تاکنون ۱۵۰ میلیارد دلار در پارس جنوبی سرمایه‌گذاری کرده است؛ صنعت گاز و صنعت پتروشیمی به معنای واقعی محصول جمهوری اسلامی هستند. در بخش نفت خیلی کارها قبل از انقلاب شده بود، اما کاری که در بخش گاز پیش از انقلاب انجام شده بسیار ناچیز بوده است.
نمایندگان بیایند و تمدن صنعتی ایجاد شده در پارس جنوبی را ببینند
زنگنه تاکید کرد: این دو صنعت هرچه دارند از جمهوری اسلامی و کارهایی که در این زمان انجام شده دارند؛ مهمترین اقدام هم در پارس جنوبی انجام شده است. میانگین تولید روزانه گاز در پارس جنوبی در سال ۱۳۸۴، ۱۴۰ میلیون متر مکعب بوده که در سال ۱۳۹۲ به روزانه ۲۸۰ میلیون متر مکعب و اکنون به ۷۰۰ میلیون متر مکعب رسیده است. یعنی تولید این میدان مشترک گازی طی هفت سال اخیر ۲.۵ برابر شده است.
وزیر نفت گفت: ظرفیت تولید گاز پارس جنوبی تا به امروز و در این هفت سال به طور متوسط ۴۲۰ میلیون متر مکعب در روز افزایش یافته که معادل ۲.۶ میلیون بشکه نفت است و اگر می‌خواستیم این مقدار سوخت را از طریق ساخت پالایشگاه تامین کنیم، باید ۱۰ پالایشگاه ۲۶۰ هزار بشکه‌ای می‌ساختیم. چند روز پیش هم در صحبتی گفتم که با ساخت این پالایشگاه‌ها محیط زیست به قدری آلوده می‌شد که زندگی کردن در کشور دشوار می‌شد اما ما از محیط زیست هم حفاظت کردیم.
زنگنه با بیان اینکه ما توانستیم ۱۷ فاز پارس جنوبی را در قسمت دریا به اتمام برسانیم و در خشکی هم فقط یک پالایشگاه مانده که آن هم تاثیر تعیین‌کننده‌ای در برداشت گاز ما از میدان ندارد، خطاب به نمایندگان مجلس گفت: من رئیس مجلس و به ویژه اعضای کمیسیون‌های تخصصی مجلس را دعوت می‌کنم که تشریف بیاورند و از تمدن صنعتی ایجاد شده درپارس جنوبی بازدید کنند.
وزیر نفت در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: خط لوله هزار کیلومتری گوره-جاسک با هدف تنوع‌بخشی به مبادی صادراتی کشور در حال احداث است که انشاالله تا پایان امسال به اتمام می‌رسد و می‌تواند یک میلیون نفت خام را از گوره به جاسک انتقال دهد.
مصادیق جلوگیری از خام‌فروشی
زنگنه با اشاره به دوری از خام فروشی با توسعه صنعت پتروشیمی و پالایش و تکمیل زنجیره ارزش، اظهار کرد: تولید پتروشیمی درسال ۷۵، ۱۲ میلیون تن، در سال ۹۲، ۵۶ میلیون تن و در سال ۹۶ به ۶۶ هزار و ۴۰۰ تن رسیده و به ۱۰۰ میلیون تن هم خواهد رسید و طبق برنامه، در سال ۱۴۰۴ به ۱۳۳ میلیون تن می‌رسد که مهمتر از آن ارزش این تولیدات است.
وی افزود: به تعبیر دیگر تولید پتروشیمی در سال ۷۵، ۲ میلیارد دلار بوده که در سال ۹۲، ۱۱ میلیارد دلار و در سال ۹۸، به ۱۵ میلیارد دلار رسیده و تا سال ۱۴۰۴ به ۲۵ میلیارد دلار می‌رسد. امسال ۱۷ طرح با ظرفیت ۲۵ میلیون تن به بهره برداری می‌رسد که این یک جهش است و مورد توجه مقام معظم رهبری هم قرار گرفته است.
وزیر نفت ادامه داد: مقدار معادل نفتی که تحویل پتروشیمی‌ها شده هم در سال ۹۲، ۲۷ میلیون تن، در سال ۹۸، ۳۵ میلیون تن بوده که در سال ۱۴۰۰ به ۷۲ میلیون تن و در ۱۴۰۴ به ۸۸ میلیون تن می‌رسد.
زنگنه با بیان اینکه ظرفیت پالایشگاه‌ها از ۱.۸ میلیون بشکه در سال ۹۱ اکنون به ۲.۲ میلیون بشکه رسیده است، افزود: صادرات فرآورده‌های نفتی با کارهایی که در توسعه پالایش و گازرسانی روستایی و بهبود وضعیت از پالایشگاه‌ها انجام شد، نسبت به سال ۹۱ چهار برابر شده است؛ یعنی دوری از خام‌فروشی و دور زدن تحریم‌ها انجام گرفته است.
وی تاکید کرد: تولید بنزین در سال ۹۱، روزانه ۵۲ میلیون لیتر بوده که در سال ۹۸ به ۱۰۷ میلیون لیتر رسیده است؛ طرح سیراف از جمله طرح های مهم در این رابطه است و برای بهسازی و نوسازی پالایشگاه‌های آبادان، تبریز و بندرعباس هم اقدام شده است و اجرای قانون حمایت از توسعه صنایع و پتروپالایشگاه‌ها هم در دستور کار است.
آخرین خبر از اجرای قانون حمایت از توسعه صنایع و پتروپالایشگاه‌ها
وزیر نفت با اشاره به اقدام‌های انجام شده برای اجرای این قانون، گفت: در اجرای این قانون، ۲۰ طرح دارای صلاحیت شناسایی شده که قبل از پایان هفته مجوزهای لازم را برای آنها صادر می کنیم؛ پنج پالایشگاه نفت هم با ظرفیت یک میلیون و ۲۲۰ هزار بشکه، سه پالایشگاه میعانات به ظرفیت ۲۴۰ هزار بشکه با سرمایه گذاری ۲۸ میلیارد دلار و ۱۲ طرح بهسازی در پالایشگاه‌های مختلف به ارزش ۷ میلیارد دلار در دستور کار است.
زنگنه گفت: صنعت نفت از طریق بورس ۵.۸ میلیادر دلار به پتروشیمی‌های پایین دستی خوراک تحویل می‌دهد با اینکه این وظیفه اصلی وزارت صمت است. در عین حال به دنبال آن، اقدام‌هایی همچون تضمین بازار محصولات و تضمین خوراک و دادن یارانه تسهیلات نیز انجام می‌شود. همچنین صنایع پیشران پتروشیمی را در برنامه داریم که برای آن نیاز به کمک مجلس است تا شامل معافیت‌های مالیاتی شوند.
به گفته وزیر نفت، صادرات پتروشیمی با وجود تحریم نسبت به پارسال بیشتر شده است، هرچند که از نظر قیمت با مشکلاتی رو به رو هستیم.
توسعه گازرسانی و صادرات گاز
وی در ادامه با اشاره به توسعه گازرسانی در کشور، تصریح کرد: این اقدام با همکاری و ابتکار مشترک مجلس و دولت و با تصویب قانون رفع موانع تولید آغاز شد و اکنون ۸۳ درصد جمعیت روستایی کشور گاز دارد و بیش از ۹۹ درصد جمعیت شهری هم گازدار هستند و در مجموع ۹۴ درصد جمعیت کشور از گاز طبیعی بهره مند هستند. برنامه ما این است که پوشش گازرسانی را به ۹۵ درصد برسانیم؛ البته با اولویت مناطق سردسیر و جنگلی.
وزیر نفت تصریح کرد: افزایش گازرسانی سبب شد استفاده از سوخت مایع در نیروگاه‌ها از ۴۳ درصد در سال ۹۲ به ۱۰ درصد برسد، به محیط زیست و تولید اشتغال هم کمک زیادی شد.
زنگنه با بیان اینکه صادرات گاز نسبت به سال ۹۲ دوبرابر شده است، گفت: مشکلاتی همچون صادرات به پاکستان هم که خارج از اراده وزرات نفت بوده است و اراده سیاسی مخالف از خارج پشت آن بوده است.
وی با بیان اینکه صادرات گاز امسال رکورد ۸۰ میلیون متر مکعب در روز را نیز شکست، تاکید کرد: ما اکنون یکی از بزرگترین صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی هستیم.
احداث بزرگترین تاسیسات جمع‌آوری گازهای همراه نفت
زنگنه به موضوع جمع‌آوری گازهای همراه نفت هم اشاره کرد و ادامه داد: طرح بیدبلند خلیج فارس بزرگترین طرح کشور برای جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه نفت است که در آستانه بهره‌برداری است و تا سال ۱۴۰۱ همه گازهای همراه فرآورش شده و خوراک پتروشیمی‌ها می‌شود.
وی با بیان اینکه نفت از موتورهای محرک صنعت و پیمانکاری در کشور است، تاکید کرد: با تحرک در صنعت نفت، اشتغال در صنایع سنگین و پیمانکاران هم ایجاد می‌شود؛ البته منابع ما برای حرکت توسعه‌ای کفاف نمی‌دهد.
وزیر نفت یادآور شد: چهار سند برای ریل‌گذاری تا سال ۱۴۲۰ آماده کرده‌ایم که شامل سند سوخت حمل و نقل کشور، تراز مصرف و تولید گاز، سند تولید نفت و سند تولید محصولات پتروشیمی و پایین دستی آن است که انتظار داریم درباره آنها بحث شود و نظرات مجلس و کمیسیون انرژی را داشته باشیم تا در تصمیم‌گیری پخته‌تر عمل کنیم.
استقبال زنگنه از پیشنهاد تشکیل کارگروهی مشترک با مجلس
وزیر نفت به سوالات نمایندگان مطرح شده از سوی نمایندگان در حوزه‌های مختلف پاسخ داد و با استقبال از پیشنهاد رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در صحن علنی مبنی بر ضرورت شکل‌گیری کارگروهی مشترک با مجلس برای بحث و بررسی درباره مباحث مختلف مربوط به صنعت نفت، عنوان کرد: من هم پیشنهاد می‌کنم چنین کارگروه تشکیل شود تا بحث‌ها درباره مسائل مختلف که زمانبر است در آنجا مطرح شده و مورد بررسی قرار گیرد؛ چراکه طبیعتا نمی‌توان به همه انتقادات و سوالات در این زمان کوتاه پاسخ داد.
عمده مجوزهای متانول مربوط به قبل است
زنگنه ادامه داد: خیلی از مواردی که نمایندگان محترم عنوان می‌کنند در چهار سندی که وزارت نفت در حوزه‌های مختلف آماده کرده، دیده شده است. به طور مثال همین موضوع متانول که آقای زاکانی اشاره کردند، انتقاد من هم هست اما عمده مجوزهای متانول قبلا داده شده بوده و من نمی‌توانستم مجوزهایی را که قبلا داده شده است باطل کنم. اما به آنها گفتیم از شما حمایت نمی‌کنیم که برای گرفتن وام از صندوق توسعه ملی در اولویت باشید.
وی توضیح داد: در همین سند پتروشیمی گفته‌ایم که اگر متانول به پروپیلن تبدیل شود، طیف وسیعی از فرصت‌های شغلی و درآمدی ایجاد می‌شود. در همین راستا طرحی مطرح است که بر مبنای آن گفتیم چهار میلیون تن متانول در عسلویه به پروپیلن تبدیل شود و با خط لوله تا مرکز ایران بیاید و در حوالی شیراز به عنوان نزدیک‌ترین جا به شاهراه‌های اصلی کشور، به محصولات دیگری تبدیل و به جاهای دیگر ارسال شود. طرح دیگری برای تولید ۴۰۰ هزار تن پروپیلن در بندرامیرآباد داریم. برنامه‌های مختلف زیادی در این زمینه داریم.
برای امتیاز ندادن باید تنبیه شوم؟
وزیر نفت در پاسخ به اظهارنظر یکی از نمایندگان مبنی بر متضرر شدن ایران در قرارداد واردات گاز از ترکمنستان، توضیح داد: ترکمنستان قبلا چهار بار گاز صادراتی به ایران را قطع کرد و هر بار امتیاز گرفت. من ایستادم و گفتم امتیاز نمی‌دهم. در داوری هم چیزی نصیب ترکمنستان نشد. این مستحق تحسین است یا تنبیه؟
زنگنه در واکنش به سوالی درباره وضعیت قرارداد صادرات گاز به عمان هم توضیح داد: تمام اختیارات را به دوستان قرارگاه دادیم و قرارگاه را به عنوان نماینده وزارت نفت به طرف عمانی معرفی کردیم. آنجا عمق آب هزار متر است و ما الان توانایی احداث خط در عمق هزار متری را نداریم.
قرارداد با توتال را نظام جمهوری اسلامی امضا کرد
زنگنه در پاسخ به سوالی درباره چرایی امضای قرارداد فاز ۱۱ پارس جنوبی با توتال، گفت: قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی با توتال را فقط وزارت نفت امضا نکرد؛ نظام جمهوری اسلامی امضا کرد. همه موافق بودند. اسناد آن هم موجود است. همین الان هم فاز اول این طرح در دستور کار پتروپارس است و برای اجرا به حدود ۲ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد. پتروپارس برای توسعه فرزاد هم بیش از ۲ میلیارد دلار سرمایه می‌خواهد.
وی در توضیح بیشتر گفت: ما در قرارداد فاز ۱۱ با توتال به تکنولوژی نیاز داشتیم و همانطور که یکی از نمایندگان هم امروز اشاره کردند، ما در سال‌های آینده در پارس جنوبی افت تولید خواهیم داشت و برای جلوگیری از این افت تولید، هر فاز یک میلیارد دلار سرمایه‌گذاری می‌خواهد. قرارداد با توتال بسته شد تا ما یک بار این فناوری را به کشور بیاوریم و کار را یاد بگیریم که توتال نیامد؛ چینی‌ها هم بعد از تحریم دیگر نیامدند. حال داریم فاز نخست توسعه را با توان داخلی پیش می‌بریم.
فرماندهی وزارتخانه‌ها؟ با کدام اختیار؟
وی در واکنش به پیشنهاد امروز رییس کمیسیون انرژی مجلس مبنی بر اینکه وزیر نفت به عنوان فرمانده وزارتخانه‌های نفت، نیرو، صمت و کشور به منظور انسجام‌بخشی بیشتر به سیاست‌های حوزه انرژی کشور عمل کند، گفت: فرمانده وزارتخانه‌ها؟ با کدام اختیار؟ چه کسی این اختیار فرماندهی را به من داده است؟
زنگنه درباره برخی انتقادهایی که به وزارت نفت در باب انجام مسئولیت‌های اجتماعی مطرح شد، توضیح داد: اصلا این اصطلاح را ما به راه انداختیم و کارهای بسیار مهمی در این زمینه انجام داده‌ایم، اما قبول دارم که کافی نیست. ضمن اینکه نفت، خود با کمبود منابع مالی مواجه است. با این حال ما قبلا گزارش‌هایی به آقای قالیباف داده‌ایم که چه راهکارهایی برای ایفای هر چه بیشتر مسئولیت‌های اجتماعی پیدا کرده‌ایم و روی آنها کار می‌کنیم.
وزیر نفت یادآور شد: وضعیت طوری است که باید همه به هم کمک کنیم و با همدلی کار را پیش ببریم.
فروش ۷ میلیون تن فراورده در بورس انرژی
وزیر نفت در بخش دیگری از توضیحات خود گفت: یکی از نمایندگان محترم پرسید آیا شما به بورس انرژی اعتقاد دارید؟ بر اساس گزارش رئیس بورس انرژی ایران، در پنج‌ماه‌ونیم ابتدای امسال هفت میلیون تن فراورده در بورس انرژی فروخته شده است.
