پارس جنوبی، ارمغانی برای مردم ایران
منصور معظمی | عضو هیات علمی دانشگاه صنعت نفت
توسعه فازهای میدان گازی پارس جنوبی که با تصمیم دولتهای هفتم و هشتم آغاز شد، در دولتهای بعدی نیز ادامه یافت. البته در دولتهای یازدهم و دوازدهم با عزم جدی وزارت نفت این روند سرعت بیشتری پیدا کرد.
در این راستا روز گذشته نیز 4 فاز 13، 22، 23 و 24 این میدان مشترک بهطور رسمی و با حضور رئیس جمهوری افتتاح شد. فازهایی که میزان تولید گاز از مخزن مشترک پارس جنوبی را از 580 میلیون متر مکعب در روز به بیش از 660 میلیون متر مکعب در روز رساند و باعث شد که تولید گاز ایران از این میدان مشترک از کشور رقیب یعنی قطر پیشی بگیرد. بهطور کلی افتتاح و بهرهبرداری 15 فاز از 25 فاز در مدار تولید میدان پارس جنوبی در کارنامه این دولت ثبت شده است و بدون در نظر گرفتن فاز 11 بزودی با اتمام طرح فاز 14 شاهد بسته شدن پرونده توسعه اولیه این میدان در دولت دوازدهم خواهیم بود. آنچه میتوان به عنوان ارمغان دولت برای مردم از رهاورد این پروژههای توسعهای یاد کرد، بسیار گسترده است اما به برخی از آنها در ادامه اشاره میکنم:
1. خوشبختانه عمده کارها توسط پیمانکاران و مجریان داخلی به سرانجام رسید. اگرچه همواره موضوع طولانی شدن زمان اجرای پروژهها و بعضا قیمت تمام شده مطرح بوده است. اما مفهوم آن اشتغالزایی و توانمندسازی شرکتهای داخلی است که بخشی از اشتغال ناشی از آن پایدار بوده است.
2. بخش قابل توجهی از تجهیزات مورد استفاده در فازهای اولیه از طریق منابع خارجی وارد میشد اما اکنون بسیاری از تجهیزات مورد استفاده توسط سازندگان داخلی تولید می شود که تجلیگاه باور به ساخت داخل است.
3. توسعه گازرسانی به شهرها و روستاها که به پشتوانه آن شاید بتوان مدعی شد ایران تنها کشوری است که بیش از 93 درصد شهرها و 79 درصد از روستاهایش دارای شبکه تامین پایدار گاز است.
4. پایداری تامین گاز، زمستانهای گرم و بدون دغدغه را نیز مدیون افزایش تولید گاز از این میدان هستیم.
5. این میدان مشترک است و چنانچه برداشت گاز کشور از این مخزن مشترک افزایش نمییافت امروز کماکان از کشور رقیب یعنی قطر عقب بودیم و قطر سرمایههای ایران را تبدیل به تولید ملی خود میکرد. اما به مدار رسیدن این 15 فاز ما را از کشور همسایه جلوتر انداخت و باعث شد که نیازی به واردات گاز نداشته باشیم. اگر حجم تولید گاز ایران از این مخزن به رقم کنونی نرسیده بود، امکان تامین تقاضا بیش از حد استاندارد کشور برای گاز از تولید داخل وجود نداشت و این بخش هم تحریم پذیر میشد. اما الآن ظرفیتی برای افزایش صادرات گاز نیز فراهم شده است.
6. اما موضوعی که از تمام آنچه گفته شد ارزشمندتر است «خودباوری» و تحقق شعار «ما میتوانیم» است. در این راستا شایسته است که وزارت نفت نیز اهتمام و نگاه ویژه تری به سازندگان و پیمانکاران داخلی داشته باشد. موضوعی که در این شرایط انتظار میرود این است که با یک دقت و تصمیمگیری درست برخی از پروژههای تعریف شده به پیمانکاران داخلی واگذار شود. امروز که به هر دلیلی شرکتهای خارجی بازار ایران را ترک کردهاند، میتواند برای ما به مثابه یک فرصت بیتکرار باشد.
7. بهبود وضع محیط زیستی از طریق جایگزین کردن گاز با سوخت مایع در نیروگاهها و همینطور تامین خوراک مجتمعهای پتروشیمی از دیگر دستاوردهای افزایش تولید از این میدان بود که روی تولید ناخالص داخلی اثر خواهد گذاشت.
انشاالله بزودی شاهد به ثمر رسیدن پروژههای دیگر بخصوص پروژههای جلوگیری از سوزانده شدن گازهای همراه باشیم که این روز میتواند نزدیک باشد. روزی که حداقل گاز در فلرها بسوزد، هوای شهرهای دارای نفت و گاز تمیز شود و حتی برای کشور درآمد زایی به همراه داشته باشد.