نوبل اقتصاد برای نوآوری
امسال در بخش اقتصاد جایزه نوبل جوئل موکیر از دانشگاه نورث وسترن به خاطر شناسایی پیشنیازهای رشد پایدار از طریق پیشرفت فناوری و فیلیپ آگیون از کالج دو فرانس به همراه پیتر هویت از دانشگاه براون، به خاطر نظریه رشد پایدار از طریق تخریب خلاق، که در آن محصولات جدید و بهتر محصولات قدیمیتر را کنار میزنند، برنده این جایزه شدند.
به گزارش «انرژی امروز» تحقیقات این سه اقتصاددان بر پایه این ایده انجام شده که نشان دهند نوآوری چگونه یک فرآیند خودزاینده پیشرفت اقتصادی ایجاد میکند با این شرط که جوامع توضیحات علمی برای چرایی کارکرد فناوریها داشته باشند و پذیرای ایدهها و تغییرات جدید باشند.
رشد اقتصادی پایدار منجر به بهبود سطح زندگی، سلامت و کیفیت زندگی مردم در سراسر جهان میشود. این امر چنان جا افتاده که همه آن را بدیهی میدانیم اما دنیا همیشه بر این منوال پیش نرفته و آنطور که آکادمی نوبل مینویسد رکود در بیشتر تاریخ بشر یک هنجار بود و با وجود اکتشافات مهم گاه به گاه، که گاهی منجر به بهبود شرایط زندگی و درآمد بالاتر میشد، رشد اقتصادی همیشه در نهایت ثابت میماند.
جوئل موکیر از منابع تاریخی استفاده کرده تا به این نتیجه برسد که علل تبدیل شدن رشد پایدار به یک هنجار جدید فعلی چیست. به باور این اقتصاددان اگر قرار است نوآوریها در یک فرآیند خودجوش، یکی پس از دیگری رخ دهند، نه تنها باید بدانیم که چه چیزی در این خودجوش بودن موثر است، بلکه باید توضیحات علمی برای چرایی آن نیز داشته باشیم. تا قبل از انقلاب صنعتی این چرایی توضیح علمی نداشت.
اما دو نفر دیگر برنده نوبل اقتصاد چه کردهاند؟ فیلیپ آگیون و پیتر هویت مکانیسمهایی را بررسی کردهاند که این رشد پایدار را امکانپذیر میکند. این دو در سال ۱۹۹۲ یک مدل ریاضی ساختند برای آنچه «تخریب خلاق» نامیده میشود: وقتی یک محصول جدید و بهتر وارد بازار میشود، شرکتهایی ضرر خواهند کرد که محصولات قدیمیتر میفروشند.
این نوآوری نمایانگر یک چیز جدیدیست و بنابراین خلاقانه است. با این حال مخرب هم هست زیرا شرکتی که فناوریاش منسوخ شده از دور رقابت حذف میشود.
برندگان جایزه نوبل اقتصاد به طرق مختلف نشان میدهند که تخریب خلاق به چه طریق باعث ایجاد تضادهاییست که باید به شیوهای سازنده مدیریت شوند. در غیر این صورت شرکتهای پیشین گروههای ذینفع که موقعیت خود را در معرض خطر میبینند با آن مقابله خواهند کرد.
در یک کلام و بر اساس نقل قولی از جان هاسلر، رئیس کمیته جایزه علوم اقتصادی، رشد اقتصادی را نمیتوان بدیهی دانست. بلکه برای جلوگیری از بازگشت رکود باید از سازوکارهایی حمایت کرد که زیربنای تخریب خلاق هستند.
جوئل موکیر، متولد ۱۹۴۶ در لیدن هلند، فارغالتحصیل دانشگاه ییل ایالات متحده و استاد دانشگاه نورث وسترن و دانشکده اقتصاد ایتان برگلاس دانشگاه تل آویو است. فیلیپ آگیون، متولد ۱۹۵۶ در پاریس فرانسه، فارغالتحصیل دانشگاه هاروارد و استاد کالج دو فرانس و دانشگاه اینسید (INSEAD) فرانسه و دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی لندن است. و پیتر هویت، متولد ۱۹۴۶ در کانادا فارغالتحصیل دانشگاه نورث وسترن و استاد دانشگاه براون است.
مبلغ جایزه نوبل اقتصاد ۱۱ میلیون کرون سوئد است که نیمی از آن به جوئل موکیر و نیم دیگر به طور مشترک به فیلیپ آگیون و پیتر هویت اهدا میشود.
