تلاش سازمان محیط زیست برای ساماندهی پسماندهای صنعتی کشور
توسعه زندگی شهری و رشد صنایع در کنار راحتی برای بشر، چالشهای محیط زیستی زیادی نیز به همراه داشته که تولید روزانه حدود 30 میلیون تن پسماند صنعتی بخشی از آنهاست که ساماندهی آن، یکی از اولویتهای سازمان محیط زیست است.
امروزه رشد بی رویه جمعیت و تغییرات حاصل شده در عادت ها و الگوی مصرف، بروز انواع مشکلات پیچیده در زندگی انسان و ناسازگاری های مختلف از جمله زیست محیطی را به دنبال داشته است. در کشور ما روزانه حدود 50 هزار تن پسماند تولید می شود که بخش زیادی از آن در طبیعت رها می شود. در این میان، حجم زبالههای صنعتی نیز بسیار قابل تامل است، برخی آمارها نشان می دهد سالانه بیش از 30 میلیون تن پسماند صنعتی در کشور تولید می شود. به تمام پسماندهای ناشی از فعالیت های صنعتی و معدنی و پسماندهای پالایشگاهی صنایع گاز، نفت، پتروشیمی و نیروگاهی و امثال آن از قبیل براده ها، سرریزها و لجن ها؛ پسماندهای صنعتی گفته می شود. در بودجه سال 97، دولت 2 میلیارد دلار را از محل صندوق توسعه ملی برای رسیدگی به وضعیت پسماندهای شهری و روستایی کشور با اولویت استانهای گیلان، مازندران و غرب استان گلستان اختصاص داده بود که عیسی کلانتری معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره این تصمیم دولت گفته بود دولت قرار است طی 3 سال، پسماندهای کشور را با اولویت سه استان شمالی ساماندهی کند. بر این اساس، یکی از اولویت های سازمان حفاظت محیط زیست ساماندهی پسماندها است که بنا به گفته مسعود تجریشی معاون محیط زیست انسانی، سازمان، کار را با ساماندهی پسماندهای صنعتی آغاز کرده است.
تشکیل سامانه پسماندهای صنعتی کشور مسعود تجریشی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در زمینه پسماند، اتفاقی که در کشور می افتد این است که کارخانه ها و مراکز صنعتی پسماند تولید می کنند اما بدون مدیریت آن را رها می کنند در حالی که بر اساس قانون، تولید کننده موظف است پسماندهای تولیدی خود را مدیریت کند. وی با اشاره به اینکه نمی دانیم این پسماندها کجا و چگونه مدیریت می شوند، افزود: بر این اساس سامانه پسماند کشور را با اولویت پسماندهای صنعتی راه اندازی کردیم که بر اساس آن از سال آینده هر مجموعه صنعتی که در کشور فعال است و پسماند تولید می کند، موظف است در این سامانه ثبت نام کند. تجریشی ادامه داد: اکنون نیز هر صنعتی مانند پتروشیمی ها و دامداری ها، یک کد برای ثبت نام در این سامانه دارند که نوع و حجم پسماند آنها مشخص می شود، مثلا وقتی که پتروشیمی شازند در این سامانه ثبت نام کند میزان تولید پسماند، نوع آن و ظرفیت آن واحد مشخص می شود. وی افزود: برای این کار با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و معاونت پژوهشی وزارت علوم تحقیقات و فناوری مذاکره کردیم تا کسب و کارهایی در این راستا شکل گیرد چون ظرفیت بسیار بالایی دارد. به عنوان مثال اکنون سالانه حدود 700 میلیون دلار کاتالیست وارد کشور می شود که بعد از مصرف به پسماند تبدیل می شوند. وی تاکید کرد: این کاتالیست ها در حالی به پسماند تبدیل می شوند که ارزش اقتصادی بسیار بالایی دارند. بر این اساس عده ای که ارزش آنرا می دانند آنها را جمع آوری و احیا می کنند اما افرادی که ارزش آنرا نمی دانند در طبیعت رها می کنند و به پسماند تبدیل می شود. تجریشی گفت: اکنون در راستای این برنامه، زنجیره ای از تولید را پیش بینی کردیم که به شرکت های دانش بنیان می گوییم اگر می خواهند کسب و کاری راه بیندازند، ما به آنها محصول مطمئن می دهیم یعنی مواد اولیه مثلا کاتالیست را در اختیار آنها قرار می دهیم و تا نسبت به احیای آنها اقدام کنند. وی ادامه داد: در این زمینه با دانشگاه ها هماهنگ کردیم و گفتیم مثلا سالانه این میزان کاتالیست در کشور مصرف می شود که میتوانند با توجه به این حجم، کسب و کار موفقی راه بیندازند. سازمان محیط زیست نیز پروانه بهره برداری می دهد و به طور دائم نیز محصول اولیه را در اختیارشان قرار خواهیم داد. معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: احساس ما این است که این کار علاوه بر اینکه می تواند به محیط زیست کمک کند، ایجاد اشتغال نیز می کند. در واقع آن چیزی که در دنیای غرب به آن « اقتصاد چرخشی » می گویند، یعنی اینکه با بازیافت بتوانیم از ورود منابع آلاینده به طبیعت جلوگیری کنیم. وی با بیان اینکه این کار را امسال آغاز کردیم، گفت: اکنون بخش خصوصی را وارد کار کرده ایم و قصد داریم این موضوع را اقتصادی کنیم.
