پایبندی جهانی به توافق، عامل اصلی اصلاح بازار
توافق اوپکی‌ها و غیراوپکی‌ها برای کاهش تولید نفت در روز شنبه زمینه را برای افزایش قیمت نفت در بازار جهانی فراهم کرد. این اولین بار از سال ۲۰۰۱ میلادی تاکنون است که کشورهای غیراوپکی حاضر شدند با اعضای اوپک همکاری کنند.
بالغ بر یک سال است که در مورد تلاش کشورهای اوپکی برای همراه کردن کشورهای غیراوپکی به منظور تاثیرگذاری روی قیمت نفت صحبت می‌شود و بالاخره این تلاش یک ساله به ثمر نشسته است. حال سوال اینجاست که آیا اعضای حاضر در این توافق – هم توافق اوپک برای کاهش تولید و هم توافق غیراوپکی‌ها- به تعهدات خود پایبند می‌مانند یا خیر؟
مطالعات تاریخی نشان می‌دهد اغلب کشورهای اوپک بیش از سقف تولید مصوب در سازمان تولید می‌کنند. برخی مواقع این مساله به دلیل حذف شدن برخی از کشورها از چرخه تولید به دلیل مسایل داخلی یا بین المللی است. مثلا نا آرامی‌های اجتماعی در لیبی و نیجریه سبب شد تا تولید در این کشورها کم شود و تحریم‌های ایران هم باعث شد تا صادرات نفت ایران تقلیل یابد. در این شرایط عربستان که بالاترین پتانسیل افزایش تولید را دارد اقدام به تولید بیش از سقف تعیین شده توسط اوپک کرد تا سهم این سازمان در بازار نفت را حفظ کند.
آیا غیراوپکی‌ها همکاری می‌کنند
در این جلسه روسیه که بزرگترین تولیدکننده غیراوپکی است متعهد شده تا تولید را کاهش دهد. این کشور در اکتبر سال جاری ۱۱.۲۴۷ میلیون بشکه نفت در روز تولید کرد که بالاترین میزان تولید ماهانه این کشور طی پانزده سال اخیر است. روسیه متعهد شد در مرحله اول ۳۰۰ هزار بشکه در روز و در مرحله دوم-بعد از ماه مارس- ۲۰۰ هزار بشکه نفت از تولید خود بکاهد و دیگر کشورهای غیر اوپکی تنها با کاهش ۵۸ هزار بشکه ای نفت موافقت کرده اند.
حال سوال این است که آیا با کاهش تولید اوپک و کاهش تولید در روسیه، دیگر کشورها به تعهدشان پایبند می‌مانند یا برای کسب سود از بازاری که خالی از بزرگان نفت است، اقدام به افزایش تولید می‌کنند.
امریکا تهدیدی جدی است
برخی از تحلیلگران بر این باور هستند که امریکا می‌تواند در این مسیر سنگ‌اندازی کند. اگر تولیدکنندگان شیل اقدام به افزایش تولید نفت بکنند بخش زیادی از تلاش دنیا برای افزایش قیمت نفت بی‌نتیجه می‌ماند.آنها با اشاره به تلاش ترامپ برای احیای صنعت نفت و افزایش شمار دکل‌های نفتی که توسط تولیدکنندگان شیل استفاده می‌شود معتقدند که نمی‌توان به نتیجه مثبت و مداوم این سیاست روی قیمت نفت امیدوار بود.
البته نمی توان زیاد به این نظریه تکیه کرد زیرا تولید نفت شیل در امریکا در قیمت پایین صرفه اقتصادی ندارد و در خوشبینانه‌ترین حالت باید قیمت نفت بیش از ۶۰ دلار باشد تا استخراج نفت شیل صرفه اقتصادی داشته باشد. به همین دلیل سنگ‌اندازی تولیدکنندگان شیل در بازار که مانع از افزایش قیمت نفت می‌شود به ضرر امریکا است و انجام این کار نادرست بعید است. مگر اینکه در طی این سال‌ها تکنولوژی صنعت نفت در امریکا به اندازه‌ای رشد کرده باشد که تولید نفت با قیمت پایین هم برای امریکا صرفه اقتصادی داشته باشد.
