آیا جداشدگان از دولت می‌توانند مشکل مدیریت تهران را حل کنند؟
با رد استفساریه استثنا شدن شهردار تهران از قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان و ورود شورای شهر تهران به فرآیند انتخاب شهردار برای سومین بار، برخی چشم امید به مسئولانی دارند که به دلایل مختلف از همکاری با دولت بازمانده‌اند.
اکنون این پرسش به‌وجود آمده که آیا افرادی که در دولت کارنامه قوی نداشته‌اند و از این رو مستعفی یا استیضاح شده‌اند، توان حل بحران‌های بزرگ‌تر در شهرداری تهران را دارند؟
طرح این گزینه‌ها به نظر بدون توجه به جایگاه و ابعاد شهرداری تهران انجام می‌شود و این در حالی است که شهرداری تهران به لحاظ نیرو و بودجه و ابعاد کاری، از بسیاری وزارتخانه‌ها بزرگ‌تر است. به گفته مجید فراهانی، عضو شورای شهر تهران، شهرداری 68هزار نفر نیرو دارد، اما بر اساس آمار، بیش از 130هزار نفر از شهرداری تهران حقوق می‌گیرند.
شهرداری تهران نهادی فراتر از وزارتخانه است
مهرداد بائوج لاهوتی، رئیس فراکسیون مدیریت شهری مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایرناپلاس می‌گوید: شهرداری نهادی فراتر از وزارتخانه است و از هر لحاظ با آن متفاوت است. چون وزارتخانه یک کار تخصصی انجام می‌دهد ولی امورات مربوط به شهرداری از روز تولد تا روز مرگ شهروندان را در برمی‌گیرد. از همین رو، فردی باید به‌عنوان شهردار انتخاب شود که جامعیت و اشراف لازم را داشته باشد.
وی معتقد است که شهرداری تهران هم فقط اداره یک شهر نیست، بلکه نوع حرکت و خط مشیی که مدیریت پایتخت در پیش می‌گیرد، می‌تواند الگویی برای همه شهرهای کشور شود.
لاهوتی می‌گوید در انتخاب افراد واجد شرایط برای شهرداری تهران، باید رویه مجلس برای انتخاب وزرا طی شود و به همان دقت برنامه‌ها و اهداف فرد مورد بررسی قرار گیرد.
تفاوت مهم شهرداری تهران با وزارتخانه‌های دولت
اما تفاوت مهم‌تر اداره شهرداری تهران با وزارتخانه‌ها در منبع درآمد آن است. در حالی که وزارتخانه‌ها درآمد نفتی مشخص دارند، شهرداری از چنین درآمدی بی‌بهره است و بخش اعظم درآمد خود را باید از طریق عوارض دریافتی از شهروندان حاصل کند. در شرایطی که شهرداری بدهی 50 هزار میلیارد تومانی دارد، مدیران دولتی که تاکنون از بودجه نفتی هزینه کرده‌اند و توفیق چندانی نداشته‌اند، طبعا نمی‌توانند در شهرداری تهران موفق عمل کنند.
محمد علیخانی، عضو شورای شهر تهران نیز بزرگ‌ترین چالش شهرداری تهران را مشکلات مالی، بدهی‌ها و پروژه‌های نیمه‌تمام می‌داند و معتقد است اداره شهر تهران از اداره یک وزارتخانه سخت‌تر است.
وی در واکنش به وجود برخی گزینه‌های ضعیف در فهرست 30 نفره شورا می‌گوید: البته روند فعلی انتخاب شهردار و تعدد گزینه‌ها برای انتخاب شهردار به معنی وجود دموکراسی است. وقتی عضوی پنج نفر را پیشنهاد می‌دهد، تشخیص آن عضو است که فرد مورد نظرش صلاحیت تصدی امورات شهری را دارد و به نظر من این روند اشکالی هم ندارد.
علیخانی در مورد شاخص‌های انتخاب شهردار می‌گوید: شورای پنجم، 16 شاخص عمومی را برای انتخاب شهردار تهران ارائه کرده و شهردار بر اساس آن انتخاب می‌شود. داشتن پیشینه اصلاح‌طلبی، پاکدستی، اعتقاد به کار گروهی، توانایی همکاری با ارکان نظام، اعتقاد به شایسته‌سالاری، توانمندی در سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی برای حل چالش‌های شهر تهران از مهم‌ترین شاخص‌های مدنظر اعضای شورای شهر تهران است. همچنین شهردار تهران به جهت وضعیت ویژه پایتخت باید تعاملی مناسبی با دولت داشته باشد.
ارتباط ضربه خورده با دولت
از سوی دیگر، بخشی از توان شهرداری تهران در شرایط کنونی با بهره‌گیری از کمک و یاری دولت در عملی کردن تعهدات و ارائه کمک‌های قانونی شکل می‌گیرد؛ نکته‌ای که علیخانی نیز بر آن اذعان داشت و تاکید کرد که شهردار باید رابطه خوبی با دولت داشته باشد. بنابراین در این زمینه نیز کسانی که با رئیس‌جمهوری اختلاف‌نظر داشته و این اختلافشان منجر به خروج از دولت شده، نه‌تنها دستاورد مناسبی برای شهرداری تهران نخواهند داشت، بلکه می‌توانند سد مسیر یاری دولت شوند.
