وقتی باران حریف خشکسالی نمی شود
باران رحمت الهی امسال در خراسان جنوبی نوعی دیگر نمایان و بر صورت خشکیده زمین مرهم شد، بارانی که طبیعتی سرسبز را برای این دیار به ارمغان آورد.
خشکسالی های پی در پی نفوذ پذیری سطح خاک را در این استان کاهش داده است به طوری که باران های با میانگین کم بارشی هم موجب سیلابی شدن مسیل ها و آبگرفتگی معابر شد.
باران های مسرت بخش اخیر خسارت هایی را هم به بخش کشاورزی و مسکونی استان در برخی شهرستان ها نظیر قاینات، سربیشه، بشرویه و طبس وارد کرد اما نعمت باران، خسارت وارده را بر دل کشاورزان شیرین کرد زیرا باران خبر از آبگیری قنات هایی می داد که قرار است سال ها تغذیه ای بر معیشت شان باشد.
به طور حتم مدیریت خشکسالی بسته به مدیریتی منابع آب به گونه های مختلف است که تا در قالب خرد جمعی عملیاتی نشود روز به روز درصد خشکسالی ها در استان بیشتر خواهد شد.
میانگین بارندگی های خراسان جنوبی 223 درصد افزایش داشت
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی گفت: با وجود افزایش 223 درصدی بارندگی های سال زراعی جاری نسبت به سال گذشته، 100 درصد استان زیر تاثیر خشکسالی است.
علیرضا خندان افزود: میانگین بارندگی خراسان جنوبی با 132.4 دهم میلیمتر نسبت به بلند مدت 26 درصد افزایش داشته است اما با همه بارندگی ها جزو چهار استان کم بارش کشور در سال زراعی جاری هستیم.
وی ادامه داد: استان های سیستان بلوچستان، کرمان و یزد قبل از خراسان جنوبی جزو کم بارش ترین ها هستند.
خندان رو با بیان اینکه هم اکنون 55 درصد مساحت استان با توجه به بارندگی های خوب درگیر خشکسالی شدید است، تصریح کرد: بررسی های انجام شده بیانگر خشکسالی 11 درصدی خفیف، 28 درصد متوسط و 6 درصد بسیار شدید در مساحت استان است.
وی تصریح کرد: در سال زراعی جاری شهرستان قاینات با 290 میلیمتر بارندگی بیشترین و شهرستان نهبندان با 87 میلی متر بارندگی کمترین بارندگی به ثبت رسیده است.
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی با اشاره به اینکه بارندگی های امسال توان جبران 18 سال خشکسالی را نداشت، گفت: خشکسالی در بخش هایی تعدیل شده اما برای جبران کم آبی باید با مدیریت منابع آب، آبخیزداری و آبخوان داری، کاشت محصولات کم آب بر و صرفه جویی منابع آب بخشی از مشکلات ایجاد شده را مرتفع کرد.
مدیریت مصرف تنها راه تعادل منابع آب
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی هم گفت: هرچند در سال جاری بارندگی های مناسبی داشتیم اما تا رسیدن به تعادل منابع آب زیرزمینی بایستی مدیریت مصرف را همچنان ادامه داد.
حسین امامی افزود: راهکارهای عملیاتی آبیاری مدرن، بازچرخانی آب، بازار آب، افزایش بهره وری کشاورزی، مدیریت مشارکتی، تغییر الگوی کشت، حرکت به سوی کشت گلخانه ای و اجرای روش های نوین آبیاری به سمت سازگاری با کم آبی از راه هایی است که باید در رویارویی با خشکسالی های اخیر مورد توجه قرار گیرد.
وی یادآور شد: جلوگیری از حفاری های غیرمجاز، کنترل اضافه برداشت چاه های دارای پروانه، انسداد چاه های غیر مجاز و نصب کنتور حجمی هوشمند از جمله اقداماتی است که به منظور ایجاد تعادل بین منابع و مصارف در راستای برنامه عملیاتی طرح احیا و تعادل بخشی در دشت های استان باید صورت گیرد.
وی خرید چاه های کم بازده، استقرار گروه های گشت و نظارت بر منابع آب، آزاد سازی حریم و بستر رودخانه، اطلاع رسانی برای مصارف بهینه آب با استفاده از روش سیستم های نوین آبیاری را از دیگر اقدامات ضروری تعادل بخشی منابع آب عنوان کرد.
امامی با بیان اینکه خراسان جنوبی در سال آبی جاری از نظر آمار بارندگی وضعیتی بهتر نسبت به سال گذشته داشته اما به طور کلی تغییر اقلیم موجب بر هم خوردن توازن بارندگی ها و در نتیجه رفع نشدن مشکل کم آبی در این استان شده است، گفت: مشکل خشکسالی با توجه به بارندگی های اخیر استان رفع نشده و این خطه همچنان در وضعیت کم آبی قرار دارد.
میانگین بارندگی سال زراعی گذشته 41 میلیمتر در خراسان جنوبی بوده است.
شروع سال آبی در ایران از ابتدای پاییز (مهرماه) است به این ترتیب که از یکم مهر آغاز و تا 31 شهریور سال بعد ادامه می یابد.
