افزایش تولید ناخالص پتروشیمی به بیش از ۱۰۰ میلیون تن در سال ۱۴۰۰
وزیر نفت گفت: تولید ناخالص پتروشیمی‌ها در سال ۹۲، ۵۶ میلیون تن بوده است و در سال ۱۴۰۰ به بیش از ۱۰۰ میلیون تن خواهد رسید.
به گزارش «انرژی امروز» بیژن زنگنه در برنامه تیتر امشب شبکه خبر در پاسخ به پرسشی درباره طرح‌های آینده و در حال اجرای صنعت پتروشیمی توضیح داد: پتروشیمی از جمله بخش‌هایی است که ما را به شعار یا هدف جلوگیری از خام فروشی می‌رساند.
وی با اشاره به دوره نخست حضور خود در وزارت نفت در سال ۷۶، اظهار کرد: در آن زمان مجموع تولید پتروشیمی ایران حدود یک میلیارد دلار در سال بود. در هشت سال دولت اصلاحات کار عظیمی انجام شد که پایه آنها در تولیدات پارس جنوبی بود. برای نخستین بار پتروشیمی‌های گازپایه و میعانات‌پایه را راه‌اندازی کردیم، احداث پتروشیمی‌های متعددی آغاز شد که بخشی از آنها در همان دوره به نتیجه رسید و بخشی نیز در دوره بعد راه‌اندازی شد.
وزیر نفت ادامه داد: ما در سال ۹۲ به ظرفیت حدود ۲۰ میلیارد دلار از لحاظ ارزش تولیدات پتروشیمی مطابق قیمت همان سال رسیده بودیم، زمانی که خوراک کم داشتیم کمتر تولید می‌کردیم. در این سال‌ها پتروشیمی‌های جدیدی ساخته و طرح‌های پتروشیمی پیشین تکمیل شد، تا پایان سال ۹۶، ۱۲ پتروشیمی و در سال ۹۷ نیز سه پتروشیمی بزرگ راه‌اندازی شد.
به گفته زنگنه، تولید ناخالص پتروشیمی‌ها در سال ۹۲، ۵۶ میلیون تن بوده است و در سال ۱۴۰۰ به بیش از ۱۰۰ میلیون تن خواهد رسید؛ با در نظر گرفتن قیمت پایه سال ۹۰، از نظر ارزشی در سال ۱۴۰۰ تولید پتروشیمی‌ها ۲ برابر، معادل ۳۶ میلیارد دلار خواهد شد، یعنی نسبت به امسال به‌طور تقریبی نزدیک به ۵۰ درصد افزوده خواهد شد که این اقدام جهش دوم پتروشیمی نام گرفته است.
وی افزود: جهش نخست ما این بود که به حدود ۱۸ میلیارد دلار تولید رسیدیم و جهش دوم ما را به ۲ برابر حدود ۳۶ میلیارد دلار می‌رساند، جهش سوم را نیز ساماندهی می‌کنیم تا تولید را به نزدیک ۱۵۰ میلیون تن برسانیم که این موارد به‌طور عمده شامل پتروشیمی‌های الفینی یا تولید پلاستیک می‌شود. این تحول بزرگی است که اکنون در صنعت پتروشیمی در حال انجام است.
خرید سالانه ۶ میلیارد دلار خوراک ازسوی پتروشیمی‌های پایین‌دستی
زنجیره پتروشیمی وقتی در داخل کامل می‌شود که ما در اجزای پایین‌دستی این صنایع نیز کار کنیم. زنگنه با بیان این جمله، اظهار کرد: از این منظر نیز شرایط خوبی داریم، در اواخر شهریور و اوایل مهرماه نمایشگاه «ایران پلاست» را برگزار می‌کنیم که علاقه‌مندان می‌توانند از آن بازدید کنند و در آنجا تقاضاهای آینده و محصولات تولیدی برای سرمایه‌گذاری به نمایش گذاشته می‌شود.
هیچ صنعتی در کشور نداریم که بخش‌های پایین دستی آن ۶ میلیارد دلار خوراک از آن تهیه کنند تا به محصولات دیگر تبدیل شود
خبر خوب وزیر نفت در بخش پتروشیمی، خرید سالانه حدود ۶ میلیارد دلار خوراک ازسوی پتروشیمی‌های پایین‌دستی بود. وی در این باره گفت: هیچ صنعتی در کشور نداریم که بخش‌های پایین دستی آن ۶ میلیارد دلار خوراک از آن تهیه کنند تا به محصولات دیگر تبدیل شود. اینکه چرا با وجود داشتن ظرفیت کافی، خوراک بیشتر نمی‌خرند به دلیل نبود بازار لازم است.
زنگنه ادامه داد: این بازار باید داخلی یا صادراتی باشد که هر دو اینها پیش‌نیازهایی دارد. وقتی مسکن توسعه یابد، مردم لباس و مایحتاج بیشتری بخرند، هنگامی که صادرات بیشتری داشته باشیم و با کشورها روابط بهتری داشته باشیم به تبع آن تولید پتروشیمی‌ها نیز افزایش می‌یابد.
وزیر نفت ادامه داد: ظرفیت تولید محصولات پایین‌دستی پتروشیمی در کشور بسیار خوب است، اما شرط آن این است که باقی پیش‌نیازهایش تامین شود، در نشست‌هایی که با تولیدکنندگان بالادستی پتروشیمی داشتم شاهد ابراز علاقه آنها برای عرضه در داخل کشور بودم زیرا قیمت بورسی و رقابتی است و قیمت تحمیلی ندارند، البته بخشی از محصولات ما مصرف داخلی چندانی ندارد مانند کود اوره که مصرف کشاورزی ما حدود ۲ تا ۲ میلیون و ۲۰۰ تن در سال است و همه این مقدار در اختیارشان قرار می‌گیرد در حالی که ما اکنون سالانه بیش از ۶ میلیون تن تولید کود اوره داریم یا مصرف داخلی متانول بسیار کم است، همچنین تولید داخلی پروپیلن کم است و تولید آن در جهش سوم به‌عنوان یک اصل قرار داده شده است.
تحریم خرید تجهیزات زیست محیطی عسلویه، جنایت آمریکاست
زنگنه درباره حفظ محیط زیست و تامین تجهیزات مورد نیاز آن، گفت: در منطقه عسلویه برای بهبود محیط زیست به بعضی از تجهیزات روزآمد نیاز داریم، اما این تجهیزات شامل تحریم‌های آمریکا شدند و این یکی از جنایاتی است که ترامپ مرتکب شده. برای نمونه باید توربین‌های انبساطی داشته باشیم تا بتوانیم اتان را جدا کنیم، در واحدهای سولفورزدایی و جداسازی مولکول‌های سنگین گاز که سبب ایجاد آلودگی می‌شوند یا مشعل‌هایی که گاز در آنها می‌سوزد نیز به دلیل همین مشکلاتی است که آمریکایی‌ها برای ما ایجاد کرده‌اند تا نتوانیم این تجهیزات را بخریم، گرچه ما این تجهیزات را می‌خریم، اما همین تاخیری که به وجود می‌آید گناه و جرمی است که به‌عهده آنهاست.
تازه‌ترین اقدام‌های انجام شده در زمینه خاموش‌کردن گازهای ارسالی به مشعل‌ها نیز موضوع دیگری بود که وزیر نفت درباره آن اظهار کرد: ما دو دسته گازهای ارسال به مشعل داریم، یکی مربوط به پارس جنوبی است که با آمدن تجهیزات مورد نیاز خاموش می‌شوند و تعداد دیگری مشعل داریم که باید برای آنها واحد ان‌جی‌ال یا گاز مایع درست کنیم.
زنگنه ادامه داد: اکنون واحد ان‌جی‌ال ۳۱۰۰ در جنوب ایلام، ان‌جی‌ال خارک، ان‌جی‌ال ۳۲۰۰ در غرب کارون و یک واحد عظیم به اندازه یک پالایشگاه عظیم دو فازی نزدیک بهبهان داریم که با گاز ارسالی به مشعل، خوراکشان تامین می‌شود، به این صورت که گاز مشعل تصفیه و تفکیک می‌شود هر کدام که مربوط به پتروشیمی‌ها باشد تبدیل به خوراک پتروشیمی و بقیه وارد شبکه گاز کشور می‌شود.
وی افزود: ما از امسال برای هر مشعلی که خاموش شود جشن می‌گیریم و تا دو سال آینده فلرها خاموش می‌شوند.
جلوگیری از خام‌فروشی، هدف بزرگ صنعت نفت
زنگنه در پاسخ به این پرسش که آیا خام‌فروشی تنها در پتروشیمی خلاصه می‌شود یا به دیگر بخش‌های صنعت نفت نیز مرتبط است، گفت: موضوع جلوگیری از خام فروشی فقط مربوط به پتروشیمی‌ها نیست و پالایشگاه‌ها را نیز شامل می‌شود، همان‌طور که مقام معظم رهبری فرمودند موضوع پالایشگاه‌ها در برنامه ما قرار دارد.
وی درباره تبدیل نفت خام به فرآورده‌های باارزش در کشور، توضیح داد: پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس با ظرفیت اسمی پالایش روزانه ۳۶۰ هزار بشکه طراحی شده بود، اما همکاران ما در اقدامی ابتکاری با رفع تنگناهای مهندسی بدون ساخت یک واحد جدید ظرفیت را در فاز چهارم ۱۲۰ هزار بشکه دیگر اضافه کردند که فاز چهارم مجازی نام گرفت، زیرا مقرر شده بود پالایشگاه ستاره خلیج فارس ۳ فاز هر یک با ظرفیت پالایش روزانه ۱۲۰ هزار بشکه داشته باشد.
زنگنه ادامه داد: با تکمیل فاز چهارم که تا پایان سال به ظرفیت پالایشگاه ستاره خلیج فارس افزوده می‌شود، مجموع ظرفیت به ۴۸۰ هزار بشکه در روز با هزینه ۷۰ تا ۸۰ میلیون دلار خواهد رسید و این شرایط بدون آنکه ما یک واحد جدید ساخته باشیم، رخ می‌دهد. اکنون ظرفیت پالایش روزانه پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس ۴۲۰ هزار بشکه است، به معنای اینکه نیمی از کار انجام شده و نیم دیگر باقی مانده است.
با تکمیل فاز چهارم که تا پایان سال به ظرفیت پالایشگاه ستاره خلیج فارس افزوده می‌شود، مجموع ظرفیت به ۴۸۰ هزار بشکه در روز با هزینه ۷۰ تا ۸۰ میلیون دلار خواهد رسید و این شرایط بدون آنکه ما یک واحد جدید ساخته باشیم، رخ می‌دهد
وزیر نفت درباره طرح فراگیر پالایشی سیراف برای پالایش میعانات گازی در مجموعه پالایشگاه‌های این طرح گفت: هشت پالایشگاه هر یک با ظرفیت پالایش روزانه ۶۰ هزار بشکه میعانات گازی در سیراف تعریف کردیم، همه کارهای آن انجام شده و قرار بود با فاینانس خارجی تکمیل شود، اما در شرایط تحریم متوقف شد.
زنگنه تصریح کرد: ۱۲۰ هزار بشکه از رقم ۴۸۰ هزار بشکه را به پالایشگاه ستاره خلیج فارس دادیم که ظرفیت را از ۳۶۰ به ۴۸۰ هزار بشکه رساندیم، بنابراین ظرفیت پالایش در مجموعه پالایشگاه‌های طرح فراگیر پالایشی سیراف به ۳۶۰ هزار بشکه در روز می‌رسد. رئیس‌جمهوری برای تامین منابع لازم یعنی حدود ۲ میلیارد دلار دستور موکد داده‌اند، زیرا هزینه واحدهای پالایشی میعانات در مقایسه با پالایشگاه‌های نفت خام گران نیست.
وی تصریح کرد: این پالایشگاه‌ها در این مرحله بنزین تولید نمی‌کنند، بلکه گازوئیل و نفتا تولید خواهند کرد، ۸ میلیون تن نفتا به‌عنوان خوراک پتروشیمی‌ها تولید می‌شود که می‌توان از آنها بهترین محصولات را دریافت کرد، مجموعه پالایشگاه‌های طرح فراگیر پالایشی سیراف ظرف ۲ تا ۳ سال آینده می‌توانند عملیاتی شوند.
به گفته زنگنه، مطابق قانون حمایت از ساخت پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها با منابع مردمی که مجلس شورای اسلامی تصویب و به وزارت نفت ابلاغ کرده است، آیین‌نامه مرتبط با این قانون تدوین می‌شود تا ساخت پالایشگاه‌ها با ظرفیت پالایش روزانه ۲ میلیون بشکه حمایت شوند.
وی در این باره توضیح داد: ما تاکنون نیز روزانه ۲ میلیون بشکه ظرفیت برای پالایشگاه‌ها (۵۰۰ هزار بشکه برای پالایشگاه‌های کوچک و یک و نیم میلیون بشکه برای پالایشگاه‌های بالای صد هزار بشکه‌ای) داده‌ایم، اما سرمایه‌گذاری نشده است و شاید با تسهیلات کنونی تقویت شوند.
وزیر نفت ادامه داد: البته مجلس شورای اسلامی اعلام کرده است که پالایشگاه‌ها باید در سواحل ساخته شوند و ما اجازه داریم از ظرفیت این قانون برای بهبود وضع پالایشگاه‌های کنونی و بهبود کیفیت محصولاتشان استفاده کنیم و اگر کمبودی باشد سعی می‌کنیم با کمک مجلس شورای اسلامی آن را برطرف کنیم که این اقدام‌ها گام بزرگی برای جلوگیری از خام‌فروشی است.
درباره مقدار صادرات نفت و فرآورده حرفی نمی‌زنم
زنگنه در پاسخ به پرسشی درباره مقدار صادرات نفت ایران گفت: به دلیل مصلحت‌اندیشی درباره اعداد صادرات نفت و حتی فرآورده حرفی نمی‌زنم.
به دلیل مصلحت‌اندیشی درباره اعداد صادرات نفت و حتی فرآورده حرفی نمی‌زنم
وی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره ظرفیت تولید نفت اعضای اوپک گفت: بازارهای جهانی نفت خام همچنان مازاد عرضه دارد که این موضوع به دلیل تولید بالا و غیرقابل پیش‌بینی آمریکا بوده است که عدد آن حتی یک سال پیش نیز قابل پیش‌بینی نبود.
وزیر نفت درباره مباحث پیش آمده در نشست اخیر وزیران نفت و انرژی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در زمان تنظیم منشور همکاری کشورهای عضو و غیرعضو اوپک گفت: در نشست اخیر اوپک به فرآیند تصمیم‌سازی در این سازمان اعتراض شد و بحث‌هایی چندساعته داشتیم که در نتیجه همه خواسته‌های ما پذیرفته و در متن منشور نیز منعکس شد.
زنگنه همچنین درباره دلایل واردات بعضی از محصولات پتروشیمی به کشور گفت: نیاز داخلی ما به بعضی از این محصولات از جمله پروپیلن بیش از مقدار تولید داخلی بوده و به همین دلیل بعضی از محصولات، با کیفیت و گرید مورد نیاز تولیدکنندگان به کشور وارد می‌شود و تولیدکنندگان هم به این موضوع اعتراضی ندارند.
وی با اشاره به اینکه نفت استخراجی قابل تبدیل به محصولات پتروشیمی نیست، بلکه برش‌های خاصی از آن به فرآورده‌های پتروشیمی تبدیل می‌شود، گفت: کمتر از ۱۰ درصد فرآورده‌های نفتی قابلیت تبدیل شدن به خوراک پتروشیمی را دارد و بقیه آن سوخت است، حال اگر بخواهیم خام‌فروشی نکنیم، نمی‌توان همه نفت را به فرآورده‌های پتروشیمی تبدیل کرد و درباره گاز طبیعی هم این موضوع صدق می‌کند که فقط بخشی از آن به مواد پتروشیمی تبدیل می‌شود.
زنگنه تاکید کرد: هم‌اکنون روزانه ۱۲۰ هزار بشکه میعانات گازی به‌عنوان خوراک به دو پتروشیمی بوعلی و نوری تحویل داده می‌شود که قابلیت عرضه بیشتر هم داریم.
وی در پاسخ به پرسشی درباره نرخ فرآورده‌های پتروشیمی گفت: فرآورده‌های پتروشیمی هم‌اکنون در بورس عرضه و تعیین قیمت می‌شود و دولت دخالتی در تعیین قیمت ندارد و اصرارش بر این است که شرایط رقابتی و غیرانحصاری باشد.
وزیر نفت پروژه‌های بهسازی کیفی پالایشگاه‌های آبادان، اصفهان و تهران را از مهم‌ترین پروژه‌های صنعت نفت خواند که نیازمند کمک برای تامین مالی و اجرا هستند و افزود: باید به آنها کمک کنیم که بتوانند از طریق بورس منابع ریالی برای خود تامین کنند، البته تنها منابع ریالی کافی نیست و به منابع دلاری هم نیاز دارند.
زنگنه بار دیگر از طرح فراگیر پالایشی سیراف نیز به‌عنوان یکی از پروژه‌های مهم صنعت نفت برای تامین مالی نام برد و گفت: برای این پروژه ۲۲ تا ۲۳ هزار میلیارد تومان منابع مالی ریالی و حدود یک تا ۱.۳ میلیارد دلار هم منابع ارزی نیاز است. با توجه به دستور رئیس‌جمهوری برای در اولویت قرار دادن این طرح، ان‌شا‌الله فکر کنم یک هفته دیگر به تصمیم نهایی نزدیک شویم و این تصمیم به تایید رئیس‌جمهوری برسد.
وی افزود: منابع ریالی مورد نیاز باید ظرف دو تا سه سال از طریق بورس جمع‌آوری شود و منابع ارزی را نیز قصد داریم از طریق تفاهم با بانک مرکزی جذب کنیم.
وزیر نفت همچنین از طرح پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس، پتروشیمی گچساران و الفین‌های متعدد منطقه عسلویه به‌عنوان دیگر طرح‌های مهم صنعت نفت یاد کرد و افزود: در نظر داریم در همین دولت طرح‌هایی را نیز در سواحل دریای خزر اجرایی کنیم که اقتصاد این مناطق نیز رونق یابد.
