نارضایتی پاکستان از حضور هند در پروژه های آبی افغانستان
به گفته کارشناسان بین الملل ، دهلی نو با سرمایه گذاری عظیم خود در پروژه سد آبی کابل می‌تواند باعث کاهش ورود جریان آب به کشور پاکستان شود و نتیجه آن بلاشک نزاع جدید میان دو کشور افغانستان و پاکستان خواهد بود.
بیشتر مردم افغانستان هم اکنون برای تولید محصولات کشاورزی خود با کاهش 60 درصدی بارش باران و برف در کشور مواجه شده‌اند. رشد سریع جمعیت در کابل، خشکسالی بزرگ در کشور و طیف تغییرات آب و هوایی نیاز به زیرساخت‌های آبی جدید را مضاعف کرده است. اما از طرف دیگر موضوع خشکسالی به مسئله‌ای سیاسی نیز تبدیل شده است، منطقه مرزی میان پاکستان و افغانستان متشکل از چندین رودخانه مرزی است و هیچ چارچوب قانونی در این منطقه برای جلوگیری از درگیری‌های عمده میان دو کشور وجود ندارد.
اخیرا اخباری مبنی بر ساخت سد بزرگ شاه توت در منطقه چهار آسیا کابل بر روی رودخانه این شهر منتشر شده است. این سد با ظرفیت 146 میلیون متر مکعبی، توانایی تامین آب آشامیدنی دو میلیون شهروند کابل و آبیاری چهار هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی اطراف را دارد. همچنین این سد توانایی تامین آب آشامیدنی برای شهر جدید اطراف کابل تحت عنوان `ده سبز` را نیز دارد. افغانستان سرانجام بعد از سال‌ها جنگ ویرانگر، شرایط توسعه اقتصاد و صنعت برق خود را از طریق انرژی‌های آبی به دست آورده است.
به گفته الیزابت هسامی کارشناس محیط زیست منابع طبیعی افغانستان، توسعه صنعت انرژی‌های آبی در کشور افغانستان با ترس آغاز نزاع‌های میان این کشور با پاکستان همراه است، زیرا با ساخت این سد بر روی رودخانه کابل بلاشک ورودی جریان آب به کشور پاکستان کاهش خواهد یافت. بر اساس گزارش شبکه خبری طلوع پاکستان، با ساخت سد شاه توت بر روی رودخانه کابل جریان ورودی آب به پاکستان 16 تا 17 درصد کاهش می‌یابد.
علاوه براین، در کنار کاهش جریان ورودی آب به پاکستان، موضوع دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند باعث بالا گرفتن تنش منطقه‌ای گردد، سد شاه توت کابل توسط سرمایه گذاری کشور هند صورت می‌گیرد. هند در چند سال اخیر از جمله ساخت بزرگراه و تعمیر ساختمان‌های دولتی و سد سازی، سرمایه گذاری عظیمی در زیرساخت‌های افغانستان انجام داده است.
از سال 2001، هند در حدود دو میلیارد دلار در پروژه‌های توسعه‌طلبانه افغانستان سرمایه گذاری کرده است. درحالی‌که تحلیلگران افغان براین باورند که ساخت سد آینده کمبود آب کشور را نجات خواهد داد، مقامات اسلام آباد به‌شدت مسئله سرمایه گذاری‌های هند در افغانستان در پیگیری می‌کنند و معتقدند ساخت سد به‌عنوان آخرین اقدامات هند برای محدود کردن رقیب دیرین منطقه‌ای خویش است. همچنین با توجه به آنکه پاکستان در ساخت زیرساخت‌های انرژی آبی در داخل کشور موفق نبوده است، برخی از مقامات این کشور براین باورند که در آینده نه چندان دور شاید مجبور به خریدن برق از کشور افغانستان گردند.
بر اساس گزارش کمیته روابط خارجه کنگره آمریکا، مسئله آب در منطقه آسیای مرکزی را به‌عنوان تهدید امنیت منطقه‌ای بیان کرده و در این گزارش از حضور هند در سرمایه گذاری سد شاه توت کابل به‌عنوان اقدام مناسب دهلی نو برای عمل متعادل سازی سخن گفته شده است.
اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان صراحتا از اقدامات دولت در توسعه زیرساخت‌های انرژی آبی و ساخت سد در کشور حمایت کرده و توسعه در این بخش را در اولویت کابینه قرار داده است. با توجه به خشکی اکثر چاه‌های آب در کشور افغانستان، طی پژوهشی مشترک که توسط دانشگاه‌های افغانستان، آلمان، فنلاند صورت گرفته است، دولت کابل باید نیازات توسعه زیرساخت‌های آبی کشور را هر چه زودتر فراهم کند.
