خاموشی در کمین چهار استان و پایتخت
روزنامه اعتماد در شماره امروز خود گزارشی با رویکرد وضعیت برق در مناطق مختلف کشور منتشر کرده است که در ادامه می‌آید:
تابستان سال ٨٧ بود که «خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده» به واژگان ادبیاتی وزارت نیرویی‌ها اضافه شد و مشترکان وزارت نیرو هر روز خود را برای تحمل چند ساعت خاموشی آماده می‌کردند. خاموشی که به تناوب از صبح تا شب ادامه می‌یافت تا شاید وزارت نیرو بتواند تاوان تصمیمی که در زمستان قبل از آن گرفته شده بود را با صرفه‌جویی مردم بدهد. تابستان آن سال با همه سختی‌هایش گذشت. صنعتگران که نخستین قربانیان قطع برق برنامه‌ریزی شده بودند حجم زیادی از زیان‌های وارد شده به دستگاه‌ها و تجهیزات‌شان را تحمل کردند و مردمی که با قطع و وصل شدن برق‌شان وسایل برقی‌شان دچار افت کیفیت شده بود به دومین قربانیان این ماجرا تبدیل شدند تا شاید در تابستان سال آینده با تمهیدات اندیشیده شده کمی از بار خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده کاسته شود.
تابستان ٨٧ با همه سختی‌هایش به پایان رسید؛ آن هم در شرایطی که مردم خود را برای یک پاییز بدون خاموشی آماده می‌کردند. مسوولان وزارت نیرو در همان سال اعلام کردند که احتمال دارد پاییز را هم با خاموشی‌های موردی سر کنند. اما بار سخت روانی گذر از این تابستان سخت موجب شد تا برنامه‌ریزی‌های وزارت نیرو به سمت افزایش تولید برق و تجهیز نیروگاه‌ها برای تامین برق تابستان بعد متمرکز‌تر از قبل شود. به این ترتیب از سال ٨٧ تا ٩۵ تقریبا تابستان‌ها بدون خاموشی برنامه‌ریزی شده به سر شد اما همیشه با ورود توده هوای گرم به کشور مسوولان وزارت نیرویی بودند که باید خیال مردم را بابت عدم خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده راحت می‌کردند اما با همه تلاش‌ها هنوز در ادبیات ایرانی‌ها «خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده» جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. حالا بعد از ٩سال از آن روزها با ورود سامانه هوای گرم به کشور باز سایه خاموشی‌ها به گونه‌ای بر سر وزارت نیرو و بخش تامین برق کشور سایه افکنده است که گریز از خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده برای مردان نیرویی هم سخت شده است، هرچند که مدیران وزارت نیرو سعی دارند که تاکید کنند نمی‌خواهند برق مشترکان را قطع کنند اما هشدارهای متعدد آنها مبنی بر کنترل مصرف خانوارهای ایرانی موجب شده تا تلویحا موضوع «خاموشی» مجددا به مهم‌ترین برنامه اجرایی این وزارتخانه در روی میز تصمیم‌گیری قرار گیرد. این روزها هشدارهای گاه و بی‌گاه سازمان‌های مرتبط با دمای هوا، توانیر و آبفا خبر از افزایش افسارگسیخته مصرف آب و برق می‌دهد که همه به خاموشی ختم می‌شوند. هرچند که مسوولان سعی دارند تا بگویند نمی‌خواهیم خاموشی داشته باشیم اما گویا این برنامه جزو لاینفک وزارت نیرو است.
خانگی‌ها مراعات کنند
موضوعی که محمودرضا حقی‌فام، معاون هماهنگی توزیع شرکت توانیر برای توضیح آنها می‌گوید: «ورود موج گرمای هماهنگی در کشور می‌تواند مشکلاتی را برای تامین برق ایجاد کند، زمانی که یک قسمت از کشور به طور مثال شمال کشور یا جنوب کشور گرم شود مشکلی برای تامین برق به وجود نمی‌آید، اما زمانی که موج گرما به صورت هماهنگ در سراسر کشور وارد شود نگرانی برای تامین برق به وجود می‌آید. در حال حاضر این نگرانی وجود دارد که میزان بار مورد درخواست شبکه سراسری همزمان در تمام کشور افزایش پیدا کند، لذا انتظار ما این است که از روز شنبه تا آخر هفته به خصوص چهار روز آخر که با یک رشد بار فزاینده روبه‌رو خواهیم شد مردم به مدیریت مصرف توجه بیشتری داشته باشند.»وی با بیان اینکه علاوه بر نگرانی برای تامین برق نگرانی برای ایجاد فشار و مشکل برای آسیب رسیدن به شبکه وجود دارد، می‌گوید: «ممکن است در هفته آینده شبکه دچار افت ولتاژ شود یا ظرفیت خطوط و ترانسفورماتورها اجازه تامین برق را به طور کامل ندهد. تمام تلاش ما این است که نگذاریم وجود بار انرژی زیاد در شبکه موجب آسیب به تجهیزات برقی شود اما برای این کار آنچه بیش از اندازه احساس می‌شود، مدیریت مصرف است. به طوری که می‌توان گفت با ۴ هزار مگاوات مدیریت مصرف از سوی مشترکان خانگی و تجاری این مشکل به طور کامل برطرف خواهد شد.»حقی فام با اشاره به اقدامات انجام شده برای مدیریت مصرف در بخش صنایع، عمومی و کشاورزی گفت: براساس اقدامات صورت گرفته تاکنون ۴ هزار مگاوات در این بخش‌ها مدیریت مصرف صورت گرفته و بیش از این نیز امکان فشار به این بخش‌ها وجود ندارد بنابراین انتظار داریم که بخش‌های خانگی و تجاری در این زمینه کمک کنند. بیشترین تمرکز بخش خانگی باید در پیک روز یعنی از ساعت ۱۲ ظهر تا چهار بعدازظهر باشد، اگر مشترکان بتوانند در این ساعات میزان مصرف خود را به حداقل برسانند مشکلی برای تامین برق وجود نخواهد داشت. بیشترین نگرانی‌ها برای استان تهران و خوزستان است چرا که اگر مدیریت مصرف در این دو استان صورت نگیرد احتمال خاموشی دراین مناطق بسیار زیاد است.»
هفته سخت برای مسوولان
در همین حال غلامرضا خوش‌خلق، مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای تهران با اشاره به سر به سر شدن میزان تولید و مصرف برق ادامه می‌دهد: «شبکه سراسری برق با یکدیگر متصل است و در حال حاضر شرکت برق منطقه‌ای تهران که شهرهای تهران، قم و البرز را تحت پوشش خود دارد، حدود ١٠ تا ١١ هزار مگاوات تولید و در همین حدود نیز مصرف دارد، بنابراین شبکه سراسری برق باید تولید و مصرف آن مورد توجه و بررسی قرار گیرد. وقتی بار شبکه و مصرف برق بالا می‌رود ذات شبکه سراسری این است که افزایش دما پیدا کند و تاسیسات به دلیل دمای هوا و بالا رفتن مصرف به سختی کار کنند، در نتیجه روی راندمان شبکه سراسری برق تاثیر می‌گذارد. در شبکه‌های بالادستی افزایش بار موجب افت ولتاژ می‌شود و با اعمال مدیریت بار حالت تعادل حفظ و از خاموشی بیشتر جلوگیری می‌شود. در چند سال گذشته در شبکه‌های بالادستی به دلیل اینکه سرمایه‌گذاری محدودی صورت گرفته است، نیاز به توسعه بیشتر داریم.»خوش‌خلق در پاسخ به این سوال که در اطلاعیه وزارت درباره بروز مشکل در شبکه برق بعد از ١۵ سال پایداری صحبت شده است و به نظر می‌رسد این اطلاعیه روزهای سختی را پیش‌بینی کرده است، می‌افزاید: «هفته آینده ( جاری)
هفته سختی است؛ چراکه پیش‌بینی درجه حرارت در تهران بالای ۴٠ درجه است، بنابراین وقتی احساس گرما افزایش یابد مصرف برق رشد خواهد داشت و همراهی مردم در صرفه‌جویی مصرف برق بیش از پیش نیاز خواهد بود. امیدواریم با همراهی مردم که خیلی هم پیچیده نیست از ساعت ١٢ ظهر تا ١۶ مردم مصرف برق خود را کاهش دهند پس می‌توانیم این هفته را هم بدون خاموشی عبور کنیم.»وی در پاسخ به این سوال که آیا واقعا خاموشی ناشی از کمبود تولید برق نداریم، گفت: «خاموشی ناشی از کمبود تولید و با برنامه‌ریزی برق نداریم.»
برنامه برای خاموشی نداریم
گویا موضوع اعلام عدم برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده خاموشی موضوعی است که همه مسوولان وزارت نیرو قصد دارند بر آن اصرار کنند که آرش کردی، مدیرعامل توانیر هم با تاکید بر اینکه «مجموعه صنعت برق تمام توان خود را برای تامین برق مشترکان به کار گرفته و با توجه به برنامه‌های از پیش تعیین شده، هیچ برنامه‌ای برای اعمال خاموشی ندارد» می‌گوید: « شبکه برق در سال جاری مصرف برق ۵۵ هزار و ۳۶۴ مگاواتی را در روز۱۴ تیرماه که با رشد
۷ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته همراه بود، با موفقیت پشت سرگذاشت و نشان داد که تمام توان صنعت برق کشور در خدمت مشترکان عزیز به‌کار گرفته شده تا کوچک‌ترین محدودیتی در تامین برق ایجاد نشود.»مدیرعامل شرکت توانیر ادامه می‌دهد: «مشترکان خانگی می‌توانند در ساعت‌های ۱۲ تا ۱۶ با استفاده از راهکارهایی چون تنظیم درجه کولرهای گازی بین ۲۳ تا ۲۵ درجه سانتیگراد، استفاده از دور کند کولرهای آبی، عدم استفاده از وسایل پرمصرف و عدم استفاده همزمان از وسایل پرمصرف برقی در ساعت‌های مذکور، ضمن کمک به کاهش هزینه‌های خانواده خود، صنعت برق را نیز در امر خدمت‌رسانی یاری کنند. رکورد همکاری مشترکان صنعتی و کشاورزی در روز ۱۴ تیرماه سال جاری به ثبت رسید و در آن روز همکاری مشترکان مذکور باعث کنترل مصرف برق و عدم افزایش پیک برق به بیش از ۵۵ هزار و ۳۶۴ مگاوات شد.»
وی البته خاموشی‌های موردی را رد نمی کند و می‌گوید: «هر از گاهی ممکن است خاموشی‌های موردی و نقطه‌ای به دلیل مشکلات فنی در ساعت‌های اوج مصرف پیش آید که در تمام دنیا اتفاقی طبیعی است، اما هیچ برنامه‌ای جهت اعمال خاموشی نخواهیم داشت.»
