کرونا و سناریوهای نفت برای 2030: همه چیز به اوپک بستگی دارد
اوپک نباید به فکر سهم خود از بازار باشد
تاثیر شیوع کرونا بر اقتصاد جهانی و به تبع آن تقاضا برای نفت به شدت عمیق است به ویژه که رکود اقتصادی عمیق و دامنه داری را در دنیا شاهد هستیم. بدون دخالت سلطه جویانه اوپک، متوسط قیمت نفت در نیمه 2022 کمتر از 50 دلار در هر بشکه خواهد بود.
به گزارش «انرژی امروز» کووید 19 تاثیر بسیار عمیق و طولانی مدتی بر عرضه، تقاضا و قیمت نفت در 10 سال آینده خواهد داشت.
بر همین اساس، پیتر والز، استراتژیست نفت در ژورنال World oil به بررسی سناریوهای مختلف در این زمینه پرداخته است. خلاصه ای از گزارش این استراتژیست را می خوانیم.
بر اساس نوشته پیتر والز، با استفاده از مدل های اختصاصی جهانی نفت که در آن سناریوهای ژئوپلیتیکی و اقتصادی هم دخالت داده شده اند، برآیندهای کمی برای رشد GDP، عرضه و تقاضای نفت و گاز، و قیمت نفت ارائه شده است.
این مدل بر پایه پایگاه داده های میادین نفت و گاز، پتانسیل جهانی اکتشاف، شیل نفت و شیل گاز پی ریزی شده است.
سناریوها
در این مدل دو سناریو استفاده شده است. هر دو با تاکید بر تاثیرات کرونا بر این صنعت نوشته شده اند. بر اساس این سناریوها قیمت، عرضه و تقاضای نفت، ال ان جی و گاز طبیعی برای موارد زیر ارائه شده است:
حالت خوشبینانه: یک موج پاندمی کرونا با بازیابی اقتصادی سریع شکل «V»
حالت بدبینانه (واقعی؟): دو موج پاندمی، که تا سه ماهه دوم سال 2021 ادامه می یابد و بازیابی اقتصادی آرام است
شیوع ویروس
پاندمی کرونا در اواخر سال 2019 از چین شروع شد و تا آوریل 2020 به طور فزاینده ای در خاور دور، اروپا و آمریکای شمالی گسترش یافت. بین ماه جولای و آوریل 2020، اثرات قرنطینه ها بر مسافرت ها و تقاضا برای نفت را تا 25 تا 30 میلیون بشکه در روز کاهش داد.
با این حال اوپک کاری برای شرایط موجود انجام نداد تا ماه مه فرا رسید و در واقع در ماه آوریل تولید نفت خام عربستان به 11.9 میلیون بشکه در روز هم رسید و از نیمه شیوع پاندمی در ژانویه 2020 با افزایش 3 میلیون بشکه ای هم همراه بوده است.
کاهش عرضه
در ماه مارس کشورهای غیرعضو اوپک و ایالات متحده کاهش تولید خود را آغاز کردند. به طوری که در انتهای ماه آوریل تولید نفت ایالات متحده تا 1.8 میلیون بشکه در روز کاهش یافت. اما کاهش عرضه اوپک از ماه ژوئن 6 میلیون بشکه در روز کاهش یافت.
بسیاری از کشورهای اروپایی و شرق دور به خوبی توانستند برای مدیریت موج دوم کرونا آماده باشند اما این اتفاق برای ایالات متحده، کانادا، آفریقا، هند و خاورمیانه رخ نداد. در این کشورهای موج دوم شیوع کرونا در حالی آغاز شد که موج اول شیوع پاندمی هنوز به پایان نرسیده بود. بنابراین به نظر می رسد وضعیت خسارات اقتصادی بسیار بدتر خواهد بود.
بازار نفت
بازار نفت به حالت فوق اشباع درآمده است. و احتمالا تا نیمه دوم دهه جاری هم ادامه یابد. در این حالت قیمت نفت به شدت به عملکرد اوپک حساس است. مدیریت بازیابی تقاضا بعد از پاندمی کرونا چالش ویژه اوپک خواهد بود.
تقاضا
در سناریوی یک موجی، بازیابی اقتصادی به شکل وی در نیمه اول سال 2021 رخ خواهد داد اما تقاضا برای نفت به وضعیت قبل از شیوع پاندمی کرونا بر نخواهد گشت. در بدبینانه ترین سناریو، تقاضا برای نفت تا 2022 و 2023 به وضعیت قبل از سال 2019 باز نخواهد گشت. وضعیت فعلی پاندمی کرونا اینطور می گوید که سناریوی بدبینانه شکل خواهد گرفت.
در کوتاه مدت افزایش ذخایر نفت بر قیمت نفت تاثیر خواهد گذاشت. برای بهبود قیمت نفت و کاهش ذخایر اوپک باید کاهش تولید را در دستور کار خود قرار دهد. این دو سناریو بر این فرض استوار هستند که تا سال 2040 خودروهای با انتشارات صفر 60 درصد بازار را در اختیار خواهند داشت.
بنابراین هر دو سناریو می گویند تقاضا برای نفت در نیمه دهه 2030 کاهش یافته به 105 تا 108میلیون بشکه در روز می رسد.
عرضه
اوپک و عربستان با چالش بزرگی روبه رو هستند. در کوتاه مدت متناسب سازی عرضه با تقاضای رو به کاهش مشکل خواهد بود. در میان مدت اوپک باید برای احتمال بازگشت 5.7 میلیون بشکه در روز از کشورهایی فعلا قطع تولید شده به دلیل جنگ، تحریم و یا تنش های داخلی چون ونزوئلا، ایران و لیبی و غیراوپکی هایی چون سوریه و یمن برنامه ریزی کند. انتظار می رود نفت لیبی در 2020 دوباره وارد بازار شود، بازتولید های ایران و ونزوئلا آهسته تر خواهد بود اما انتظار می رود در نیمه های دهه جاری تولید این دو کشور به سرعت افزایش یابد.
عربستان و دیگر اوپکی ها باید با کاهش داشته باشد تا با این موج افزایش تولید تطابق یابد. اوپک باید بازگشت تولید نفت شیل آمریکا را هم مدیریت کند. بازگشت تقاضا و افزایش قیمت نفت هم از دیگر چالش های پیش روی اوپک هستند.
در سناریوی بدبینانه، تولید نفت اوپک به 32 میلیون بشکه در روز در سال 2024 می رسد، پس از آن تقاضا برای نفت اوپک در دهه 2030 بالا می رود.
قیمت نفت
این تحلیل گر در بخش دیگری از مقاله خود می نویسد که قیمت نفت تا بازه زمانی 2030 سه روند را در پیش می گیرد.
* بین سال های 2022 تا 2024 یعنی بعد از پاندمی کرونا به 65 تا 70 دلار در هر بشکه می رسد
* تا اواخر دهه 2020 بازیابی با روندی نوسانی (50 تا 60 دلار در هر بشکه)
* افزایش ثابت با کاهش شدید تولید به 80 دلار در هر بشکه در 2030
تاثیر شیوع کرونا بر اقتصاد جهانی و به تبع آن تقاضا برای نفت به شدت عمیق است به ویژه که رکود اقتصادی عمیق و دامنه داری را در دنیا شاهد هستیم. بدون دخالت سلطه جویانه اوپک، متوسط قیمت نفت در نیمه 2022 کمتر از 50 دلار در هر بشکه خواهد بود.
تا اواخر دهه 2020، بازار نفت اشباع است و سیاست های اوپک فاکتور تعیین کننده در این نوسانات است. پیش بینی های قیمت نفت در هر دو سناریو وابسته به مدیریت تولید اوپک است.
بین سال های 2024 تا 2027 افزایش تولید نفت شیل قیمت نفت را به 50 تا 60 دلار در هر بشکه می رساند.
بنابراین اوپک سه گزینه در پیش رو دارد:
* مدیریت تولید
* کاهش تولید برای افزایش قیمت نفت با هدف رسیدن به 60 تا 70 دلار
* تولید بیش از حد نیاز بازار و رسیدن به قیمت کمتر از 50 دلار
اگر اوپک به دنبال بهبود قیمت باشد، قیمت نفت می تواند به هدف تعیین شده برسد.
اگر اوپک به فکر سهم خود از بازار باشد، قیمت نفت به 40 تا 45 دلار در هر بشکه می رسد آن هم در صورتی که تقاضا افزایش یابد. اگر تقاضا افزایش نیابد افت قیمت به 30 دلار هم ممکن است.
نویسنده معتقد است در بین سال های 2014، 2015، 2016، و 2020 دیدیم که سیاست حفظ سهمیه بازار برای اوپک سیاست کارآمدی نبوده است چون شیل ایالات متحده در مقابل قیمت 45 تا 50 دلار هم مقاوم است.
