نقش توتال در تمدید برجام
بهزاد احمدینیا در کانال تلگرامی «از نفت چه خبر؟»، نوشت:
پایگاه خبری کنگره ایالات متحده آمریکا که در نیمه پایانی دولت اوباما، اعتبار رسانهای خوبی دست و پا کد، امروز (سهشنبه 27 تیر96) مقالهای به قلم جان بولتون، نماینده ساختمان کپیتولهیل (ساختمان دو مجلس آمریکا) نوشته که در آن دلایلی را برشمرده و از ترامپ تقاضا کرده از برجام خارج شود. این تحلیل که در نوع خود عجیب است، به قلم یک نماینده و در وبسایت معتبر و رسمی این نهاد، عجیبتر هم میشود. سراسر نوشته بولتون مبتنی بر هیچ است و مدعی شده که ایران بارها بهصورت علنی برجام را نقض کرده و تجاوز از حد غنیسازی و تولید آبسنگین، نمونههای آن هستند؛ در حالیکه آژانسبینالمللی انرژی اتمی از نظر فنی در تمام بازدیدها و نظارتهای پسابرجام، پایبندی ایران را تأیید کرده است.
بیانیه وزارت امور خارجه آمریکا، دیشب به وقت تهران و اروپا صادر شد و تقریبا تمام رسانهها برای این بیانیه عکسی از رکس تیلرسون، وزیرامور خارجه این کشور، را منتشر کردند که چهرهای ناراضی داشت. اینکه ترامپ پای برجام را امضا کرد به این معناست که ایران حداقل 90 روز دیگر از سنگاندازیهای تحریمی آمریکا در حوزههای گسترده اقتصادی مصون است و فاز نخست اجرای قرارداد فاز 11 پارس جنوبی با توتال فرانسه امکانپذیر میشود. اکنون توتال یک میلیارد دلار از سرمایهگذاری 5 میلیاردی خود در این میدان را عملیاتی میکند و کار فاز11 وارد مسیری بدون بازگشت خواهد شد، مسیری که در آن یک غول فرانسوی باید سرمایهگذاری خود را بهثمر برساند.
در دوسال اخیر نام ایران تقریبا از عناوین خبری پاک نشده است و هر هفته شاهد اخباری تازه برای کشور بودیم که برخلاف 10 سال قبل از آن، همگی نوید دهنده و امیدبخش بودهاند. این نتیجه دو ستون اساسی دارد؛ نخستین ستون پرهیز دستگاه دیپلماسی از ماجراجوییها و پاسخدادن به رجزخوانیهای توخالی و دومین سون هم جذب سرمایههای خارجی از اروپا، چین و روسیه بوده است. تغییری که بخش دوم را رقم زد، دست کشیدن از الگوهای پیشین قرارداد سپاری و پرداخت پولهای بدون حسابرسی به پیمانکاران بدقول و تبدیل این شیوه به قراردادهای سرمایهگذاری و بهرهبرداری بوده است.
حضور توتال در صنعت نفت و گاز ایران، نقطه عطفی در این فرآیند بود و امضای قرارداد درست دو هفته قبل از موعد تمدید برجام، موجب شد که دولت ترامپ با احتیاط فزایندهای با ایران روبرو شود. آمریکاییها بهخوبی خاطره قانون ناکارآمد «داماتو» و شکست و انزوا را در یاد دارند و پیام حضور توتال در ایران نیز به گوششان رسیده است. پویانه، مدیرعامل توتال، در نشست خبری پس از مراسم امضای قرارداد به صراحت گفت که سیاستمدار نیست و از سیاسیون اجازه و مشورت تجاری نمیگیرد؛ بلکه فقط قوانین بینالمللی را مدنظر قرار میدهد.
همزمان زمزمههای حضور شل و بیپی از یک سو و خبر مذاکراتی که مرسک در جریان است از سوی دیگر، سرمایههای اروپایی را هم در سرنوشت ایران شریک کرده و ظریف هم بهخوبی با برگههایی که وزارت نفت و دیگر وزارتخانهها در جیبش گذاشتهند، بازی میکند. او اگرچه در اندیشکده روابط خارجی آمریکا نسبت به اعمال تحریم علیه سپاه پاسداران به دولت این کشور هشدار داد اما سخنان تحریکآمیز و خارج از عرف دیپلماتیک برزبان نیاورد تا امنی نسبی ایجاد شده برای سرمایههای خارجی در ایران، برهم نخورد.
دولت ترامپ که نماینده جناح تندرو دلواپسان آمریکا و از معدود دولتهای مورد علاقه اسرائیل است، پس از خروج از پیمان بدون تعهد و ضمانت اجرایی پاریس که درباره تغییرات اقلیمی بود به خوبی آموخته که حتی خروج از یک عهدنامه بدون ضمانت هم هزینه و پیامدهایی دارد چه رسد به برجام که زیر تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد به امضا رسیده است.
