فرونشست زمین ملاک عمل طرح‌های عمرانی می‌شود
بر اساس مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در اجرای کلیه طرح‌های توسعه و عمران استانها؛ نتایج اعلامی سازمان نقشه‌برداری کشور در زمینه فرونشست، ملاک عمل قرار می گیرد.
به گزارش «انرژی امروز» از سازمان برنامه و بودجه به نقل از روابط عمومی سازمان نقشه برداری کشور، این سازمان از حدود دو دهه گذشته اقدام به اطلاع‌رسانی و ارسال نامه های هشدار به مسئولین استانی و کشوری به منظور جلوگیری و کاهش اثرات مخرب این پدیده در کشور کرده است و اخیراً نیز با پیگیری های بسیار این سازمان و مطابق مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری مورخ ۱۴۰۰/۰۹/۰۸، هر گونه بارگذاری جدید در عرصه های در معرض فرونشست ممنوع شده و دبیرخانه های کارگروه امور زیربنایی استان (ادارات کل راه و شهرسازی استان ها) موظف به استعلام و ملاک عمل قراردادن نتایج اعلامی سازمان نقشه برداری کشور در زمینه تداخل با پهنه های فرونشست در فرایند بررسی و تصویب کلیه طرح های توسعه و عمران شهری اعم از تهیه و تجدیدنظر طرح جامع و یا الحاق به محدوده و تغییر کاربری اراضی می باشند.
بنا بر این گزارش، یکی از مخاطراتی که در سالهای اخیر در ایران مورد توجه جدی قرار گرفته، پدیده فرونشست زمین می‌باشد که علت عمده وقوع آن کاهش سطح آبهای زیرزمینی به دلیل برداشت و بهره برداری بی‌رویه از منابع مربوطه و عدم مدیریت صحیح آن است. وابستگی شدید اغلب مناطق کشور به منابع آب زیرزمینی، رشد جمعیت و نیاز روزافزون به منابع آبی از یک طرف و وضعیت اقلیمی و جغرافیایی ایران و وقوع پدیده خشکسالی در سالیان اخیر از طرف دیگر، موجب گردیده تا برداشت بی رویه از منابع آب و عدم رعایت حریم کمی و کیفی منابع آب در دهه های اخیر باعث ایجاد صدمات جبران ناپذیری به این منابع حیاتی گردد؛ به نحوی که بسیاری از منابع آب در دسترس و استراتژیک در معرض خطر جدی و بازگشت ناپذیر قرار گرفته است. در حال حاضر از ۶۰۹ دشت، ۴۱۰ دشت ممنوعه و ممنوعه بحرانی شناخته شده¬ اند و بیش از ۱۳۰ میلیارد مترمکعب از منابع آب تجدیدپذیر در آبخوان های کشور برداشت شده است.
لازم به ذکر است خسارت های ناشی از فرونشست می‌تواند شامل: برگشت ناپذیر شدن تمام یا بخشی از آبخوان در اثر از بین رفتن تخلخل مفید آن، تخریب بافت خاک های حاصلخیز، آسیب به سازه های شهری و روستایی و شریان های حیاتی کشور و آسیب پذیری سازه ها در برابر زلزله های با قدرت پایین، تغییر شیب زمین و ایجاد مشکلات در جریان طبیعی آب و بیلان آب، شکست یا بیرون زدگی لوله جدار چاه ها و ایجاد اختلال در بهره برداری از منابع آب و پیشروی آب دریا باشد.
البته نتیجه مطالعاتی که در بیش از ۲۹۰ منطقه در ۴۱ کشور انجام شده نشان می دهد که بساری از مناطق دنیا با پدیده فرونشست مواجه هستند، قدیمی ترین فرونشست های گزارش شده، مربوط به ایالت آلابامای آمریکا در سال ۱۹۰۰بوده ولی برای اولین بار به صورت علمی در سال ۱۹۲۱ تحقیقاتی در شانگهای چین روی این پدیده انجام شده است. همچنین بر اساس بررسی های انجام شده، ۴۵ ایالت آمریکا و بیش از ۹۵ شهر چین به ترتیب با پهنه ای بیش از ۱۷ هزار و ۷۹ هزار کیلومترمربع دچار مخاطره فرونشست هستند.
