تلنگر قطر بر شیشه شکسته اوپک
قطر می داند که اوپک دیگر مزیتی برای سایر اعضا ندارد و در واقع مستخدم بی جیره و مواجب عربستان، آمریکا و روسیه است و از اینرو دلیلی برای حضور در ان و الزام به رعایت تکالیف ان ندارد از سوی دیگر می داند که تولید نفتش تولید چندان مهمی در اوپک نیست و خروج قطر از اوپک تنها از جنبه سیاسی می تواند مهم باشد.
به گزارش «انرژی امروز» سعید ساویز، تحلیلگر نفت، در یادداشتی تلگرامی نوشت: قطر یکی از یاران اولیه اوپک است که از دسامبر 1961 عضو این سازمان بوده و در راستای تحقق اهداف اوپک همواره کوشا بوده است.
اما برای اینکه این امیر نشین کوچک و وضعیت منابع انرژی آن را بیشتر بشناسیم بد نیست نگاهی گذرا بر شرایط قومی و اقلیمی ان بیندازیم.
جمعیت قطر دو میلیون ششصد هزار نفر است که از این میان تنها سیصد و سیزده هزار نفر ان تابعیت قطری دارند و باقی مانده کارگران مهاجر هستند، این امیر نشین پیش از کسب شهرت به دلیل منابع سرشار نفت و گاز بخاطر صید مروارید و ماهیگیری معروف بوده است.
پیش از تصرف قطر توسط عثمانی در 1871 قطر برای سال های طولانی تحت حمایت حکومت ایران بوده است و سالانه سه هزار روپیه برای حق ماهیگیری و صید مروارید می پرداخته است.
از 1871 تا 1913 قطر تحت حکومت عثمانی و از ان تاریخ تا 1971تحت حمایت بریتانیا بود. در 1971 قطر اعلام استقلال کرد و در طول تاریخ خود به مانند شیخ نشین های دیگر هرگز تحت نفوذ عربستان و یا امارات نبود.
اما سرزمین کوچک قطر همواره مناقشات مرزی با همسایگان خشکی خود یعنی امارات و عربستان داشته است، شروع این مناقشات با عربستان به میانه سده نوزدهم بازمیگردد که عربستان مدعی 37 کیلومتر از خاک قطر شد و سرانجام در 1992 این بخش توسط نیروهای نظامی عربستان اشغال گردید که پس از سه ماه کشمکش با پا در میانی مصر موضوع حل و فصل شد.
همچنین در 1935 کوچ عده ای از طوایف عرب ابوظبی به قطر سرآغاز اختلاف شدید میان ابوظبی و قطر شد.
از سوی دیگر قطر همواره سیاست درهای باز را در پیش گرفته است که باعث بوجود امدن قدرت و نفوذ برای این کشور در جامعه جهانی شده است برای مثال طالبان در قطر دفتر نمایندگی دارد و همزمان امریکا در قطر پایگاه دارد و یا قطر از حماس حمایت می کند و همزمان رابطه نزدیکی با اسرائیل دارد.
این سیاست درهای باز و همچنین رسانه قدرتمندی چون الجزیره که به آسانی مرزهای سنتی در جهان عرب را در می نوردد همواره باعث عصبانیت همسایگان سنتی قطر یعنی امارات و عربستان بوده است.
بزرگترین میدان گازی جهان بین قطر و ایران مشترک است، بیش از60 درصد این میدان گنبد شمالی قطر و کمتر از 40 درصد آن پارس جنوبی ایران است. قطر بزرگترین صادر کننده ال ان جی در جهان است و در امد خالصش از فروش نفت و گاز و همچنین میعانات گازی و ال ان جی به بیش از 35 میلیارد دلار در سال می رسد.
اما این کشور کوچک و غول بزرگ گازی تولید کننده عمده ای برای نفت در جهان نیست و به جز چند میدان نفتی کوچک عمده ترین میدان نفتی ان همان الشاهین یا لایه نفتی گنبد شمالی است که تولید روزانه از ان چیزی بین سیصد تا چهارصد هزار بشکه است و به طور کلی ذخایر شناخته شده نفتی قطر تنها 25 میلیارد بشکه است که این میزان تنها 2% کل ذخایر اوپک است.
در سال 2017 بار دیگر بحران سیاسی بین قطر و عربستان امارات پیش آمد که پس از ان سایر کشورهای عربی به تبعیت از عربستان دست به قطع روابط دیپلماتیک با قطر زدند اگر چه این بحران به بهانه حمایت قطر از تروریسم رخ داد اما تاملی بر بازار جهانی ال ان جی در ان مقطع نیز خالی از لطف نیست؛ در سال 2017 آمریکا و استرالیا به عنوان تولید کننده ال ان جی وارد بازار شدند و مازاد عرضه باعث کاهش قیمت در بازارهای بین المللی شد. درست در همان زمان تنش سیاسی جهان عرب با قطر و تحریم اقتصادی قطری ها و حتی کاهش همکاری خطوط کشتیرانی مرسک باعث ایجاد مشکلاتی در راه صادرات ال ان جی قطر بوجود اورد.
اما زمزمه های اخیر عربستان برای خروج از اوپک کافی بود تا قطر پیشنهاد تشکیل جبهه ای جدید و متحد با ایران، سوریه و ترکیه را بدهد، پیشنهادی که فورا عقب نشینی عربستان را بدنبال داشت.
قطر می داند که اوپک دیگر مزیتی برای سایر اعضا ندارد و در واقع مستخدم بی جیره و مواجب عربستان، آمریکا و روسیه است و از اینرو دلیلی برای حضور در ان و الزام به رعایت تکالیف ان ندارد از سوی دیگر می داند که تولید نفتش تولید چندان مهمی در اوپک نیست و خروج قطر از اوپک تنها از جنبه سیاسی می تواند مهم باشد.
خروج بزرگترین تولید کننده گاز و ال ان جی از اوپک به معنی زدن تلنگر به شیشه شکسته اوپک است؛ چه بسا با این تلنگر این شیشه فرو بریزد.
با توجه به سیاست منفعت طلبانه روسیه در بازار نفت شاید برای ایران بهتر باشد که بدنبال قطر از اوپک خارج شود و یا حتی موازی با حضور در اوپک به سوی توافق قطر دست دوستی دراز کند و همچنین در کنار قطر زنگ خطر را برای منافع گازی روسیه در اروپا به صدا در آورد. انگونه ممکن است نه تنها تحریم ها بی اثر گردد بلکه دست بالا به دست اتحاد قطر، ایران و ترکیه بیفتد.
