۳۰۰ هزار نفر بیخانمان و پنج میلیارد دلار خسارت با اهمال در یک انبار
نیترات آمونیوم چگونه به بندر بیروت رسید؟
به گفته منابع رسمی نیمی از پایتخت لبنان از انفجارها آسیب دیده است، به گونهای که احتمال میرود ۳۰۰ هزار نفر از اهالی بیروت بیخانمان شده باشند. تأسیسات زیرساختی، از جمله برق، از کار افتادهاند و همین هم کار امداد و هم درمان مجروحان را دشوار میکند. مروان عبود، فرماندار بیروت، حجم زیان اقتصادی را بین سه تا پنج میلیارد دلار ارزیابی میکند.
به گزارش «انرژی امروز» از دویچه وله، علت انفجارهای عظیمی که بخشی از پایتخت لبنان را ویران کرد سرایت آتش به یک انبار بزرگ نیترات آمونیوم عنوان میشود. به نوشته «اشپیگل آنلاین» این مواد بسیار خطرناک محموله یک کشتی بوده که سال ۲۰۱۳ در بندر بیروت متوقف شده بود.
سلسله انفجارهایی که عصر سهشنبه بخشی بزرگی از بندر بیروت را تخریب کرد و بیش از صد کشته، هزاران مجروح و چند صد هزار آواره برجا گذاشت تا کنون در منطقه سابقه نداشته است.
برخی مقامهای محلی، از جمله حسن دیاب، نخستوزیر لبنان در نخستین اظهارات خود درباره چگونگی این حادثه، علت بزرگترین انفجار روز گذشته را سرایت آتش به انبار شمار ۱۲ بندر بیروت عنوان کردهاند که در آن مقدار زیادی ماده قابل انفجار نیترات آمونیوم نگهداری میشده است.
«اشپیگل آنلاین» عصر چهارشنبه ۱۵ مرداد (پنجم اوت) در گزارشی نوشت به اطلاعاتی دست یافته که نشان میدهد این محموله از سال ۲۰۱۵ در این انبار نه چندان مطمئن نگهداری میشده و به تقاضاها برای انتقال آن اعتنایی نشده است.
بنابر این گزارش هنوز علت شروع آتشسوزی و سرایت آن به انبارهای مجاور به طور دقیق مشخص نشده اما در مورد انفجار مهیبی که عامل اصلی تخریب بخشی از بیروت شد و صدای آن تا قبرس نیز به گوش رسید جزئیات بیشتری آشکار شده است.
شامگاه سهشنبه که رئیس اداره گمرک لبنان اعلام کرد «چند تن نیترات» در بندر بیروت منفجر شده در این باره که چرا چنین محموله خطرناکی سالها در نزدیکی مرکز شهر انبار شده توضیح بیشتری نداد.
به نوشته اشپیگل اکتبر ۲۰۱۳ شناوری به نام Rhosus که با پرچم مولداوی، از کشورهای اروپای شرقی واقع بین رومانی و اوکراین، حرکت میکرد با دو هزار و ۷۵۰ تن نیترات آمونیوم از گرجستان به سمت موزامبیک در دریای مدیترانه در حرکت بود.
نیترات آمونیوم (NH4NO3) مادهجامد و کریستال مانندی است که از ترکیب آمونیاک و اسید نیتریک تشکیل شده و هم برای تولید کود شیمیایی کاربرد دارد هم برای تهیه مواد منفجره.
شش سال بلاتکلیفی
کشتی حامل این مواد ظاهرا در دریای مدیترانه دچار نقص فنی شده و در بندر بیروت پهلو گرفته است. بنابر گزارشها این کشتی مطابق مدارک موجود در نهایت در ژوئیه ۲۰۱۴ در بندر بیروت توقیف شده و چهار سرنشین آن، از جمله یک روس و سه اوکراینی اجازه ترک آن را نداشتهاند.
اشپیگل آنلاین مینویسد هیچکس در مورد این «بمب شناور» احساس مسئولیت نمیکرد و مالک روس آن که ساکن قبرس بوده نه تماسی میگرفته و نه حقوق خدمه کشتی را میپرداخته است.
بر پایه این گزارش، مسئولان لبنانی هم هیچ اقدامی برای این که کشتی Rhosus امکان ترک بندر را پیدا کند انجام ندادهاند و تنها خدمه شناور پس از یک دوره طولانی دعوای حقوقی اجازه سفر دریافت کردند.
مطابق شواهد دو هزار و ۷۵۰ تن نیترات آمونیوم بار این شناور سرانجام در سال ۲۰۱۵ به انبار شماره ۱۲ بندر بیروت منتقل شد و تا روز گذشته که باعث انفجاری بیسابقه در پایتخت لبنان شد، در همین مکان ماند.
خرابیها برابر با ویرانی ۱۵ سال جنگ داخلی
مرکز زمینشناسی و لرزهنگاری آلمان شدت این انفجار را تا حد یک زمینلرزه به بزرگی سه و نیم ریشتر اعلام کرده است. خبرگزاری فرانسه نیز میگوید خرابیهایی که این انفجار به بار آورده به میزان خسارتی است که ۱۵ سال جنگ داخلی در نیمه دوم قرن بیستم به بیروت وارد کرده است.
بنا به گزارش خبرگزاریها دولت لبنان همه مسئولان بندر بیروت را که از سال ۲۰۱۴ تاکنون مسئولیت مدیریتی داشتهاند بازداشت خانگی کرده است. این بازداشت خانگی تا مشخص شدن ابعاد انفجار و عوامل آن ادامه مییابد.
در بیانیه کابینه لبنان همچنین گفته میشود تمام افرادی که با انبار مواد منفجره نیترات آمونیوم در بندر بیروت سروکار داشتهاند، تا پایان تحقیقات زیر نظارت ارتش قرار میگیرند.
وضعیت وخیم اقتصادی
لبنان چندین سال است در بحرانی عمیق فرو رفته که با اعتراضات گسترده مردم نیز روبرو بوده است. به نظر سازمان بینالمللی World Vision انفجارهای اخیر برای لبنان پیامدهای فاجعهبار دارد.
افزون بر این ویروس کرونا نیز در لبنان همچنان پیش میتازد و در هفتههای گذشته بیش از پیش قربانی گرفته است. بیمارستانها به آخرین حد گنجایش خود رسیده و دیگر امکان پذیرفتن بیماران کووید۱۹ را ندارند.
همبستگی جامعه جهانی
وزارت خارجه آلمان فدرال با تشکیل یک هیئت ویژه آمادگی خود را برای یاری فوری به لبنان اعلام کرده است. گروهی از کارشناسان فنی روز چهارشنبه به سوی لبنان پرواز میکنند.
قابل ذکر است که چند تن از کارکنان سفارت آلمان در میان افراد مجروح در بیروت هستند.
بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران، ترکیه، آمریکا، فرانسه، روسیه و اتحادیه اروپا آمادگی خود را برای کمک به دولت و مردم لبنان ابراز کردهاند.
دولت اسرائيل که هنوز به طور رسمی رابطه دیپلماتیک با لبنان ندارد، آمادگی خود را برای کمک اعلام کرده است. بنی گانتز، وزیر دفاع و گابی اشکنازی، وزیر خارجه، به واسطه تماسهای بینالمللی ارائه «کمکهای پزشکی و انسانی فوری» را پیشنهاد کردهاند. هنوز از واکنش دولت لبنان گزارشی نرسیده است.
دولت چک گروهی کارشناس را به همراه سگهای انسانیاب به لبنان میفرستد. از هلند گروهی شامل پزشک، کارکنان انتظامات و آتشنشانی به لبنان میروند. پاپ فرانسیسکو، پیشوای کاتولیکهای جهان نیز خواستار کمک به قربانیان و بستگان آنها شد.
به گفته منابع رسمی نیمی از پایتخت لبنان از انفجارها آسیب دیده است، به گونهای که احتمال میرود ۳۰۰ هزار نفر از اهالی بیروت بیخانمان شده باشند.
تأسیسات زیرساختی، از جمله برق، از کار افتادهاند و همین هم کار امداد و هم درمان مجروحان را دشوار میکند. مروان عبود، فرماندار بیروت، حجم زیان اقتصادی را بین سه تا پنج میلیارد دلار ارزیابی میکند.
