بازی اعلام معافیتهای ایران
رامین فروزنده | تحلیل گر نفتی
برخلاف اعلام سال قبل مقامهای آمریکایی مبنی بر به صفر رساندن صادرات نفت ایران، صادرات در محدوده یک میلیون بشکه در روز (کمابیش) قرار گرفت و این یعنی باوجود افت قابلتوجه، هدف مذکور محقق نشد.
درباره آینده، انتظار اغلب متخصصان این است که معافیتها تمدید شود و صادرات نفت ایران در محدوده 500 الی 800هزار بشکه در روز قرار گیرد. این یعنی تقریبا هیچ مرجعی انتظار ندارد صادرات نفت ایران به صفر رسد. باوجود این، چرا همواره موضوع توقف معافیتها و رساندن صادرات نفت ایران به صفر تکرار میشود؟
شاید بتوان گفت تکرار این گزاره چند نکته مهم دربردارد. نخست آنکه اوپک سیگنالهایی دریافت میکند و برای تنظیم بازار به شکل متناسب آماده میشود. این موضوع اهمیت حیاتی دارد، چراکه اولا مطابق قوانین داخلی، اصل تحریمها وابسته به اطمینان آمریکا از عرضه کافی در بازار است و ثانیا دولت این کشور در دوران فعلی تلاش ویژهای برای پایین نگه داشتن قیمت فراوردههای نفتی به منظور کاهش فشار بر سبد مصرفی خانوار دارد.
دوم آنکه با مکانیزم Anchoring، که در بازاریابی و مذاکره بسیار مورد استفاده قرار میگیرد، توجه به خط مبنای صفر باعث میشود در طرف مقابل شکلی تخفیفیافته از احساس موفقیت به وجود آید. نتیجه آنکه بازی در صحنه تحریم ادامه یابد و طرف مقابل کل بازی را بر هم نزند. (Anchoring یک خطای شناختی مرسوم است و به تاثیرگذاری داده اولیه بر تصمیمهای بعدی اشاره دارد.)
سوم آنکه استراتژی تحریمهای نفتی جدید آمریکا، بر تفاوت با تحریمهای پیشین استوار است و نه تداوم آن. هدفگذاری «صفر» (لااقل به عنوان یک هدف اعلامی) بیانگر این تفاوت است.
در نهایت باید به استراتژی چانهزنی آمریکا با کشورهای دریافتکننده معافیت اشاره کرد که با همان منطق Anchoring، مبنا قرار دادن عدد صفر، موقعیت بهتری را برای چانهزنی در اختیار این کشور قرار میدهد.
