هم پیمانی عربستان و چین برای تقویت رقیب چابهار
در حالی که ایران و هند در حال مذاکره برای توسعه بندر چابهار هستند، عربستان صعودی اعلام کرده است که در صدد ساخت یک پالایشگاه 10 میلیارد دلاری نفت در بندر گوادر پاکستان، رقیب چابهار، است. از سویی پکن هم خبر از سرمایهگذاری 60 میلیارد دلاری برای توسعه «کریدور اقتصادی پاکستان چین» داده است.
به گزارش خبرنگار بین الملل «انرژی امروز» عربستان و چین عزم خود را توسعه گوادر جزم کردهاند. عربستان صعودی در حال برنامهریزی برای ساخت یک پالایشگاه نفت در پاکستان است. گفته می شود هزینه ساخت این پالایشگاه به 10 میلیارد دلار خواهد رسید. این پالایشگاه در بندر گوادر پاکستان ساخته میشود. در کنار آن پکن هم خبر از سرمایهگذاری 60 میلیارد دلاری برای توسعه «کریدور اقتصادی پاکستان چین» داده است.
خبر ساخت پالایشگاه نفت بندر گوادر را خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان، در سفر به این بندر اعلام کرده است. بندر گوادر در پاکستان توسط چینیها توسعه داده میشود.
این بندر به عنوان رقیبی برای بندر چابهار مطرح است. از سویی رقابت بین هند و چین برای مالکیت بازارهای منطقه و آسیای میانه در دو بندر گوادر و چابهار به اوج خود رسیده است.
از سویی توسعه بندر گوادر در پاکستان و بندر چابهار در ایران توسط هند، به عامل رقابت بین هند و پاکستان در منطقه، که رابطه بسیار پر تنشی هم باهم دارند، تبدیل شده است. حالا پای عربستان هم به این رقابت باز شده است.
سال گذشته عربستان سعودی یک کمک 6 میلیارد دلاری برای تامین مالی واردات نفت خام به پاکستان را در نظر گرفت.
خالد الفالح میگوید که عربستان سعودی میخواهد اقتصاد پاکستان را از طریق ساخت پالایشگاههای نفت و همکاری با پاکستان در «کریدور اقتصادی پاکستان چین CPEC» تقویت کند.
به گفته فالح، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در ماه فوریه از پاکستان دیدن خواهد کرد تا موافقتنامهای بین دو کشور امضا شود.
او میگوید: عربستان در دیگر بخشهای پاکستان هم سرمایهگذاری خواهد کرد.
اما چین هم برای پاکستان نقشههایی در نظر گرفته است.
پکن خبر از سرمایهگذاری 60 میلیارد دلاری برای توسعه «کریدور اقتصادی پاکستان چین» داده است که قرار است در ساخت یک نیروگاه برق، راهآهن، بزرگراه و یک بندر بزرگ با ظرفیت بالا به کار گرفته شود تا بتواند پاکستان را به یک پل ارتباطی برای راهیابی سریعتر چین به اروپا تبدیل کند.
وزیر نفت پاکستان میگوی «با ساخت یک پالایشگاه نفت در گوادر، عربستان به یک شریک مهم در CPEC تبدیل میشود».
پیش از این خبرگزاری عربستان SAP گزارش داده بود که خالد الفالح در دیدار با وزیر نفت و وزیر امور دریای پاکستان در گوادر در خصوص همکاریهای بخش پالایش و پتروشیمی، معدن و انرژیهای تجدیدپذیر باهم مذاکراتی داشتند.
از زمانی که عمران خان، نخست وزیر پاکستان، در این کشور به قدر رسیده است، پاکستان حمایتهای اقتصادی زیادی از طرف عربستان، امارات متحده عربی و چین دریافت کرده است.
در ماه نوامبر، پاکستان مذاکراتی هم با صندوق بین المللی پول IMF داشته است.
نخست وزیر پاکستان در روز 5 شنبه اعلام کرده بود که این کشور در هفتههای آینده قرارداد همکاری با امارات متحده عربی امضا خواهد کرد.
هم پیمانی چین و عربستان در بندر گوادر به عنوان رقیب بندر چابهار ایران در صورتی تقویت شده است که محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در سفری سه روزه به هند، شق دیگر این رقابت، اعلام کرد تصمیمات خوبی در زمینه توسعه بندر چابهار گرفته شده است.
بندر چابهار یک موقعیت ویژه و فوقالعادهای با مزیتهای خیلی بالای اقتصادی، سیاسی و امنیتی است، هم برای ایران، هم برای هند و هم برای افغاستان که چشم انتظار توسعه این بندر برای رهایی از سلطه پاکستان بر جادههای حمل و نقلی بین دو کشور است.
اهمیت این بندر برای ژئوپلیتیک منطقه به حدی است که حتی ایالات متحده هم اعلام کرده است که توسعه بندر چابهار از تحریمهای آمریکا علیه ایران مستثنی است.
علی چگنی، سفیر ایران در دهلی تاکید کرده، امکاناتی همانند بخشودگی مالیاتی ۲۰ ساله و مزایای دیگر برای سرمایهگذاران در چابهار وجود دارد. یکی از بندهایی که پیشبینی شده در مکانیسم مالی و بانک مرکزی دو کشور امضا کردند استفاده از همین پول برای سرمایهگذاری طرفین است، ضمن اینکه معافیت تحریمی چابهار سقف زمانی ندارد و یک بندر بسیار مهم و استراتژیک است که به اقیانوس هند متصل است.
در سال ۲۰۱۶، مسوولان سه کشور افغانستان، ایران و هند با امضای چند موافقتنامه زمینههای سرمایهگذاری هند در پروژه بندر چابهار را فراهم آوردند. این بندر همراه با خط آهن باید زمینههای انتقال و حمل کالاهای ساخت هند را به افغانستان و همچنین دیگر کشورهای آسیای میانه فراهم آورد.اهمیت ژئوپلیتیک و جغرافیایی بندر چابهار ایران موجب شده است که هند بارها خواستار سرمایهگذاری در توسعه و مدیریت منطقه آزاد تجاری بندر چابهار شود. از آنجا که هند درحالحاضر به یکی از مهمترین کشورهای صادرکننده کالا و خدمات در جهان تبدیل شده است، یافتن مسیری که از لحاظ هزینه و امنیت و زمان حمل کالا مطلوب باشد دغدغه همیشگی دولتمردان و بازرگانان هند بوده است و بندر چابهار میتواند بهعنوان دروازه ورود هندیها به کشورهای ترکمنستان، افغانستان، ازبکستان، قزاقستان، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، گرجستان و روسیه نقشآفرینی کند.
حالا باید منتظر ماند دید که کدام یک از طرفین، سرازیر شدن پولهای سعودی و چینی به گوادر یا تلاش ایران، هند و افغانستان برای توسعه چابهار، در نهایت برنده نهایی این رقابت خواهند بود.
