ورود شل نشاندهنده پابرجایی برجام است
مونا مشهدی رجبی: هفته گذشته شرکت نفتی شل تفاهمنامه همکاری با ایران را امضا کرد و گامی مهم برای بازگشت به بازار ایران برداشت.
این تفاهمنامه در شرایطی امضا شد که دونالد ترامپ، رییس جمهوری منتخب امریکا، در جریان رقابتهای انتخاباتی و بعد از انتخابات بارها در مورد مذاکره مجدد در مورد مساله هسته ای ایران و حتی خارج شدن از این توافق صحبت کرده است.
مسالهای که اغلب کارشناسان داخلی امریکا و حتی روسای سازمان اطلاعاتی آمریکا از آن به عنوان فاجعه ای بزرگ نام برده اند وآن را غیر محتمل دانسته اند .
نماینده شل در امضای این قرارداد توسعه حوزه نفت و گاز ایران از پاسخ به سوال خبرنگاران در مورد تهدید ترامپ برای پاره کردن توافق هسته ای و تاثیر آن روی تفاهمنامه امتناع کرد؛ ولی تاکید کرد: شل در مورد زمینه های مناسب برای همکاری با ایران تحقیق می کند و همکاری با ایران را بیشتر خواهد کرد.
شل تنها شرکت نفتی بزرگ غربی نیست که در ماههای اخیر برای همکاری با ایران پیش قدم شده است.
ایران در ماه گذشته تفاهم نامه دیگری با شرکت توتال فرانسه امضا کرد که به موجب آن توسعه حوزه گازی بزرگ ایران را بر عهده بگیرد . این شرکت پیش از تشدید تحریم های اقتصادی علیه برنامه هسته ای ایران درسال ۲۰۱۲ میلادی هم در ایران کار می کرد ولی بعد از تحریم ها مجبور به ترک ایران شد.
توافق پابرجا است
توتال و شل تنها شرکتهایی نیستند که برای همکاری با ایران اقدام کرده اند. دیگر شرکتهای نفتی اروپایی هم در غالب هیاتهای تجاری و اقتصادی به ایران سفر کرده اند و در حال بررسی پتانسیلهای همکاری هستند.
سی ان بی سی در گزارشی نوشت: اینکه شرکتهای نفتی اروپایی برای همکاری با ایران مطالعه می کنند و به ایران سفر می کنند و تفاهم نامه با ایران امضا می کنند، نشان می دهد که آنها انتظار دارند توافق هسته ای پا برجا بماند و گامهای لازم برای بازگشت ایران به اقتصاد دنیا برداشته شود.
آنها بازار ایران را بازاری مهم و سودآور میشناسند و برای داشتن جایگاهی محکم در این بازار تلاش می کنند. این بازار برای شرکتهای اروپایی بسیار مهم است به خصوص که به دلیل تحریم های امریکا، شرکتهای امریکایی امکان سرمایهگذاری و همکاری با ایران را ندارند و تمامی این بازار می تواند به اروپاییها سپرده شود.
اروپا بازار را در دست می گیرد
اسکات مادل، مدیرعامل گروه مطالعاتی راپادیان و افسر سابق اطلاعاتی در امریکا، بر این باور است تا زمانیکه ایران بتواند به توافق پایبند باشد و امریکا را در حاشیه نگه دارد، میتواند با شرکتهای اروپایی و چین و روسیه در زمینه تجاری و اقتصادی و نفتی همکاری کند.
بدون شک آمریکا هزینه بر هم زدن یکجانبه توافق را نمی پذیرد و این سنگ اندازی ها زمانی می تواند برای ایران هزینه بر باشد که ایران با بازی ترامپ همراه شود.
از طرف دیگر باید در نظر داشت تمامی تفاهم نامه های امضا شده با ایران با در نظر گرفتن احتمالات منفی منعقد شده است و زمانی بین ۱۰ تا ۱۲ ماه برای اجرایی شدن نهایی آنها در نظر گرفته شده است.
در این بازه زمانی اگر ترامپ توافق را بر هم زد و هزینه سیاسی و اقتصادی این کار را پذیرفت، شرکتهای نفتی اروپایی می توانند در مورد گامهای بعدی خود تصمیم گیری کنند.
