80 هزار و 509 مگاوات ظرفیت نیروگاهی آماده عبور از پیک تابستان

تابستان نزدیک است. خاطرات تابستان گذشته هم امکان ندارد به این زودی ها از یادمان برود. مسوولین گفته اند نگرانی از بابت کمبود برق در تابستان امسال ندارند. اما به شرط و شروطی. حالا این شرط و شروط ها چه خواهد بود، خبرها از کاهش صادرات برق ایران نیز حکایت دارد.

به گزارش خبرنگار توسعه پایدار «انرژی امروز» وزارت نیرو می گوید ظرفیت نیروگاه‌های کشور با بهره‌برداری از واحدهای جدید حرارتی، تجدیدپذیر و تولیدپراکنده در نیمه اردیبهشت‌ماه، به 80 هزار و 509 مگاوات رسید.

واحدهای سیکل ترکیبی با 25 هزار و 83 مگاوات، بیشترین ظرفیت (31.2 درصد) نصب شده نیروگاهی کشور را به خود اختصاص داده‌اند.

معاون راهبری تولید شرکت تولید نیروی برق حرارتی هم 22 اردیبهشت 98 گفته بود: تاکنون 84 هزار و 850 مگاوات و یا به تعبیری 92.8 درصد از برنامه تعمیرات واحدهای نیروگاهی کشور به پایان رسیده است.

عبدالرسول پیشاهنگ گفته است که با اجرای پروژه‌های رفع محدودیت تولید واحدهای بخار توانسته‌ایم حدود 226.5 مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌های کشور بیفزایم. به تعبیری اگر هزینه احداث نیروگاه‌ جدید 600 دلار برای هر کیلووات باشد ما توانسته‌ایم با سه درصد هزینه احداث نیروگاه‌ جدید (20 دلار برای هر کیلووات) چنین ظرفیتی را در واحدهای موجود اضافه کنیم.

به گفته این مقام مسوول توانیر، از افزایش ظرفیت واحدهای گازی به روش خنک کاری هوای ورودی نیز توانسته‌ایم پیش از پیک 98 حدود 389 مگاوات از این طریق به ظرفیت نیروگاه‌های موجود بیفزایم. براین اساس برای پیک تابستان امسال جمعا 615 مگاوات از طریق برنامه‌های رفع محدودیت تولید به ظرفیت نیروگاه‌های کشور افزوده شده است.

احمدی زاده از دفتر مدیریت مصرف وخدمات مشترکین توانیر هم، با اشاره به پیش بینی دیسپاچینگ ملی، میزان خوش بینانه پیک تابستان را 58 هزار و 940 مگاوات عنوان کرد که بر اساس سناریوی دیگر تا 61 هزار و 393 مگاوات نیز پیش بینی شده و برنامه های پیک سایی صنعت برق برای پاسخگویی به هر دو سناریو طراحی شده است.

پیش بینی می شود بین 2.5 تا 3 درجه افزایش دما نسبت به میانگین نرمال درجه هوا در 50 سال اخیررا در کشور تجربه کنیم

وی با اشاره به پیش بینی های جهانی تصریح کرد:شکل گیری توفان قاره ای در اقیانوس هند از افزایش دمای این منطقه در تابستان حکایت دارد و پیش بینی می شود بین 2.5 تا 3 درجه افزایش دما نسبت به میانگین نرمال درجه هوا در 50 سال اخیررا در کشور تجربه کنیم که بر اهمیت برنامه های پیک سایی در تابستان امسال تاکید دارد.

هادی مدقق مدیر کل دفترمدیریت مصرف وخدمات مشترکین توانیر هم حجم برنامه های پیک سایی صنعت برق که برای تابستان امسال پیش بینی شده را 6100 مگاوات ذکر کرده که 2600 مگاوات آن در سهمیه بندی برنامه های پاسخگویی بار شرکت‌های برق منطقه‌ای و 3500 مگاوات نیز در سهمیه شرکت‌های توزیع لحاظ شده است.

بنابراین به نظر می رسد همه شرایط برای عبور از تابستان امسال آماده باشد. به ویژه که بارش های فروردین ماه هم علی رغم خسارات بسیاری که به همراه داشت، برای نیروگاه های برق آبی کشور، نوید سالی پر رونق را داه است.

ظرفیت های نیروگاهی

بر اساس آنچه که وزارت نیرو در آمار و ارقام خود در وب سایت این وزارت خانه به آن اشاره کرده است، در حال حاضر ظرفیت منصوبه نیروگاه‌های کشور به حدود 80 هزار و 509 مگاوات رسیده است که در این بین واحدهای سیکل ترکیبی با 25 هزار و 83 مگاوات، بیشترین ظرفیت (31.2 درصد) نصب شده نیروگاهی کشور را به خود اختصاص داده‌اند.

هم اکنون 29.9 درصد نیروگاه‌های کشور مربوط به واحدهای گازی است که حدود 24 هزار و 77 مگاوات از ظرفیت منصوبه نیروگاه‌های ایران مربوط به این بخش است. واحدهای بخار نیروگاهی نیز 19.7 درصد ظرفیت منصوبه این حوزه را به خود اختصاص داده‌اند و با ظرفیت 15 هزار و 829 مگاواتی خود در میان سه بخشی قرار گرفته که بیشترین ظرفیت نصب شده نیروگاهی کشور را دارند.

در حال حاضر ظرفیت منصوبه نیروگاه‌های کشور به حدود 80 هزار و 509 مگاوات رسیده است

در حال حاضر ظرفیت واحدهای برق‌آبی نیز به 11 هزار و 938 مگاوات رسیده است و سهم 14.8 درصدی را در بین کل ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های کشور در اختیار دارند.

همچنین ظرفیت فعلی واحدهای تولید پراکنده (شامل 245 MW خودتامین) به یک هزار و 417 مگاوات و ظرفیت نیروگاه‌های اتمی نیز به یک هزار و 20 مگاوات رسیده است که از این حیث واحدهای یاد شده هر کدام حدود 1.5 درصد از کل ظرفیت منصوبه نیروگاه‌های کشور را به خود اختصاص داده‌اند.

در حاضر حاضر آخرین ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور هم به حدود 706 مگاوات و ظرفیت واحدهای دیزلی نیز به حدود 439 مگاوات رسیده است.

براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته در سال 98 راه‌اندازی 22 واحد نیروگاه جدید با ظرفیت سه هزار و 933 مگاوات و ارتقای توان تولید و ارتقای نیروگاه‌ها به میزان 461 مگاوات در دستور کار قرار گرفته است.

اما معاون راهبری تولید شرکت تولید نیروی برق حرارتی با اشاره به حساسیت بسیار بالای نیروگاه‌ها به ارتفاع نصب از سطح دریا و درجه حرارت محیط، گفته بود: نیروگاه‌ها برای محیطی با دمای 15 درجه سانتی‌گراد و ارتفاع همسطح دریا طراحی می‌شوند. بنابراین به ازای هر هزار متر افزایش ارتفاع از سطح دریا حدود 12.5 درصد از ظرفیت نیروگاه کاسته می‌شود و در ازای هر 10 درجه افزایش دما نیز حدود 6.5 درصد ظرفیت این واحدها کمتر می‌شود.

آخرین ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور هم به حدود 706 مگاوات و ظرفیت واحدهای دیزلی نیز به حدود 439 مگاوات رسیده است

پیشاهنگ می گوید: طبیعتا در فصل تابستان که درجه حرارت متوسط کشور به حدود 35 درجه می‌رسد حدود 12.5 درصد از ظرفیت نیروگاه‌ها نسبت به دمای محیط کاهش پیدا کند. با توجه به اینکه متوسط ارتفاع کشور از سطح دریا حدود هزار متر است بنابراین 12.5 درصد ظرفیت نیروگاه‌های کشور نیز به این دلیل کاسته می‌شود که بر این اساس 25 درصد از ظرفیت 68 هزار مگاواتی نیروگاه‌های ما به دلیل شرایط محیطی از دست می‌رود.

به گفته پیشاهنگ، بحث مهم دیگر در این بخش مربوط به سن برخی از نیروگاه‌های کشور است. در حال حاضر نیروگاه‌های در کشور ما مشغول به فعالیت هستند که حدود 60 سال از عمر آن‌ها سپری شده است، ولی خوشبختانه با تهمیدات صورت گرفته توانسته‌ایم نیروگاهی مانند طرشت را با همان تولید و راندمان روز نخست بهره‌برداری آن در حال فعالیت داشته باشیم.

در حال حاضر نیروگاه‌های در کشور ما مشغول به فعالیت هستند که حدود 60 سال از عمر آن‌ها سپری شده است

عرضه و تقاضای برق

مرکز پژوهش های مجلس معتقد است که با توجه به کمبود ظرفیت تولید برق به میزان  6گیگاوات، توان اسمی تولیدی تا سال  2040باید به  130گیگاوات برسد.

این بدین معنی است که به طور متوسط حدود 2.2 گیگاوات افزایش در هر سال نیاز است. اما با توجه به پیشبینی کاهش رشد تقاضا از 8.6 به 3.8 تراوات ساعت در سال 2040 افزایش ظرفیت پس از این دوره از  3 به 3.1 تراوات ساعت میتواند کاهش یابد.

مرکز پژوهش های مجلس پیش بینی می کند  که از سال  2017تا سال  ،2040ایران می بایست  54گیگاوات با نرخ سالیانه  3گیگاوات در سال های اول و سپس با نرخ 3.1 گیگاوات در سالهای بعد، به ظرفیت تولید برق خود اضافه کند.

ارتقای سیکلهای توربین گازی به سیکلهای ترکیبی در حدود 7.8 گیگاوات ظرفیت تولید توان را افزایش میدهد. با توجه به اینکه بسیاری از توربینهای بخار، بیش از عمر مفیدشان قدمت دارند، اصلاح آنها امری اجتنابناپذیر است. انجام اصلاحات در عملکرد این سیکلها سالیانه در حدود 3.1 گیگاوات به ظرفیت تولید برق میافزاید. باید در نظر داشت که این دو روش، میتواند روی هم رفته در حدود  10گیگاوات به ظرفیت تولید برق با هزینه متوسط  1سنت به ازای هر کیلووات ساعت اضافه کند، در صورتی که نیاز ایران در سال 2040 همانطور که بیان شد افزایش  53گیگاواتی در ظرفیت تولید توان خود است.

مرکز پژوهش های مجلس پیش بینی می کند  که از سال  2017تا سال  ،2040ایران می بایست  54گیگاوات با نرخ سالیانه  3گیگاوات در سال های اول و سپس با نرخ 3.1 گیگاوات در سالهای بعد، به ظرفیت تولید برق خود اضافه کند

بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس، میزان مصرف در این سال در حدود  140گیگاوات خواهد شد. چنانچه وزارت نیرو یا بخش خصوصی در سال نتواند حداقل  2000مگاوات نیروگاه جدید را وارد مدار کند (علاوه بر آنچه که از مدار خارج میشود) کشور در طول این مدت با بحران برق مواجه خواهد شد.

 باید توجه داشت که قدرت سرانه نصب شده ما مقداری بیشتر از میانگین جهانی است، اما سرعت توسعه برق جهانی بیش از ایران است. همچنین مصرف سرانه ما از مصرف سرانه جهانی در سال  1395مقداری بیشتر بوده است .

برق تجدیدپذیر

بر اساس برنامه ششم توسعه ایران باید بتواند تا پایان این برنامه ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر خود را 4 هزار مگاوات افزایش دهد. چشم اندازی که مرکز پژوهش های مجلس به دیده تردید به آن نگاه می کند و می نویسد: با توجه به سوابق عملکرد گذشته، تصور نمیشود وزارت نیرو در سه سال آینده موفق به نصب 4 هزار مگاوات مولدهای انرژی های تجدیدپذیر باشد و بر این اساس امکان دستیابی به تولید  4گیگاوات در سال  2021با استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر به غیر از برقابی وجود ندارد.

بر اساس آمار وزارت نیرو، در حال حاضر فقط 0.9 درصد برق مصرفی کشور از تجدیدپذیرها تامین می شود. و 1.3 درصد از برق مصرفی هم مربوط به نیروگاه اتمی است.

 امکان دستیابی به تولید  4گیگاوات در سال  2021با استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر به غیر از برقابی وجود ندارد