گام های بلند پایانه های نفتی ایران بـرای حمایـت از ساخـت داخـل

پایانه های نفتی را باید یکی از شریان های حیاتی اقتصاد ایران دانست؛ شرکتی که در واقع آخرین حلقه از زنجیرۀ استراتژیک صادرات انرژی کشور است و به دلیل مواجه مستقیم با دریافت کنندگان محموله های نفتی ایران به  «دروازۀ دیپلماسی انرژی ایران» موصوف است. در 3 سال گذشته و به ویژه از زمان رفع تحریم های نفتی ایران، این شرکت به یکی از پرترافیک ترین مجموعه های اقتصاد ملّی ایران بدل شد و صف خریداران نفت خام در پایانه های نفتی، حکایت از شکل گیری دورۀ جدیدی در اقتصاد ایران می داد؛ به گونه ای که بعد از توافق بزرگ ایران و قدرت های جهانی، درحقیقت «جزیرۀ خارگ» که اصلی ترین پایانۀ نفتی کشور است به نماد موفقیت دیپلماسی دولت جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده بود و در پیشانی این گلوگاه حساس اقتصادی، شرکت پایانه های نفتی ایران، تمام قد از تحقق برنامۀ مهم ملّی مبنی بر احیای جایگاه ایران در تجارت جهانی انرژی، به خوبی دفاع کرد. امروزه مهم‌ترین رسالت شرکت پایانه های نفتی ایران را می توان پشتیبانی از تولید نفت کشور دانست. درواقع آخرین حلقۀ زنجیرۀ تولید نفت و گاز که رسالت صادرات نفت را برعهده دارد، تمام ظرفیت های خود را در راستای ارتقای صادرات نفت و میعانات گازی کشور که حدود 70 درصد درآمد ارزی ایران را شامل می‌شود، به کار گرفته است؛ به گونه ای که تحقق دستیابی به ظرفیت  و توان عملیاتی صادرات روزانه تا 10 میلیون بشکه نفت خام را برای کشور از پایانه نفتی خارگ در آیندۀ نزدیک را می توان قابل حصول دانست که با جهت گیری های راهبردی در این هدف گذاری استراتژیک، مدیرعامل این شرکت بر استفاده و بهره گیری از توان سازندگان داخلی تأکید کرده است. «سید پیروز موسوی» با تأکید بر اهمیت حداکثر بهره گیری از تجهیزات و خدمات شرکت های ایرانی در صنعت نفت و به ویژه پایانه داری در گفت وگو با «تازه های انرژی» از اقدام هایی خبر می دهد که شرکت پایانه های نفتی ایران در راستای حمایت از سازندگانی ایرانی در پروژه های این شرکت در دست اجرا دارد.

اگرچه محور اصلی گفت و گو با موسوی، اهمیت برگزاری نمایشگاه بیست و سوم صنعت نفت محسوب می شد، اما او صحبت های خود را این گونه آغاز می کند: «با توجه به شعار سال که حمایت از کالای ایرانی است، باید بگویم شرکت پایانه های نفتی ایران حرکت در این مسیر را با جدیت دنبال می کند. این شرکت در سال های گذشته نیز جزو شرکت های موفق درخصوص تحقق شعار سال بوده است،  تا آنجا که در سال گذشته در پروژه های پژوهشی مشترک با دانشگاه ها، حدود 50 درصد کار را به پژوهش های داخلی اختصاص داده ایم.» به اعتقاد او، نکته اساسی برای توسعۀ فضای کسب و کار و رونق اقتصاد ایران، رقابتی کردن فضاست:  «حمایت از کالا یا سازنده و تولیدکنندۀ ایرانی، در گرو کیفیت بالای محصولات محقق می شود که این موضوع با رقابت بین سازنده ها، تولیدکنندگان و کیفیت محصولات قابل دستیابی است.»مدیرعامل پایانه های نفتی معتقد است: «کیفیت محصول، به خصوص در صنعت نفت به دلیل حساسیت بالایی که دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به خطرناک بودن فعالیت ها، نمی توانیم از قطعات و تجهیزاتی استفاده کنیم که ایمنی، کیفیت و استاندارد لازم را نداشته باشند؛ زیرا استفاده از این گونه تجهیزات، خطرات را چندین برابر می کند و فضای پرریسکی را به وجود می آورد که تبعات منفی برای صنعت نفت به همراه دارد. از این منظر، کیفیت کالا، بسیار اهمیت دارد و از سوی دیگر، قیمت تمام شدۀ کالای ایرانی نیز نباید از کالای خارجی بالاتر باشد. به طور کلی باید گفت، اگر کالای ایرانی از نظر کیفیت، قیمت و ایمنی از استانداردهای لازم برخوردار باشد، ما نیاز به استفاده از کالای خارجی نخواهیم داشت و مطمئناً از کالا، سازنده و تولیدکنندۀ ایرانی حمایت خواهیم کرد. حتی در مواردی که کالای خارجی موجود در بازار مانع خرید نداشته باشد، اما مشابه داخلی آن را با کیفیت، قیمت و استاندارد لازم در اختیار داشته باشیم، حتماً از نوع ایرانی آن استفاده خواهیم کرد. در واقع ما باید به سمت و سویی برویم که فضا را در اختیار صنعتگران داخلی قرار دهیم.»

ضرورت توجه به ایمنی و موعد تحویل کالا

از نگاه موسوی، یکی از مسائل مهم در روند حمایت از ساخت داخل و کالا و تولیدکنندۀ ایرانی، بحث تحویل کالاست که در زمان و موعد مقرر باید انجام شود؛ زیرا تأخیر در زمان تحویل کالا، موجب تأخیر در سایر امور نظیر برداشت، انتقال و صادرات محصولات خواهد  شد که این مسئله، هزینه و ضررهای متعدد و برای کشور به دنبال خواهد داشت. او با اشاره به اهمیت دوچندان ایمنی در تأسیسات دریایی و نفتکش ها، می گوید:  «هرگونه بی توجهی به الزامات ایمنی، خطر حوادث را چند برابر می کند و باید به این نکته توجه و دقت لازم و کافی داشته باشیم. از این رو صنعتگران ما باید تأییدیه های لازم را از بازرسان بین المللی اخذ کنند. نکته بارز و حائز اهمیت، فاصلۀ زیادی است که بین صنعتگران ما و صنعتگران خارجی وجود دارد. آنها متعقدند در این صنعت، خطای اول، خطای آخر خواهد بود، زیرا با جان انسان ها سر و کار دارد.»مدیرعامل پایانه های نفتی معتقد است اگر فضای داخل برای ساخت کالای ایرانی رقابتی شود، ما می توانیم در این عرصه حرفی برای گفتن داشته باشیم:  «یکی از ساخت های داخلی که انجام شده، بازوی بارگیری نفت خام است که با همت جهاد دانشگاهی انجام شد و در پایانۀ نفتی خارگ تست شده است و در تلاشیم آن را به بهره برداری برسانیم. همچنین 2 یدک کش ASD ساخت داخل نیز در دستور کار قرار دارند که شناور تخصصی در عملیات دریایی است و در یکی از یاردهای کشور مشغول به کار است و در حال حاضر این یدک کش  حدود 25 درصد پیشرفت فیزیکی دارد. اگر این یدک کش به مرحلۀ تولید برسد، ما 6 یدک کش دیگر هم سفارش می دهیم و به جمع ناوگان دریایی‌مان اضافه می کنیم.»او با تأکید بر اینکه شرکت پایانه های نفتی ایران، قراردادهای متعددی با صنایع داخلی دارد و کارهای بزرگی را در حمایت از سازندگان ایرانی و تولید داخل انجام داده و هم اکنون به آن افتخار می کنیم، می گوید: «اگر نگاهی به پشت سر داشته باشیم، می بینیم که در 10 سال گذشته، کارهای خوبی درخصوص الگوی مصرف، ساخت داخل و سایر حوزه ها انجام شده است. اگرچه هنوز در نیمۀ راه هستیم، اما با اقدامات انجام شده، مسائل را تا حدودی مدیریت کرده ایم. با عمل به شعارهای سال، نه تنها از خروج ارز از کشور جلوگیری می کنیم، بلکه اشتغال ایجاد کرده و از خروج نخبگان نیز جلوگیری می شود.»

پشتیبانی از تولید، مهم ترین رسالت پایانه  های نفتی

موسوی با اشاره این موضوع که مهم‌ترین رسالت شرکت پایانه های نفتی، پشتیبانی از تولید است، ادامه می دهد: «هر برنامه‌ای که صنعت نفت و دولت برای این که بتواند درآمدهای ارزی خود را بالا ببرد، ما از آن حمایت می کنیم. شرکت پایانه‌های نفتی، به عنوان آخرین حلقۀ زنجیرۀ تولید نفت و گاز، جایی است که می‌تواند صادرات را انجام دهد و بر همین اساس، تمام فعالیت‌های ما در شرکت پایانه‌های نفتی، حول این مسئله است که صادرات نفت و میعانات گازی که حدود 70 درصد درآمد ارزی کشور را تأمین می کند و  توسط این شرکت  انجام می‌شود به بهترین نحو ممکن انجام شود. ماحصل تلاش و فعالیت همکاران ما از بخش اکتشاف و حفاری تا تولید و انتقال و صادرات به پایانه های نفتی ختم می شود و برهمین اساس، تأکید و توجه داریم که این عملیات به خوبی و با رعایت استانداردها و ایمنی لازم انجام شود. البته برای رسیدن به این هدف، روزآمد کردن تجهیزات از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این امر مشتریان بین الملل را خشنود می کند تا بتوانند فعالیت های صادرات را در شرایط ایمن، با دقت و سرعت بالاتری انجام دهند. البته اما بستر این موضوع در نگهداشت، حفظ و تعمیرات سریع مخازن، خطوط لوله، اسکله‌ها و نیروگاه‌های کشور است که طبق برنامه پیش می‌روند.»

ثبت رکورد 8میلیون بشکه صادرات

موسوی با اشاره به اینکه کار اصلی دست اندرکاران شرکت پایانه های نفتی ایران به پیش از برجام بازمی گردد، تصریح می کند: «در آن دوران، ما شروع به تعمیرات بخش هایی از تاسیسات کردیم  که در زمان تحریم‌ها شرایط خوبی نداشت. اسکله‌های ما فعالیت خوبی نداشتند، راه‌های دسترسی تخریب شده بود و به طور کلّی وضعیت خوبی نداشتیم. با چنین شرایطی، توانستیم  4 اسکله را به 9  اسکله برسانیم که در حال حاضر فعال هستند. با این تجهیزات بود که ما اردیبهشت سال گذشته، رکورد 8 میلیون بشکه صادرات را به ثبت رساندیم و در تلاش هستیم تا 2 سال آینده، این میزان را به 10 میلیون بشکه در روز افزایش دهیم.»ازجمله مسائل مهمی که موسوی به آنها اشاره می کند، اعزام شناورهای ملکی شرکت پایانه هاست: «حدود یک ما ه است که شناورهای ملکی خودمان را به یکی از یاردهای کشور اعزام کردیم و پیش بینی می‌کنیم تعمیرات حدود 15 شناور ملکی را در 18 ماه آینده، انجام دهیم. سال گذشته نیز حدود 60 درصد هزینه ها را از عملیات های صورت گرفته کاهش دادیم و تلاش می کنیم این رقم امسال افزایش یابد.» او با اشاره به اینکه آخرین اقدام انجام شده، تخلیۀ 300 هزار بشکه نفت خامی است که در خطوط زیردریایی از زمان جنگ تحمیلی تاکنون مبحوس مانده، از انجام تعمیرات خطوط لوله زیردریایی خبر می دهد و می گوید: «ادامه فعالیت‌های نوسازی و بهسازی تاسیسات و زیرساخت‌های شرکت پایانه های نفتی ایران که شامل تعمیرات اساسی اسکله‌ها، مخازن، خطوط لوله، بازوهای بارگیری و گوی‌های شناور است، از برنامه های این شرکت در سال جاری خواهد بود. در همین راستا تعمیرات اسکله غربی با حدود 70 میلیارد تومان اعتبار، ادامه پروژه رفع آب شستگی خطوط لوله زیردریا و ادامه رسوب زدایی از مخازن، بخش دیگری از فعالیت های شرکت را در جاری محسوب می شود.»افزون بر تعمیرات خطوط لوله زیردریایی، بازنگری فرایند برگزاری مناقصات با تأکید بر افزایش سرعت و کیفیت فرایند برگزاری مناقصات، رسیدگی به پرونده‌های پیمانکاران در هیئت حل اختلاف و دادگاه، توجه به دوره‌های آموزش کاربردی، آموزش جوانان و حضور بیشتر در مسئولیت های اجتماعی، مسائل دیگری هستند که به گفتۀ موسوی، در سال جاری به آنها پرداخته خواهد شد.