مجلس مدیران برق خوزستان را مقصر شناخت

گزارش کمیسیون انرژی مجلس در خصوص بحران اخیر قطعی آب، برق و مخابرات در استان خوزستان در جلسه علنی صبح امروز (چهارشنبه) مجلس قرائت شد. در این گزارش عنوان شده که مقوله قطعی آب برق مخابرات و لغو پروازها با توجه به شرایط اقلیم و جغرافیایی خوزستان قابل پیش بینی و پیشگیری بوده و تعلل مدیران استان در این قطعی محرز بوده است.

به گزارش «انرژی امروز»، اسدالله قره خانی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس در جلسه علنی امروز گزارش این کمیسیون در مورد بحران قطعی اخیر آب برق و مخابرات در استان خوزستان را قرائت کرد.

در این گزارش با تاکید بر اینکه 70 درصد منطقه خوزستان اقلیمی خشک و نیمه خشک دارد، وسعت کانون های داخلی ریزگردهای این استان 350 هزار هکتار اعلام شده است.

بر همین اساس، مناطق جنوب غرب هویزه، شمال و شرق خرمشهر، شرق اهواز، جنوب و جنوب شرق اهواز، محدوده بندر امام-امیدیه، محدود ماهشر-هندیجان و محدود شرق هندیجان، منشا گرد و غبار هستند.

در این گزارش منشا خارجی گرد و غبار نیز شمال غرب عراق و شرق سوریه، جنوب عراق (بین النهرین)، اطراف دریاچه تارتار عراق، استان الانبار عراق و هاموس سوریه، و مناطق مرزی شمال عربستان معرفی شده‌اند.

 بر همین اساس در این گزارش به نقش سدسازی‌های ترکیه در ایجاد کانون‌های خارجی گرد و غبار اشاره شده است.

نقش تغییرات اقلیمی نیز در تولید گرد و غبار در استان خوزستان از ذهن دور نمانده به طوری که اعلام شده است که درجه حرارت استان خوزستان 1.2 درجه افزایش یافته است که باعث خشکی دشت‌های این استان شده است.

با این تفاسیر در طول ده سال گذشته منشا گرد و خاک استان خوزستان بیشتر خارجی اعلام شده است.

شرح حادثه

در بخش بعدی این گزارش به شرح حادثه پرداخته شده است و نوشته شده است که غلظت ریزگردها از 2 هزار میکرو گرم سال 1380 به 10 هزار میکروگرم در متر مکعب در سال 1395 افزایش یافته است. و در حال حاضر دستگاه‌های اندازه گیری گرد و غبار سازمان حفاظت از محیط زیست ایران قابلیت اندازه گیری گرد و غبار بیش از 10 هزار میکروگرم در متر مکعب را ندارد.

وضعیت بحرانی با قطع برق اهواز و برخی شهرهای استان در تاریخ نهم اسفند ماه 1395 به وجود آمد که باعث اختلال و خاموشی در سیستم تصفیه خانه آب شرب، مخابرات، تلفن همراه، اینترنت، ‌تولید نفت خام و… شد.

در بازه زمانی مذکور حدود 35 میلیون دلار از محل اختلال در استخراج نفت خام به کشور خسارت وارد شد.

 در بخش شرح حادثه منشا داخلی و خارجی ریزگردها، تغییرات اقلیمی و قطع شبکه برق و آب مورد اشاره قرار گرفته و در نهایت عنوان شده که آلودگی‌های زیست محیطی به صورت ریزگردها با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی خوزستان با منشا داخلی و خارجی وجود داشته اما در 10 تا 15 سال اخیر به دلیل اجرا نشدن دقیق مصوبات مربوط به خروج از این وضعیت و برخی مدیریت‌های نامناسب تشدید شده است.

همچنین در این گزارش اشاره شده که مقوله قطعی برق، آب، مخابرات، لغو پروازها، تعطیلی مراکز آموزشی، توقف تولید نفت خام و … قابل پیش بینی و پیشگیری بود اما به دلیل مدیریت نامناسب در بخش برق استان و انجام ندادن مسئولیت‌ها، تعهدات و وظایف محوله در زمان‌بندی خود باعث شد آب، برق و مخابرات قطع شود لذا تعلل مدیران برق استان در این قضیه محرز است.

کمیسیون انرژی مجلس دراین گزارش همچنین برخی راهکارهای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای حل مشکل ریزگردها در استان خوزستان را مورد اشاره قرار داده است.

قطع شبکه برق

بر اساس این گزارش بازرسی‌هایی که باید برای خطوط انتقال و مقره‌ها انجام می‌شد در سال‌های گذشته به طور کامل تعطیل شده است. در این گزارش آمده است که اگر این بازرسی‌ها انجام می شد شاید قطی برق به علت آلایندگی‌ها درمنطقه اتفاق می‌افتاد اما ابعاد قطع سرویس‌ها به این وسعت نبود.

یکی از عوامل عمده قطعی برق اخیر، رعایت نکردن اصول نگهداری و تعطیلی گروه‌های تعمیرات و بازرسی خط گرم و تغییر غیر منطقی ساختار سازمان آب و برق خوزستان است که موجب به هم ریختگی مدیریت یکپارچه آن شده است.

از سوی دیگر عدم استقرار مدیران در روز بحران نیز باعث عدم امکان کنترل بحران و تصمیم گیری و اقدام فوری و به موقع گردید.

بخش آب

در بخش آب این گزارش آمده است همزمان با قطع برق، به دلیل نداشتن آینده نگری، در نظر نگرفتن مقوله پدافند غیرعامل، آب برخی از مناطق قطع گردید.

بر همین اساس، در شهر اهواز فعالیت 5 تصفیه‌خانه آب شرق که 90 درصد آب شرب شهر اهواز را تامین می‌کنند متوقف شدند.

این گزارش می‌افزاید: بررسی‌ها نشان می‌دهد که موضوع قطع آب هم قابل پیشگیری بود. و دلیل برروز بحران را عدم تجهیز برخی از تصفیه خانه‌ها نظیر تصفیه خانه‌های شماره‌های 1 و 2 شهر اهواز به سیستم برق اضطراری و مخازن ذخیره دانسته است.

جمع بندی

در نهایت این گزارش به این نتیجه رسیده است که: به دلیل مدیریت نامناسب در بخش برق استان و انجام ندادن مسولیت‌ها، تعهدات و وظایف محوله در زمانبندی خود نظیر شستشوی مقره‌ها و یا به روز نکردن امکانات فنی تجهیزات برق نظیر پست‌ها و خطوط انتقال باعث گردید آب، برق و مخابرات قطع شود. لذا تعلل مدیران برق استان در این قطعی محرز است.

و پشنهاداتی که این گزارش ارائه می‌دهد به شرح زیر است:

الف) کوتاه مدت

1- هزینه کرد سه درصد از اعتبار پروژه‌های در حال اجرای مناطق نفت‌خیز جنوب و گاز‌خیز صرفا در این مناطق.

2- دو درصد از سهم درآمدهای نفتی صرفا به مناطق نفت‌خیز (علاوه بر سه درصد سهم مناطق نفت‌خیز و محروم) اختصاص ودر اختیار وزارت نفت قرار گیرد…

3- اختصاص صد میلیون دلار از منابع صندوق توسعه ملی در قالب بودجه 1396 صرفا برای حل مشکل خوزستان.

و راه‌کارهای دیگری چون تجهیز تصفیه خانه‌ها و تفکیک بودجه تعمیر و نگهداری شبکه‌ها و تجهیزات صنعت آب و برق و…

ب) میان مدت

بازنگری در طرح‌های انتقال آب از سرشاخه‌های کارون، دز و کرخه برای مصارف غیر شرب و تخصیص اعتبار این طرح‌ها برای احیاء زمین‌های کشاورزی و تالاب‌های استان و تعویض مقره ‌های سرامیکی به مقره های سیلیکونی و اصلاح ساختار سیستم لووله کشی آب شرب اهواز و… از راه کاری‌های میان مدت این گزارش هستند.

ج) بلند مدت

در بخش راهکارهای بلند مدت هم تقویت همکاری‌ها و رایزنی‌های منطقه‌ای علی‌الخصوص با کشور ترکیه و عراق در خصوص حق‌آبه‌های رودخانه‌های مرزی و مهار منشا‌های خارجی ریزگردها توسط وزارت امور خارجه، سازمان محیط زیست و وزارتخانه‌های نفت و جهاو کشاورزی.

مراجعه به سازمان، اصلاح و بهسازی شبکه انتقال و توزیع استان و تدوین طرح‌های واکنش اضطراری در صنعت برق در مقابل پدیده ریزگردها در غرب و جنوب کشور از جمله راهکارهای بلندمدت این گزارش هستند.