به سرمایه های انسانی و اجتماعی خود می بالیم
اگرچه مهم ترین مأموریت شرکت ملی مناطق نفتخیر جنوب را «تولید» می داند، اما نمی تواند شور و شوق خود را از همکاری دوباره با نخبگان صنعت نفت و با انگیزه ترین اعضای سازمان د یرپای مناطق را پنهان کند: «اگرچه د ر طول روز با مد یران مناطق د ر تماسم، با مد یران ستاد ی جلسه و بحث و بررسی د ارم، با مجریان طرح ها گفتگو می کنم، اما د ر مجموع یک حسّ قد یمی من را به نقاط د ورافتاد ۀ صنعت نفت و مجموعۀ اقلیم های نفتی سوق می د هد که کارکنان سطوح پایین تر سازمان د ر آنجا به کار مشغولند .» مهندس بیژن عالی پور در گفتگو با «تازه های انرژی»، خود را خدمتگزار تک تک مهند سان، کارمند ان و کارگران شاغل د ر اقصی نقاط مناطق نفتخیز از کیلورکریم گرفته تا لب سفید ، از آب تیمور تا مارون، از کرنج و پارسی تا رامشیر و پازنان و از شاد گان تا سقلاتون که برای تعالی صنعت نفت و گرد ش اقتصاد این سرزمین می تپد ، برمی شمرد. منابع انسانی، کیفیت تعامل با مردم و مسئولان استان، شرایط تولید در دوران تحریم و پسابرجام و برنامه های افزایش تولید، اصلی ترین محورهای این گفتگو را تشکیل می دهد که در ادامه، از نظر خوانندگان گرامی می گذرد.
با توجه به مأموریت اصلی شرکت ملّی مناطق نفتخیز و فعالیت های انجام شده برای احیای توان تولید مطابق با ظرفیت پیش از تحریم ها، آخرین وضعیت تولید نفت در مجموعۀ مناطق چگونه است؟با همت و کوشش همکاران خستگی ناپذیرم د ر بخش های ستاد ی و عملیاتی، تولید نفت خام د ر بهترین وضعیت د ر مقایسه با د وران قبل از برجام، قرار د ارد و د ر آستانه رکورد 3 میلیون بشکه د ر روز است. از 1390 و با تشد ید تحریم های غرب، این شرکت مکلف به کاهش شد و تولید د ر مقطعی به زیر یک میلیون بشکه د ر روز رسید ، برخی از تأسیسات از مد ار خارج و بخش مهمی از چاه ها بسته شد ند . همان گونه که آگاهی د ارید کاهش تولید ، بستن چاه ها و تأسیسات فراورشی نفت و گاز د ر د رازمد ت پیامد های فنی و آسیب های خاص خود را د ارد. برای غلبه بر این آسیب ها به ویژه د ر وضعیتی که مد ت توقف تولید را نمی شود پیش بینی کرد ، کار صعب و د شواری است که بدون د اشتن یک طرح جامع و هماهنگی تمام عوامل اجرایی و عملیاتی نمی توان از عهد ه آن برآمد . مهم ترین کاری که مناطق نفتخیزجنوب د ر مد ت رکود و د وران تحریم انجام د اد، طرح جهاد ی نگهد اشت توان تولید بود که با د رایت کارشناسان فنی و برنامه ریزی و اقد ام هم زمان د ر بخش چاه ها، تاسیسات سطح الارضی و خطوط لوله تحقق یافت. تمهید اتی که تأسیسات و چاه ها برای از سرگیری تولید د ر کوتاه مد ت مهیا د اشته و د ر عین حال به تناوب د ر مد ار عملیات قرار می د اد . این اقد امات با توجه به حجم کار عملیاتی به ویژه د ر بخش تعمیرات اساسی واحد های تولید ی و بهره برد اری تناوبی از چاه های فعال، تجربه ای جد ید و بد ون سابقه قبلی بود ه است. د ر مجموع می توان اد عا کرد که ما از تحریم بیشترین بهره را برد ه ایم و از فرصت کاهش تکلیفی برای بازسازی و ایمن سازی تاسیسات و خطوط لوله استفاد ه بهینه کرد ه ایم.
مناطق نفتخیر جنوب از حیث آمادگی و ایجاد ظرفیت، خود را در وضعیتی قرار داده است تا در صورت ابلاغ دستور افزایش تولید و تامین بهموقع منابع مورد نیاز، تولید نفت خام را به بالای 3 میلیون بشکه برساند.
د ر خصوص جزئیات این طرح بیشتر توضیح می فرمایید؟این تهمید ات شامل اورهال و تعمیر اساسی کارخانه های بهره برد اری، گاز و گاز مایع، تلمبه خانه و تقویت فشار گاز، نوسازی خطوط لوله و بستن تناوبی چاه ها بود تا کمترین خسارت به آنها وارد آمد ه و برای تولید پس از رفع تحریم د ر آماد گی قرار د اشته باشند . برای جلوگیری از پیامد های منفی ناشی از تولید ند اشتن چاه ها د ر سال های 1393 و 1394، برنامه استفاد ه تناوبی از 1738 حلقه چاه فعال اجرا و تزریق گاز به مخازن هید روکربوری با حد اکثر توان صورت گرفت. د ر این مد ت تعمیرات اساسی بیش از 3800 مورد از تجهیزات فراورشی، 651 مورد اصلاحیههای فرایند ی، 22 هزار مورد اقد امات مهند سی د رون چاهی با استفاد ه از د کل و لوله مغزی سیار، 307 مورد تعمیرات اساسی ماشینآلات د وار و صد ها مورد ضخامت سنجی خطوط لوله انجام شد . انجام بیش از 300 مورد تعمیرات اساسی توربین ها و کمپرسورها و بیش از 5 هزار مورد اصلاحیه های فرایند ی از د یگر اقد اماتی است که برای آماد گی تولید پس از رفع تحریم صورت گرفت که د ر نهایت با رکورد گیری آبان ماه 1394، آماد گی مناطق نفت خیز جنوب برای بازگشت تولید به میزان پیش از تحریم ها به اثبات رسید و سرانجام تولید د ر ابتد ای سال جاری به میزان 3 میلیون بشکه تثبیت شد و تاکنون نیز اد امه داشته است. د ر مجموع آنچه موجب شگفتی کارشناسان خارجی و شرکت های بین المللی شد ، سرعت عمل ایران د ر افزایش تولید نفت و آماد گی برای حضور د ر بازارهای جهانی و پس گرفتن جایگاه خود د ر اوپک بود .
برای افزایش تولید علاوه بر میزان فعلی، چه برنامه هایی درنظر گرفته اید؟اگرچه افزایش تولید افزون بر 3 میلیون بشکه د ر روز به برنامه ابلاغی شرکت ملّی نفت ایران بستگی د ارد ، اما مناطق نفتخیز جنوب از حیث آماد گی و ایجاد ظرفیت، خود را د ر وضعیتی قرار د اد ه است تا د رصورت ابلاغ د ستور افزایش تولید و تأمین به موقع منابع مورد نیاز، تولید نفت خام را به بالای 3 میلیون بشکه برساند . به این منظور پروژه های افزایش ظرفیت فراورش مانند احد اث واحد های نمکزد ایی، بهره برد اری و خطوط لوله و حفاری چاه های توسعه ای و تعمیری د ر د ست اجراست که به تد ریج تکمیل و د ر مد ار عملیات قرار می گیرند .
با افزایش تعاملات بین المللی پس از رفع تحریم ها آیا د رخصوص جذب سرمایه گذاری های د اخلی و خارجی نیز اقد اماتی انجام د اد ه اید ؟د ر زمینه سرمایه گذاری برای توسعه میاد ین، پیشنهاد هایی ارائه کرد ه ایم که با استقبال شرکت های خارجی و د اخلی مواجه شد ه است. از بهمن 1394 تاکنون بیش از 70 جلسه با حد ود 40 شرکت د اخلی و خارجی برگزار کرد ه ایم. همچنین مد ل قرارد اد پیشنهاد ی خود را که به تصویب هیئت مد یره شرکت ملّی نفت ایران رسید ه است برای آنها تشریح کرد ه ایم و د ر نهایت منجر به عقد تفاه منامه با برخی از شرکت ها ازجمله کنسرسیوم پرگس، شلمبرژه، قرارگاه خاتم الانبیاء، تات نفت روسیه و شرکت توسعه پرشیا شد ه است که پس از ارائه پیشنهاد ها و بررسی های فنی- تخصصی با شرکت های واجد شرایط برای توسعه 4 مید ان نفتی کرنج، پارسی، رگ سفید و شاد گان شامل 9 مخزن قرارد اد منعقد خواهد شد.
باتوجه به اینکه اخیراً شاهد تشدید حواد ث تلخ د ر صنعت نفت هستیم قاعدتاً تأثیر منفی آن بر افکار عمومی و روحیه کارکنان قابل کتمان نیست، ایمنی د ر نگاه جناب عالی و سایر مد یران مناطق نفتخیزجنوب چه جایگاهی د ارد ؟ایمنی، بهد اشت، محیط زیست و این اواخر پد افند غیرعامل، مجموعه عناوین و سرفصل های اصلی تشکیلاتی است که سلامت جسمی و روحی سرمایه های انسانی، صیانت و حفاظت از تاسیسات و سرمایه های ماد ی شرکت را د ر برابر حواد ث تضمین می کند . باید توجه د اشت که ایمنی د ر تمام مشاغل و به ویژه د ر صنعت نفت جایگاه ویژه ای د ارد، تا جایی که یکی از نقش های مد یریتی و وظایف جاری تک تک مد یران و کارکنان د ر سطوح مختلف را تشکیل می د هد و باید به تمامی ابعاد و الزامات آن بیند یشند و عمل کنند . اما وظیفه جاری ساختن آن د ر قالب و بستر فرهنگی، نظارت بر اجرا، روزآمد ی مقررات و د ستورالعمل ها و فرایند های اجرایی با مد یریت HSE است. پایه و اساس ایمنی از د یرباز مبتنی بر آموزش، فرهنگ سازی و قاطعیت د ر اعمال مقررات بود ه است. د ر مبحث ایمنی به سبب آثار زیان بار حواد ث مجاز به تخفیف و مسامحه و چشم پوشی از خطای افراد نیستیم و همسو با آموزش و فرهنگ سازی برای کاهش ریسک و تأکید بر بازرسی های مستمر و پیاد ه سازی سخت گیرانه مقررات ایمنی، با خاطیان و سهل انگاران برخورد قانونی خواهیم کرد .شایان ذکر است، د ر طرح افزایش تولید نفت مناطق نفتخیز پس از رفع تحریم ها طی یک سال گذشته و استمرار آن تاکنون که د ر نوع خود کاری کم سابقه د ر تاریخ صنعت نفت کشور محسوب می شود، وجود ایمنی کامل و نبود کوچک ترین حاد ثه، از نکات برجسته ای است که این ارزش د ستاورد را د وچند ان کرد ه است. البته وجود نیروهای توانمند و زبد ه واحد های عملیاتی، فنی و ایمنی و آتش نشانی مناطق نفتخیز جنوب را د ر شرایطی از آماد گی قرار د اد ه است تا د ر هنگام بروز هرگونه حاد ثه و بحران، با اقد ام سریع وارد عمل شود . به عنوان نمونه همکاری د ر مد یریت بحران آتش سوزی پتروشیمی بوعلی سینا، مهار آتش خط لوله 42 اینچ انتقال گاز د الان به لخته گیر 1200 گچساران، کنترل نشت گاز مایع از خط لوله 16 اینچ ارسالی به پتروشیمی بند رامام و کنترل نشت نفت خط لوله 20 اینچ انتقال نفت خام د ر محد ود ه سه راهی فرود گاه اهواز که د ر سال گذشته به وقوع پیوست قابل ذکر است.
د ر ابتد ای سال اقتصاد مقاومتی؛ اشتغال وتولید قرار د اریم. به نظر شما کد ام بخش از عملکرد مناطق نفتخیزجنوب با موضوع و مفهوم اقتصاد مقاومتی تطابق بیشتری د ارد ؟قبل از طرح افزایش تولید و مجموعه تمهید ات و مقد مات مرتبط با آن که د ر 3 سال گذشته عملی شد ه است، د ر نوع خود طرحی جهاد ی، د ر راستای مقاوم سازی اقتصاد کشور و خنثی سازی اهد اف تحریم بود ه است. این بد ان معناست که کلّ اقد ام های مرتبط با فعالیت های محوری شرکت، یعنی ایجاد ظرفیت د ر زمان تحریم و افزایش حد اکثری د ر د وران پساتحریم، د ر راستای اقتصاد مقاومتی بود ه است. اما د ر مصاد یق و اجزای این طرح نیز مد یریت ها و شرکت های تابعه مناطق نفتخیزجنوب با اتکا به متخصصان د اخلی، سازند گان و تولید کنند گان کالاهای راهبرد ی نفت توانسته اند آن حجم کار را به سرانجام برسانند . د ر همین د وره ما شاهد به بار نشستن تلاش های فناورانه ساخت د اخل برای تولید نخستین توربین گازی د ر صنعت نفت بود یم که د ر یکی از واحد های فراورشی شرکت نفت و گاز مارون نصب و راه اند ازی شد و عملکرد 8 هزارساعته آن با موفقیت همراه بود . اد امه تحقیق و تولید کالاهای راهبرد ی مورد نیاز صنعت براساس فهرست ابلاغی وزیر نفت، د نبال می شود و بومی سازی آنها نیز با جد یت د ر د ستور کار است؛ ازجمله د ر بخش مته ها و تجهیزات حفاری، شیرآلات و تجهیزات سرچاهی، ماشین آلات فرایندی، پمپ ها و مجموعه تجهیزاتی که تا پیش از این د ر انحصار چند کشور خارجی بود . ازسوی د یگر پیشرفت هایی که د ر زمینه تولید نرم افزارهای مورد نیاز برای مطالعات مخازن حاصل شد ، نشان د هند ه این است که مناطق نفتخیزجنوب د ر سال اقتصاد مقاومتی، هیچ فرصتی را برای عمل به منویات مقام معظم رهبری و حرکت د ر مسیر استقلال و بومی سازی فناوری های مورد نیاز صنعت نفت از د ست ند اد ه است.
هم زمان با دستاوردهای ارزشمند صنعت نفت در پارس جنوبی، در چندوقت اخیر نیز اخبار متعددی درخصوص طرح ها و پروژه های مناطق نفتخیز جنوب ازجمله طرح های نمکزدایی منتشر شد. جزئیات پروژه هایی که اخیراً افتتاح شد ه یا د ر شرف افتتاح هستند ، چیست؟یکی از اولویت های مناطق نفتخیز جنوب که نقش اساسی د ر تحقق برنامه های تولید ایفا می کند، اجرا و راه اند ازی پروژه های نگهد اشت و افزایش تولید است. د ر همین راستا تسریع د ر اتمام پروژه های نیمه تمام، تکمیل و راه اند ازی پروژه های بالای 90 د رصد را اولویت جد ی د اد ه ایم تا این پروژه ها د ر سال جاری تکمیل و راه اند ازی شوند . د ر این میان پروژه های نمک زد ایی که به لحاظ تاثیر مستقیم د ر ایجاد ظرفیت تولید د ارد ، پروژه های احد اث و توسعه واحد های نمکزد ایی است که د ر سال جاری طرح توسعه نمکزد ایی ٣٠ هزاربشکه ای بنگستان اهواز ٢ راهاند ازی شد . طرح های نمکزد ایی ۵۵ هزار بشکه ای رگ سفید ١، ١١٠ هزار بشکه ای گچساران ٣، نمکزد ایی ٢٢٠ هزار بشکه ای اهواز متمرکز، نمکزد ایی ۴۵ هزار بشکه ای هفتکل نفت سفید و ۵۵ هزار بشکه ای بی بی حکیمه د ر شرف تکمیل و راه اند ازی هستند . این پروژه ها به طور عمد ه برای نگهد اشت تولید ، افزایش کیفیت نفت خام و برخی نیز برای افزایش تولید نفت ساخته شد ه اند . هم اکنون نیز حد ود ٣۵ پروژه مرتبط با نمکزد ایی د ر مناطق نفتخیز جنوب د ر دست اجراست که اعتبار آنها حد ود ١۴ هزار میلیارد ریال است. افزون براین موارد، سال 1394 نیز فاز نخست طرح توسعه مید ان منصوری که با تلاش و همت شرکت مهند سی و توسعه نفت به سرانجام رسید ، افتتاح شد . تاسیسات سطح الارضی این پروژه شامل یک واحد مجهز بهره برد اری و نمکزد ایی به گنجایش تولید 75 هزار بشکه د ر روز است که امکان افزایش تولید از این مید ان تا سقف یکصد هزار بشکه د ر روز را فراهم می سازد . واحد بهره برد اری و نمکزد ایی 55 هزار بشکه ای هفت شهید ان و کارخانه 30 هزار بشکه ای نمکزد ایی لب سفید هر د و د ر حوزه عملیاتی شرکت نفت و گاز مسجد سلیمان نیز د ر سال 1394 راه اند ازی شد ند که امکان فراورش نفت تولید ی مید ان های مسجد سلیمان، لالی، پرسیاه، زیلایی و کارون و لب سفید د ر مجموع به ظرفیت 85 هزار بشکه د ر روز را انجام می د هند .فاز د وم و نهایی طرح جمع آوری گازهای همراه نفت (آماک) نیز د ر حال راه اند ازی است که با بهره برد اری از آن، روزانه 15 میلیون فوت مکعب گاز به پتروشیمی رازی ارسال و از سوزاند ن روزانه 800 تن گوگرد نیز جلوگیری می شود .
تزریق گاز به مخازن نیز از گذشته، موضوع بسیار مهمی به شمار می رود. با توجه به اهمیت تولید صیانتی و برنامه های افزایش ظرفیت تولید، در این خصوص چه دستاوردهایی حاصل شده است؟همسو با پروژه های نمکزد ایی، پروژه های تزریق گاز نیز از اهمیت به سزایی د ر تثبیت تولید برخورد اند که پروژه های احد اث ایستگاه جد ید تزریق گاز گچساران، احد اث ایستگاه جد ید تزریق گاز بیبیحکیمه، احد اث ایستگاههای جد ید تقویت فشار گاز بیبیحکیمه 1 و 2، احد اث فاز د وم تزریق گاز نرگسی و احد اث ایستگاه فاز د وم تزریق گاز مخزن پازنان آسماری ازجمله پروژه های مهم این بخش است که د ر د ستور کار قرار د ارند . همچنین با توجه به برنامه های افزایش تولید نفت خام، نوسازی و روزآمد ی تلمبه خانه های نفت خام مناطق نفتخیزجنوب مورد تأکید قرار د ارد . اگرچه خوزستان را پایتخت نفت ایران می نامند، اما واقعیت ارتباط میان کارکنان صنعت نفت و استان خوزستان به طور اخص و با استان های نفتخیز به طور اعم، چگونه است؟ برای پاسخ به این پرسش کلید ی، اجازه بد هید از استان خوزستان فراتر برویم. مناطق نفتخیز به طور کلی د ر محد ود ه ای واقع شد ه که از حیث زیرساخت های شهری و تمدنی توسعه نایافته است. د ر یک چنین محیطی همه نگاه ها به نفت معطوف است. از طرفی بخش عمد ه ای از تولید ما از میاد ینی است که د ر نزد یکی و گاه د رون مناطق شهری واقع شد ه اند. پید است که د ر چنین شرایطی نمی توانیم به مسئله توسعه متوازن، موضوع حاکمیتی محیط زیست و توسعه فرهنگی و اجتماعی محیط پیرامون خود بی تفاوت باشیم. د ر این بین وضع خوزستان تا حد زیاد ی متفاوت است؛ هم به سبب مرکزیت صنعت نفت و هم به د لیل از سر گذراند ن 8 سال د فاع مقد س که حضرت امام د ر این زمینه فرمود ه بود ند که خوزستان د ین خود را به اسلام اد ا کرد . برهمین اساس بند ه از زمان تحویل مسئولیت مناطق نفتخیزجنوب تلاش کرد ه ام تا حدّ امکان رابطه ای مستقیم و بی واسطه با استاند اری به عنوان نمایند ه د ولت و مرکز اصلی سیاست گذاری امور استان د اشته باشم. تقریبا د ر تمام بازد ید های برنامه ریزی شد ه استاند ار حضور د اشته ام. د ر تمام نشست ها به غیر از جلساتی که با جلسه تولید هم زمان بود ه اند ، حضور یافته ام یا نمایند ه تام الاختیار فرستاد ه ام. این همراهی و همد وشی به احترام و حرمت مرد مان ساکن د ر مناطق نفتخیز و به قصد کمک به پیشبرد برنامه های توسعه استان بود ه است و اد امه خواهد یافت.
ماحصل و د ستاورد این ارتباط ها چه بود ه است؟ اگرچه صنعت نفت هیچ گاه از توسعه استان های نفتخیز غافل نبود ه، اما تعریف و اجرای پروژه های عمرانی بستگی به وضعیت نقد ینگی و بود جه نفت د ارد. بود جه شرکت ملّی نفت ایران و د ر واقع سهم این شرکت از فروش نفت، رقم ثابت 14 د رصد ی است. این رقمِ ثابت با کاهش و تغییر قیمت نفت یا کاهش مقد ار صاد رات و نظیر آنچه د ر د وران تحریم پیش آمد ، به شد ت د چار نوسان می شود و تمام پروژه ها، به جز طرح های اولویت د ار تولید را تحت الشعاع قرار د اد ه و گاه ممکن است به ورطه تعطیلی بکشاند . با همه این اوصاف از ابتد ای این د ولت، به ویژه د ر 3 سال گذشته، هم د ر زمینه های اجتماعی و فرهنگی و هم د ر ارتباط با عمران و آباد انی شهرها و روستاها، شاهد بیشترین میزان مشارکت و همکاری صنعت نفت با د ستگاه های د ولتی و نهاد های مرد می بود ه ایم. به ویژه با سفر وزیر محترم نفت د ر هفته د ولت سال جاری که طی جلساتی متعد د با استاند ار محترم، سازمان ها و د ستگاه های د ولتی، نمایند گان محترم مجلس شورای اسلامی و روحانیت و شخصیت های معنوی استان، مهم ترین چالش های استان مورد بحث و بررسی قرار گرفته و وزارت نفت، تعهد ات و وظایفی را د ر این خصوص عهد ه د ار شد که از آن جمله می توان به تأمین بخشی از اعتبارات مورد نیاز برای برای ساماند هی زیرساخت های شهری اشاره کرد .این رقم جد ای از مجموع کمک هایی است که د ر طول سال و حتی روزانه و هفتگی به شهرهای نفتخیز می شود ؛ به گونه ای که هیچ روید اد مهم فرهنگی، اجتماعی و مذهبی د ر سال جاری بد ون حضور نفت برگزار نشد ه است. فقط د ر جریان ستاد اربعین ما افزون بر 37 هکتار پارکینگ و جایگاه ساخته ایم و تا بازگشت و بد رقه آخرین زائران، د ر مرز ماند ه ایم. متعاقب آن مناطق نفتخیز د ر بزرگ ترین روید اد سالانه صد ا و سیما، یعنی جشنواره تولید ات 1395، حامی اصلی و به نوعی میزبان بود . د ر سال جاری افزون بر 60 روز سالن های همایش ما د ر اختیار برنامه های فرهنگی استان بود ه است. میزبانی رقابت های بین المللی وزنه برد اری جام فجر د ر اسفند ماه با حضور ورزشکاران 14 کشور از د یگر خد مات عام المنفعه مناطق نفتخیز جنوب است. اعتباری که سالانه از قِبَل حضور نفت د ر اهواز به شهرد اری می رسد ، میلیارد ها تومان است. اینها جد ای از اعتباراتی است که از محل طرح کمک عمران مناطق نفتخیز و ازسوی شرکت ملّی نفت ایران تخصیص می یابد . برشمرد ن این خد مات، به معنای منت نهاد ن بر مرد م نیست ، بلکه صرفا به منزله ابراز اشتیاق و بیان رویکرد مجموعه وزارت نفت به تعامل و خد مت به محیط پیرامون است.
د ر ابتد ای سال اقتصاد مقاومتی؛ اشتغال وتولید قرار د اریم. به نظر شما کد ام بخش از عملکرد مناطق نفتخیزجنوب با موضوع و مفهوم اقتصاد مقاومتی تطابق بیشتری د ارد ؟قبل از طرح افزایش تولید و مجموعه تمهید ات و مقد مات مرتبط با آن که د ر 3 سال گذشته عملی شد ه است، د ر نوع خود طرحی جهاد ی، د ر راستای مقاوم سازی اقتصاد کشور و خنثی سازی اهد اف تحریم بود ه است. این بد ان معناست که کلّ اقد ام های مرتبط با فعالیت های محوری شرکت، یعنی ایجاد ظرفیت د ر زمان تحریم و افزایش حد اکثری د ر د وران پساتحریم، د ر راستای اقتصاد مقاومتی بود ه است. اما د ر مصاد یق و اجزای این طرح نیز مد یریت ها و شرکت های تابعه مناطق نفتخیزجنوب با اتکا به متخصصان د اخلی، سازند گان و تولید کنند گان کالاهای راهبرد ی نفت توانسته اند آن حجم کار را به سرانجام برسانند .
د ر همین د وره ما شاهد به بار نشستن تلاش های فنّاورانه ساخت د اخل برای تولید نخستین توربین گازی د ر صنعت نفت بود یم که د ر یکی از واحد های فراورشی شرکت نفت و گاز مارون نصب و راه اند ازی شد و عملکرد 8 هزارساعته آن با موفقیت همراه بود . اد امه تحقیق و تولید کالاهای راهبرد ی مورد نیاز صنعت براساس فهرست ابلاغی وزیر نفت، د نبال می شود و بومی سازی آنها نیز با جد یت د ر د ستور کار است؛ ازجمله د ر بخش مته ها و تجهیزات حفاری، شیرآلات و تجهیزات سرچاهی، ماشین آلات فرایند ی، پمپ ها و مجموعه تجهیزاتی که تا پیش از این د ر انحصار چند کشور خارجی بود . ازسوی د یگر پیشرفت هایی که د ر زمینه تولید نرم افزارهای مورد نیاز برای مطالعات مخازن حاصل شد ، نشان د هند ه این است که مناطق نفتخیزجنوب د ر سال اقتصاد مقاومتی، هیچ فرصتی را برای عمل به منویات مقام معظم رهبری و حرکت د ر مسیر استقلال و بومی سازی فناوری های مورد نیاز صنعت نفت از د ست ند اده است.
هم زمان با دستاوردهای ارزشمند صنعت نفت در پارس جنوبی، در چندوقت اخیر نیز اخبار متعددی درخصوص طرح ها و پروژه های مناطق نفتخیز جنوب از جمله طرح های نمکزدایی منتشر شد. جزئیات پروژه هایی که اخیراً افتتاح شد ه یا د ر شرف افتتاح هستند ، چیست؟یکی از اولویت های مناطق نفتخیز جنوب که نقش اساسی د ر تحقق برنامه های تولید ایفا می کند، اجرا و راه اند ازی پروژه های نگهد اشت و افزایش تولید است. د ر همین راستا تسریع د ر اتمام پروژه های نیمه تمام، تکمیل و راه اند ازی پروژه های بالای 90 د رصد را اولویت جد ی د اد ه ایم تا این پروژه ها د ر سال جاری تکمیل و راه اند ازی شوند . د ر این میان پروژه های نمک زد ایی که به لحاظ تاثیر مستقیم د ر ایجاد ظرفیت تولید د ارد ، پروژه های احد اث و توسعه واحد های نمکزد ایی است که د ر سال جاری طرح توسعه نمکزد ایی ٣٠ هزاربشکه ای بنگستان اهواز ٢ راهاند ازی شد . طرح های نمکزد ایی ۵۵ هزار بشکه ای رگ سفید ١، ١١٠ هزار بشکه ای گچساران ٣، نمکزد ایی ٢٢٠ هزار بشکه ای اهواز متمرکز، نمکزد ایی ۴۵ هزار بشکه ای هفتکل نفت سفید و ۵۵ هزار بشکه ای بی بی حکیمه د ر شرف تکمیل و راه اند ازی هستند . این پروژه ها به طور عمد ه برای نگهد اشت تولید ، افزایش کیفیت نفت خام و برخی نیز برای افزایش تولید نفت ساخته شد ه اند . هم اکنون نیز حد ود ٣۵ پروژه مرتبط با نمکزد ایی د ر مناطق نفتخیز جنوب د ر د ست اجراست که اعتبار آنها حد ود ١۴ هزار میلیارد ریال است. افزون براین موارد، سال 1394 نیز فاز نخست طرح توسعه مید ان منصوری که با تلاش و همت شرکت مهند سی و توسعه نفت به سرانجام رسید ، افتتاح شد . تاسیسات سطح الارضی این پروژه شامل یک واحد مجهز بهره برد اری و نمکزد ایی به گنجایش تولید 75 هزار بشکه د ر روز است که امکان افزایش تولید از این مید ان تا سقف یکصد هزار بشکه د ر روز را فراهم می سازد . واحد بهره برد اری و نمکزد ایی 55 هزار بشکه ای هفت شهید ان و کارخانه 30 هزار بشکه ای نمکزد ایی لب سفید هر د و د ر حوزه عملیاتی شرکت نفت و گاز مسجد سلیمان نیز د ر سال 1394 راه اند ازی شد ند که امکان فراورش نفت تولید ی مید ان های مسجد سلیمان، لالی، پرسیاه، زیلایی و کارون و لب سفید د ر مجموع به ظرفیت 85 هزار بشکه د ر روز را انجام می د هند .فاز د وم و نهایی طرح جمع آوری گازهای همراه نفت (آماک) نیز د ر حال راه اند ازی است که با بهره برد اری از آن، روزانه 15 میلیون فوت مکعب گاز به پتروشیمی رازی ارسال و از سوزاند ن روزانه 800 تن گوگرد نیز جلوگیری می شود .
تزریق گاز به مخازن نیز از گذشته، موضوع بسیار مهمی به شمار می رود. با توجه به اهمیت تولید صیانتی و برنامه های افزایش ظرفیت تولید، در این خصوص چه دستاوردهایی حاصل شده است؟همسو با پروژه های نمکزد ایی، پروژه های تزریق گاز نیز از اهمیت به سزایی د ر تثبیت تولید برخورد اند که پروژه های احد اث ایستگاه جد ید تزریق گاز گچساران، احد اث ایستگاه جد ید تزریق گاز بیبیحکیمه، احد اث ایستگاههای جد ید تقویت فشار گاز بیبیحکیمه 1 و 2، احد اث فاز د وم تزریق گاز نرگسی و احد اث ایستگاه فاز د وم تزریق گاز مخزن پازنان آسماری ازجمله پروژه های مهم این بخش است که د ر د ستور کار قرار د ارند . همچنین با توجه به برنامه های افزایش تولید نفت خام، نوسازی و روزآمد ی تلمبه خانه های نفت خام مناطق نفتخیزجنوب مورد تأکید قرار د ارد .
اگرچه خوزستان را پایتخت نفت ایران می نامند، اما واقعیت ارتباط میان کارکنان صنعت نفت و استان خوزستان به طور اخص و با استان های نفتخیز به طور اعم، چگونه است؟ برای پاسخ به این پرسش کلید ی، اجازه بد هید از استان خوزستان فراتر برویم. مناطق نفتخیز به طور کلی د ر محد ود ه ای واقع شد ه که از حیث زیرساخت های شهری و تمد نی توسعه نایافته است. د ر یک چنین محیطی همه نگاه ها به نفت معطوف است. از طرفی بخش عمد ه ای از تولید ما از میاد ینی است که د ر نزد یکی و گاه د رون مناطق شهری واقع شد ه اند. پید است که د ر چنین شرایطی نمی توانیم به مسئله توسعه متوازن، موضوع حاکمیتی محیط زیست و توسعه فرهنگی و اجتماعی محیط پیرامون خود بی تفاوت باشیم. د ر این بین وضع خوزستان تا حد زیاد ی متفاوت است؛ هم به سبب مرکزیت صنعت نفت و هم به د لیل از سر گذراند ن 8 سال د فاع مقد س که حضرت امام د ر این زمینه فرمود ه بود ند که خوزستان د ین خود را به اسلام اد ا کرد . برهمین اساس بند ه از زمان تحویل مسئولیت مناطق نفتخیزجنوب تلاش کرد ه ام تا حدّ امکان رابطه ای مستقیم و بی واسطه با استاند اری به عنوان نمایند ه د ولت و مرکز اصلی سیاست گذاری امور استان د اشته باشم. تقریبا د ر تمام بازد ید های برنامه ریزی شد ه استاند ار حضور د اشته ام. د ر تمام نشست ها به غیر از جلساتی که با جلسه تولید هم زمان بود ه اند ، حضور یافته ام یا نمایند ه تام الاختیار فرستاد ه ام. این همراهی و همد وشی به احترام و حرمت مرد مان ساکن د ر مناطق نفتخیز و به قصد کمک به پیشبرد برنامه های توسعه استان بود ه است و اد امه خواهد یافت.
ماحصل و د ستاورد این ارتباط ها چه بود ه است؟ اگرچه صنعت نفت هیچ گاه از توسعه استان های نفتخیز غافل نبود ه، اما تعریف و اجرای پروژه های عمرانی بستگی به وضعیت نقد ینگی و بود جه نفت د ارد. بود جه شرکت ملّی نفت ایران و د ر واقع سهم این شرکت از فروش نفت، رقم ثابت 14 د رصد ی است. این رقمِ ثابت با کاهش و تغییر قیمت نفت یا کاهش مقد ار صاد رات و نظیر آنچه د ر د وران تحریم پیش آمد ، به شد ت د چار نوسان می شود و تمام پروژه ها، به جز طرح های اولویت د ار تولید را تحت الشعاع قرار د اد ه و گاه ممکن است به ورطه تعطیلی بکشاند . با همه این اوصاف از ابتد ای این د ولت، به ویژه د ر 3 سال گذشته، هم د ر زمینه های اجتماعی و فرهنگی و هم د ر ارتباط با عمران و آباد انی شهرها و روستاها، شاهد بیشترین میزان مشارکت و همکاری صنعت نفت با د ستگاه های د ولتی و نهاد های مرد می بود ه ایم. به ویژه با سفر وزیر محترم نفت د ر هفته د ولت سال جاری که طی جلساتی متعد د با استاند ار محترم، سازمان ها و د ستگاه های د ولتی، نمایند گان محترم مجلس شورای اسلامی و روحانیت و شخصیت های معنوی استان، مهم ترین چالش های استان مورد بحث و بررسی قرار گرفته و وزارت نفت، تعهد ات و وظایفی را د ر این خصوص عهد ه د ار شد که از آن جمله می توان به تأمین بخشی از اعتبارات مورد نیاز برای برای ساماند هی زیرساخت های شهری اشاره کرد .
این رقم جد ای از مجموع کمک هایی است که د ر طول سال و حتی روزانه و هفتگی به شهرهای نفتخیز می شود ؛ به گونه ای که هیچ روید اد مهم فرهنگی، اجتماعی و مذهبی د ر سال جاری بد ون حضور نفت برگزار نشد ه است. فقط د ر جریان ستاد اربعین ما افزون بر 37 هکتار پارکینگ و جایگاه ساخته ایم و تا بازگشت و بد رقه آخرین زائران، د ر مرز ماند ه ایم. متعاقب آن مناطق نفتخیز د ر بزرگ ترین روید اد سالانه صد ا و سیما، یعنی جشنواره تولید ات 1395، حامی اصلی و به نوعی میزبان بود . د ر سال جاری افزون بر 60 روز سالن های همایش ما د ر اختیار برنامه های فرهنگی استان بود ه است. میزبانی رقابت های بین المللی وزنه برد اری جام فجر د ر اسفند ماه با حضور ورزشکاران 14 کشور از د یگر خد مات عام المنفعه مناطق نفتخیز جنوب است. اعتباری که سالانه از قِبَل حضور نفت د ر اهواز به شهرد اری می رسد ، میلیارد ها تومان است. اینها جد ای از اعتباراتی است که از محل طرح کمک عمران مناطق نفتخیز و ازسوی شرکت ملّی نفت ایران تخصیص می یابد . برشمرد ن این خد مات، به معنای منت نهاد ن بر مرد م نیست ، بلکه صرفا به منزله ابراز اشتیاق و بیان رویکرد مجموعه وزارت نفت به تعامل و خد مت به محیط پیرامون است.