وضعیت نیروگاه های زغال سنگ در ایران
ساخت تنها نیروگاه زغال‌سنگی ایران در زمان دولت محمود احمدی نژاد در طبس پیگیری شد.
محمد بهزاد معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی در آذر ۱۳۹۱ گفته بود: «ساخت نیروگاه زغال‌سنگی طبس با فاینانس چین و فعالیت نیروگاه زرند با پودر زغال سنگ پیگیری شده است.»
در آن زمان گزارش شده بود « با استفاده از زغال سنگ برای تولید برق، سبد انرژی کشور متنوع‌تر می‌شود و امکان استفاده بیشتر از سوخت مایع و گاز طبیعی برای تولید برق صادراتی و ایجاد ارزش افزوده بیشتر در صنایع انرژی را ایجاد می‌کند.»
پیگیری ساخت این نیروگاه پس از دولت محمود احمدی نژاد هم ادامه پیدا کرد.
ساخت نیروگاه زغال سنگ سوز طبس نخستین نیروگاه از این دست در ایران است که به ظرفیت ۶۵۰ مگاوات که شامل 2 واحد بخار 325 مگاواتی است که در ۸۵ کیلومتری شهرستان طبس و در جوار معدن‌های زغال سنگ «مزینو» ساخته می‌شود.
تفاوت سوخت زغال‌سنگ با گاز طبیعی در این است که براحتی می‌توان گاز طبیعی را به دورترین نقاط از طریق خط لوله انتقال داد و آن را صادر کرد اما این امر در مورد زغال‌سنگ بسیار مشکل و هزینه‌بر است.
نیروگاه طبس ساخت شرکت تکنوپروم اکسپورت روسیه و با مشارکت چین (شانگهای الکتریک) و همکاری شرکت مپنا است.
محسن طرزطلب مدیرعامل شرکت مادرتخصصی تولید برق حرارتی در این زمینه در دی ماه ۱۳۹۵ گفته بود: «راه اندازی نیروگاه طبس از گذشته در دستور کار وزارت نیرو بود اما معطل تایید مسائل فنی و همچنین تامین آب بودیم. اگر وزارت نیرو از تامین آب این نیروگاه برای بلندمدت و دوره زمانی ۵۰ تا ۶۰ ساله مطمئن شود، آن را راه‌اندازی می‌کند. تامین زغال سنگ به عنوان سوخت مورد نیاز در بلندمدت، کیفیت آن و نبود مشکلات زیست محیطی، از دیگر مسائل پیش رو بود که در طبس از این نظر مشکلی وجود ندارد اما دغدغه اصلی تامین آب مورد نیاز است.»
علیرضا دائمی معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی وزارت نیرو درسال ۱۳۹۵ گفته بود: «وجود منابع سرشار زغال سنگ در کشور و راهبرد وزارت نیرو برای تنوع بخشی به سبد تامین انرژی، ساخت و بهره برداری از این نیروگاه را توجیه پذیر می‌کند. در روسیه و برخی کشورهای اتحادیه اروپا، از نیروگاه‌های زغال سنگ سوز برای تامین انرژی برق استفاده می‌شود و در برخی از این کشورها تا ۶۰ درصد انرژی از این محل تامین می‌شود.»
این در حالی است که تحقیقات دانشگاهی از خطرات زیست محیطی این نیروگاه حکایت دارد.
فرآیند تولید تا مصرف انرژی به ویژه از منابع فسیلی، منجر به ایجاد اثرات منفی بر محیط زیست از طریق ایجاد انواع آلاینده ها و گازهای گلخانه ای می گردد. تغییر سوخت نیروگاه ها از گاز طبیعی و سوخت های مایع(گازوئیل و مازوت) به سوخت زغال سنگ باعث تغییر در آلاینده های خروجی از نیروگاه خواهد شد. برای مدیریت کاهش انتشار آلاینده های ناشی از احتراق زغال سنگ در این نیروگاه ها، محاسبه انتشار آلودگی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
بر اساس مقاله حمید رضا خادم بروجردی در دانشگاه تهران: «نتایج محاسبات نشان می‌دهد که نیروگاه طبس سالانه هزاران تن انواع آلاینده‌ها شامل CO2، CO، NOx،SOx و ذرات معلق منتشر خواهد کرد . علاوه بر این میزان انتشار فلزات سنگین از قبیل آرسنیک، کرم، منگنز و جیوه بیش از ۷۶ تن در سال خواهد شد».
