آنچه که صنعت پتروشیمی ایران کم دارد
دبیر کمیسیون انرژی صنایع پالایشی و پتروشیمی اتاق بازرگانی ایران، گفت: در حالیکه کشورهای همسایه بهشدت در حال سرمایهگذاری در صنایع پایین دست هستند، متاسفانه ما در سالهای اخیر از این بخش غافل شدیم و همه فعالیتهای خود را در صنایع بالادست متمرکز کردهایم.
علی فراهانی با اشاره به سرمایهگذاری کشورهای همسایه در صنایع پاییندست پتروشیمی، از سرمایهگذاری عربستان برای توسعه صنایع پتروشیمی خبر داد و گفت: برنامه عربستان فقط به ورود لایسنسورها (شرکتهای صاحب دانش فنی) محدود نمیشود، بلکه این کشور در بخش نوآوریها و فناوریهای جدید صنعت پتروشیمی سرمایهگذاری کرده است.
وی افزود: عربستان با حمایت از یکی از مجتمعهای تحقیقاتی پتروشیمی در آمریکا، تلاش میکند مسائل فنی و آموزشی مورد نیازش را با کمک کارشناسان امریکایی تامین کند.
تداوم سرمایهگذاری کشورهای همسایه در صنایع پاییندست
فراهانی، با اشاره به تدوام سرمایهگذاری کشورهای همسایه در صنایع پاییندست پتروشیمی،گفت: در حالیکه کشورهای همسایه بهشدت در حال سرمایهگذاری در صنایع پایین دست هستند، متاسفانه ما در سالهای اخیر از این بخش غافل شدیم و همه فعالیتهای خود را در صنایع بالادست متمرکز کردهایم، به طوریکه هماکنون، مواد اولیه بخش اعظم صادرات محصولات پتروشیمی را تشکیل میدهند. به اینترتیب در صورت بروز بحرانهای سیاسی یا تجاری بیشترین ضربه را از این بخش خواهیم خورد.
به گفته او، اکثر مواد تولیدی در بخشهای مختلف صنایع پتروشیمی پس از صادرات به کشورهای صنعتی و تبدیل شدن به محصولات نهایی، مجددا و با قیمتهای بالاتر به کشور وارد و مورد مصرف قرار میگیرند.
دبیر کمیسیون انرژی صنایع پالایشی و پتروشیمی اتاق بازرگانی ایران، با اشاره به لزوم تنوع بازار صادرات محصولات پتروشیمی، گفت: در کنار افزایش ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی در بخش بالادستی، توسعه صنایع پاییندستی به منظور تکمیل زنجیرههای ارزش باید در دستور کار قرار گیرد.
وی با بیان اینکه باید سبد محصولات صادراتی پتروشیمی به سمت محصولات با ارزش بالا برود، گفت: این محصولات عموما متنوعتر هستند و بازار جهانی گستردهتری دارند و میتوانند تجارت صنایع پتروشیمی ایران را بهبود ببخشند.
او در ادامه توضیح داد: با تنوع سبد محصولات صادراتی، علاوه بر ایجاد ارزش افزوده داخلی، دستیابی به درآمدهای ناشی از صادرات محصولات آسانتر خواهد شد، زیرا عموما محصولات پلیمری در صنایع کوچک و متوسط ایجاد میشود که معمولا این محصولات با حجم کمتر و ارزش صادراتی بیشتری نسبت به مواد اولیه، صادر میشوند.
فراهانی، به مشکلات اخیر بازار صادرات محصولات پتروشیمی ایران به چین اشاره کرد و گفت: چینیها با اتخاذ سیاستگذاریهای جدید نسبت به کنترل خروج ارز از این کشور، مشکلاتی را برای صادرات محصولات پتروشیمی ایران به چین ایجاد کردهاند، از سوی دیگر با توجه به اینکه محصولات صادراتی ما به چین متنوع نیست، و حجم آنها زیاد و قیمت دلاری آن هم بالاست، برخی از شرکتهای داخلی در روند دریافت پول ناشی از صادرات محصولات خود، دچار مشکل شدهاند.
این کارشناس حوزه انرژی، با تاکید بر لزوم بازنگری در سیاستگذاری صنایع پتروشیمی، گفت: سیاستگذاریهای ما در جهت تولید و صادرات محصولات خام است و اگر بخواهیم به سمت صادرات محصولات پاییندست پتروشیمی حرکت کنیم نیازمند مجموعهای از اقدامات در داخل کشور هستیم، این اقدامات شامل قیمتگذاری خوراک پتروشیمیها، سیاستهای تشویقی برای صادرات محصولات پاییندست، سیاستهای مالیاتی برای صادرات مواد اولیه، رگولاتوری و مواردی از این دست است.
بسته پیشنهادی اتاق ایران
فراهانی، از طراحی بسته پیشنهادی 10 بندی توسط اتاق ایران خبر داد و گفت: چندی پیش بسته پیشنهادی اتاق ایران به منظور تامین منافع بازیگران اصلی صنعت پتروشیمی یعنی دولت، بخش بالادست و بخش پاییندست در راستای تحقق توسعه ملی طراحی و مورد بررسی قرار گرفت.
وی با بیان اینکه درصورت اجرای این بسته پیشنهادی، رقابتپذیری محصولات پاییندست صنعت پتروشیمی ایجاد خواهد شد، گفت: این بسته پیشنهادی به تغییر جایگاه محصولات تولیدی پتروشیمی کشور در بازارهای صادراتی است تاکید دارد، به این معنا که به جای آنکه صادرکننده مواد خام و مواد اولیه محصولات پتروشیمی باشیم، به صادرکنندگان محصولات نهایی با ارزش افزوده بیشتر در بازارهای جهانی و بینالمللی تبدیل شویم و در جایگاه محکمتری قرار خواهیم گرفت.
خصوصیسازی ناکارآمد و ناهمگنی صنایع پتروشیمی
فراهانی، با اشاره به خصوصیسازی ناکارآمد در صنعت پتروشیمی، اظهار داشت: با توجه به ساختار صنایع پتروشیمی که شامل زنجیرههای به هم پیوسته است، خصوصیسازی در این صنعت، بهدرستی صورت نگرفته است.
وی با بیان اینکه پس از خصوصیسازی، مجموعه یکپارچهای مثل شرکت بازرگانی پتروشیمی که عملیات بازرگانی را بهصورت یکپارچه انجام میداد، از بین رفت، افزود: بعد از خصوصیسازی، بازرگانی پتروشیمی از کل مجموعه پتروشیمی خارج و به یک شرکت خصوصی تبدیل شد، در ادامه دیگر بخشهای پتروشیمی هم به بخش خصوصی واگذار شدند.
دبیر کمیسیون انرژی صنایع پالایشی و پتروشیمی اتاق بازرگانی ایران، با تاکید بر اینکه خصوصیسازی ناکارآمد باعث ایجاد شرایط ناهمگن در صنایع پتروشیمی شد و یکپارچگی موجود در این صنعت از دست رفت، گفت: تا قبل از خصوصیسازی، بازرگانی محصولات پتروشیمی در اختیار شرکت بازرگانی پتروشیمی بود و کلیه امورات مربوط به خرید و فروش محصولات توسط این شرکت انجام میشد. به این ترتیب در بخش عملیات بازرگانی، ایران بهصورت یکپارچه در بازار جهانی حضور داشت و شرکت بازرگانی سهم قابلتوجهی از بازار جهانی را به خود اختصاص داده بود، در واقع این شرکت در صنعت پتروشیمی ایران به یک برند تبدیل شده بود.
به گفته او با اجرای خصوصیسازی در این صنعت، ما از دانش بازاریابی موفق شرکت بازرگانی پتروشیمی به راحتی عبور و آن را نادیده گرفتیم.
جنگ قیمتی شرکتهای داخلی در عرصه بینالمللی
فراهانی، با اشاره به رقابت منفی شرکتهای داخلی در بازار جهانی و نابودی برندینگ صنعت پتروشیمی ایران، گفت: تاثیر خصوصیسازی صنعت پتروشیمی کشور ، نابودی برندینگ در این صنعت است و از بعد بینالمللی به جنگ قیمتی ختم شده است، بهطوریکه رقابت منفی شرکتهای ایرانی در بازار جهانی، خطر مواجهه با دامپینگ و آنتیدامپینگ را از سوی سایر کشورها افزایش میدهد همچنین قدرت چانهزنی ایران در بازار جهانی را کاهش داده است.
به گفته او ایجاد جنگ قیمتی میان شرکتهای داخلی در عرصه بینالمللی باعث کاهش قدرت چانهزنی ایران در بازار جهانی شده است.
دبیر کمیسیون انرژی صنایع پالایشی و پتروشیمی اتاق بازرگانی ایران، با تاکید بر لزوم تعامل حداکثری بازیگران صنعت پتروشیمی کشور با یکدیگر، گفت: برای اینکه بتوانیم فروش محصولات پتروشیمی را در بازار جهانی گسترش دهیم، ابتدا باید به سمت همگرایی در بازار جهانی حرکت کنیم.
فراهانی، افزود: تعامل سازنده شرکتها هزینههای واسطهها و دلالی را هم کاهش میدهد.
وی با بیان اینکه شرکتها باید منافع ملی را به منافع بنگاهی کوتاهمدت، ترجیح دهند، گفت: برای کاهش هزینههای بازاریابی محصولات پتروشیمی، باید شرکتهای داخلی با یکدیگر تعامل داشته و از موازیکاری پرهیز کنند، تا توان استفاده از ابزارهای پیشرفته بازاریابی را داشته باشند.
