قطر: چالش جدید اوپک
کاهش قیمت نفت و چالش‌های کاهش تولید و فشار رییس جمهور آمریکا بر تولید کنندگان نفت اوپک برای این سازمان کافی نبود، حالا اختلاف بین اعضای اوپک که پیش از این فقط از منظر ایران و عربستان قابل مشاهده می‌شد، به قطر هم رسید. قطر می‌گوید تصمیم گرفته بعد از حدود ۵۷ سال از اوپک خارج شود. خروج رسمی در آغاز سال ۲۰۱۹ عملی خواهد شد.
به گزارش خبرنگار بین الملل «انرژی امروز» علی‌رغم اصرار وزیر انرژی قطر مبنی اینکه خروج این کشوراز اوپک تصمیمی سیاسی نیست اما وی در کنفرانس خبری این خروج را تلویحا به دلیل کنترل اوپک توسط یک کشور اعلام کرد.
پیش از این فاش شده بود که یک گروه تحقیقاتی در عربستان در حال بررسی احتمال خروج عربستان از این سازمان هستند اما بعدها وزیر انرژی عربستان سعودی خروج این کشور را از اوپک رد کرد.
هرچند برخی از اعضای اوپک مثل اندونزی پیش از این بارها از اوپک خارج و دوباره به آن وراد شده‌اند اما موضوع قطر می‌تواند متفاوت از این اعضا باشد. قطر می‌تواند الگوی دیگر اعضا هم باشد. آن هم در زمانه‌ای که ایالات متحده و در راس آن دونالد ترامپف موضع گیری به شدت منفی علیه اوپک دارد. نگرانی اصلی بقیه اعضا هم همین است.
قطر یک سال بعد از تشکیل سازمان اوپک وارد این سازمان شد. این کشور تا قبل از اتفاقات سال 2017 روابط نزدیکی با عربستان داشت. اما از ابتدای سال 2017 این روابط به شدت متشنج شد. عربستان به همراهی متحدان خود در خلیج فارس، قطر را به محاصره اقتصادی درآورد.
الکعبی می‌گوید تصمیم به خروج از اوپک ارتباط سیاسی و اقتصادی به بایکوت قطر توسط عربستان و ۳ کشور عربی دیگر از ژوئن سال ۲۰۱۷ ندارد.
وی در کنفرانس خبری گفت تصمیم دوحه به اوپک اطلاع داده شده است اما قطر در نشست پنج شنبه و جمعه این گروه شرکت خواهد کرد و به تعهداتش پایبند خواهد بود.
مقام‌های قطر، دلیل خروج از اوپک را تمرکز بر صادرات گاز طبیعی اعلام کرده‌اند. این کشور تنها حدود دو درصد ذخایر نفت کشورهای اوپک را در اختیار دارد.
اینها سخنان الکعبی است که گفت دوحه بر تولید گازش تمرکز خواهد کرد زیرا برای این کشور عملی نیست که «تلاش‌ها و منابع و زمان را در سازمانی صرف کند که بازیگر کوچکی در آن است.»
رویترز به نقل از یک منبع اوپکی نوشته است: «آنها تولیدکنندگان بزرگی نیستند اما نقش بزرگی در تاریخ اوپک بازی کردند.»
به نوشته رویترز، این نشان‌دهنده رشد تسلط عربستان، روسیه و آمریکا بر سیاست‌گذاری بازار نفت است؛ سه تولیدکننده بزرگ نفت که با هم تقریبا یک سوم تولید جهانی نفت را در اختیار دارند.
شکیب خلیل، وزیر انرژی سابق الجزایر و رئیس اوپک گفت: «این می‌تواند یک نقطه تحول تاریخی اوپک در قبال روسیه، عربستان و آمریکا باشد.»
وی گفت خروج دوحه می‌تواند به علت درگیری با ریاض، «تاثیرات روانی» داشته باشد و می‌تواند «نمونه‌ای برای تقلید کردن از سوی اعضای دیگر در پی تصمیمات یک جانبه اخیر عربستان باشد.»
خبرگزاری بی بی سی هم نوشته است قطر همچنین در سال ۲۰۱۷ میلادی با تولید روزی ۶۰۰ هزار بشکه نفت خام، جزو کوچکترین تولید کننده‌های اوپک بوده است.
اما همان طور که مقام‌های قطر می‌گویند، نقطه قوت این کشور در ذخایر عظیم گاز طبیعی و صادرات آن است.
این کشور با ذخایر ۲۴ هزار میلیارد متر مکعب گاز، بعد از روسیه و ایران بزرگترین ذخایر گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد. حجم تولید این کشور در سال ۲۰۱۷ به ۱۶۴ میلیارد متر مکعب رسیده است.
با آنکه ایران با تولید ۲۳۸ میلیارد متر مکعب، بزرگترین تولید کننده گاز اوپک است اما چون مصرف داخلی ایران بسیار بالاست، چیزی برای صادرات نمی‌ماند، در حالی که قطر بیشتر تولیدات خود را صادر می‌کند.
پایه های اوپک بیش از پیش لرزان شده است. کاهش قیمت نفت، ورود روسیه به اوپک و جهت دهی رفتارهای اوپک و بدتر از همه فشارهایی که آمریکا به این سازمان وارد می کند و آن را سازمانی غیر قانونی می‌داند در کنار اختلافات اعضای این سازمان، آینده این سازمان نفتی را تیره و تار کرده است.
