ساخت، نصب و راه‌اندازی پایلوت صنعتی واحد شیرین‌سازی غشائی گاز در مجتمع ابوذر
رئیس مهندسی فرآورش مدیریت امور فنی شرکت نفت فلات قاره ایران گفت: پروژه ساخت، نصب و راه‌اندازی پایلوت صنعتی واحد شیرین‌سازی غشائی گاز در مجتمع دریایی ابوذر منطقه عملیاتی خارگ با همکاری دانشگاه صنعتی شریف با موفقیت به پایان رسید.
به گزارش «انرژی امروز» از روابط عمومی شرکت نفت فلات قاره ایران، بهزاد خضری افزود: این پروژه به منظور بومی‌سازی دانش فنی، تحقق اهداف اقتصاد دانش‌بنیان و نقش آن در ارتقاء شاخص‌های توسعه و امنیت ملی با هدف کاهش درصد H2S در گاز سوخت توربین‌ها به کمتر از 2000 پی‌پی‌ام و با فشار 20 بار نسبی در مقیاس پایلوت تعریف شد تا پس از آن بتوان با استفاده از نتایج پایلوت، برای مقیاس صنعتی آن اقدام کرد.
وی گفت: در راستای سیاست‌ها، اهداف و برنامه‌های کلان ملی در حوزه فناوری و به منظور رفع نیاز صنعت نفت کشور به گاز شیرین به‌ویژه در سکوهای دریایی، پروژه طراحی، ساخت، نصب و راه‌اندازی پایلوت صنعتی واحد شیرین‌سازی غشائی گاز با توجه به توانمندی و ظرفیت موجود علمی در دانشگاه‌های کشور مطرح و نیازسنجی شد.
وی با بیان اینکه حضور گاز سولفید هیدروژن (H2S) در گاز طبیعی، سبب بروز خوردگی و كاهش ارزش حرارتی گاز شده و اثرات مخربی بر تجهیزات و متعلقات آنها دارد، گفت: یکی از این تجهیزات با ارزش، توربین‌های مولد برق و یا محرک کمپرسور و پمپ‌ها هستند که ضرورت دارد سوخت مناسب برای آنها تامین شود. از آنجایی‌که وجود این ترکیبات اسیدی در گاز ورودی به توربین‌های گازی در سکوهای نفتی، خوردگی پره‌های توربین و هزینه‌های هنگفت تعمیراتی را به دنبال دارد، استفاده از گاز با میزان H2S مناسب به عنوان سوخت توربین‌ها امری ضروری است. اما به دلیل محدودیت فضا و پیچیدگی‌های عملیاتی در سیستم‌های شیرین‌سازی گاز بر پایه حلال شیمیایی آمین، استفاده از سیستم‌های جایگزین کوچکتر و کم‌هزینه‌تر از جذابیت خاصی برخوردار است.
وی افزود: در این رابطه سیستم شیرین‌سازی گاز به روش غشایی به عنوان یک سیستم کارآمد در نقاط مختلف دنیا در سکوهای دریایی مورد استفاده قرار گرفته است اما فناوری ساخت این غشاءها در اختیار سایر کشورها بوده و به دلیل تحریم‌های ظالمانه، امکان استفاده از آنها در داخل کشور وجود ندارد. بنابراین در راستای قانون حداكثری استفاده از توان تولیدی و خدماتی كشور و حمایت از كالای ایرانی و به‌ویژه تولیدات بار اول، شركت نفت فلات قاره ایران به منظور حمایت از شركت‌های دانش‌بنیان داخلی و رفع نیاز خود به فناوری شیرین‌سازی گاز ترش، یک توافقنامه همکاری میان مركز فناوری غشایی دانشگاه صنعتی شریف و شرکت نفت فلات قاره ایران در بهمن 1399 امضاء و در مرداد 1400 منجر به عقد قرارداد با این دانشگاه برای طراحی، ساخت، آزمایش و راه‌اندازی یک پایلوت شیرین‌سازی گاز در مقیاس صنعتی شد.
مهندس خضری افزود: پس از طراحی، ساخت و بهینه‌سازی غشاء مناسب، آزمایش اولیه با گاز نیتروژن و دی‌اکسیدکربن به عمل آمد. در ادامه پس از طراحی دقیق و با در نظر گرفتن کلیه جوانب فنی، 3 عدد ماژول شیرین‌سازی غشائی گاز در مقیاس صنعتی ساخته و در یک محفظه تحت فشار به طول و قطر به ترتیب 40 و 8 اینچ نصب شد. غشاها از نوع پلیمری و با قالب کامپوزیتی بوده ولی سایر تجهیزات و سازه پایلوت از فولاد ضدزنگ ساخته شده‌اند. این سیستم پایلوت مراحل دشوار بازرسی فنی و آزمایش‌های کارگاهی را با موفقیت پشت سر گذاشته و در دو مرحله با گاز ترش سنتزی با غلظت 36000 پی‌پی‌ام سولفید هیدروژن در حضور کارشناسان ادارات مرتبط شرکت نفت فلات قاره ایران در اسفند 1400 و اردیبهشت 1401 آزمایش شد. در این مراحل قابلیت شیرین‌سازی گاز ترش توسط این پایلوت در دبی 0.5 مترمکعب بر ساعت مورد ارزیابی قرار گرفت و دستیابی به غلظت کمتر از 2000 پی‌پی‌ام سولفید هیدروژن در گاز شیرین تولیدی در فشار 25 بار نسبی مورد تایید قرار گرفت.
رئیس مهندسی فرآورش مدیریت امور فنی شرکت نفت فلات قاره ایران گفت: پس از انجام این مراحل، پایلوت یادشده به صورت یک پکیج آماده و جهت آزمایش عملکرد نهایی به مجتمع دریایی ابوذر در منطقه خارگ منتقل شد. سرانجام با پیگیری دلسوزانه مسئولین و همکاران سکوی AB ابوذر، همکاران و روسای ستادی مهندسی فرآورش و پژوهش و فناوری و کارشناسان دانشگاه صنعتی شریف، عملکرد این پایلوت با گاز ترش تولیدی از چاه A11-11 (تنها گاز در دسترس در سکوی ابوذر) در سكوی AB با غلظت 22000 پی‌پی‌ام سولفید هیدروژن، با فشار عملیاتی 20 بار نسبی و در محدوده دبی 1 تا 20 مترمکعب در ساعت مورد ارزیابی قرار گرفت. کاهش غلظت گاز ترش سولفید هیدروژن به کمتر از 400 پی‌پی‌ام در گاز شیرین تولیدی نتیجه بسیار مطلوبی برای این پایلوت بوده و راه را برای برنامه‌ریزی جهت بهره‌برداری صنعتی از این فناوری ارزشمند هموار ساخته است.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد با عنایت به دانش فنی کسب شده و نتایج حاصله، طراحی و ساخت واحدهای شیرین‌سازی غشایی گاز در مقیاس صنعتی برای تولید روزانه 3 تا 5 میلیون فوت‌مکعب گاز شیرین به‌منظور استفاده در سکوهای بهره‌برداری نظیر سلمان و ابوذر در آینده‌ای نزدیک اجرایی گردد.
