برنده کیست؟

سعید ساویز | کارشناس نفت

 در رقابت سیاسی و نظامی به راه افتاده در منطقه، دو ستون اصلی قدرت و ایدئولوژی در جبهه‌های مختلف با یکدیگر در رقابت و زورآزمایی هستند. یوزپلنگ فلات ایران، یا شاهین صحرای عربستان کدام پیروز مطلق این رقابت است؟این مساله‌ای است که در یک سال گذشته بارها روی آن یادداشت‌هایی نوشته شد. هر دو کشور اقتصاد تک‌بعدی وابسته به نفت دارند که البته بسته شدن دست و پای صادرات نفت ایران در بازار باعث شده است فرآیند فروش و دریافت پول حاصل از فروشش مختل شود، اما عربستان تا پیش از حادثه حمله به پالایشگاه‌ها با فراغ بال در حال برنامه‌ریزی برای افزایش تولید و صادرات بود.

با هر شرایطی، چه با میلیاردها دلار ذخیره ارزی و چه با وضعیت بغرنج اقتصادی، چه با یدک کشیدن حمایت همه‌جانبه آمریکا و چه تحت‌تاثیر تحریم‌های ترامپ، در نهایت ناآرامی در منطقه نتیجه‌ای جز ضرر و زیان همه طرفین ندارد و دود این رقابت به چشم همه کشورهای منطقه می‌رود. درست مانند داستان جنگ ایران و عراق، به بیان ساده‌تر برنده نبرد یوز با شاهین، کفتار است.پس از داستان فجیره و ابقیق امروز خبر رسیده که یک نفتکش ایرانی در دریای سرخ دچار سانحه شده است. اگر علت این حادثه حمله تروریستی باشد تایید دیگری بر مدعای این نوشته خواهد بود که در دریایی از آشوب در منطقه همه کشورها و نه‌تنها طرفین درگیر به نوعی از شرایط ناامن متضرر خواهند شد.راه درست آن است که رقابت‌ها باید در سطوحی مسالمت‌آمیزتر و کم‌تنش‌تر دنبال شود و امنیت و اقتصاد منطقه باید خط قرمز همه طرفین شناخته شود. چه بهتر که در روزهایی که سایه نفت آمریکا با پیشروی نفت شیل هر روز بر سر اوپک و تولیدکنندگان سنتی سنگین‌تر می‌شود، اختلافات در درون مجموعه‌های مشترک‌المنافع باقی بماند و سیاست خارجی در رقابت با غیراوپکی‌ها در بازار بین‌المللی متحد و با در نظر گرفتن منافع همه اتخاذ شود؛ درست همسو با سیاست‌هایی که در ۱۹۶۰ برای اوپک در نظر گرفته شد.در واقع عدم حمایت ‌جانانه و دفاع از ونزوئلا و ایران این پیام را به خارج از اوپک و منطقه خلیج فارس مخابره کرد که اگر روزی بنا باشد تا اتحادیه کشورهای صادرکننده نفت در هم شکسته شود، آن زمان چندان دور نیست و این شرایط می‌تواند عواقب وخیمی برای کشورهای منطقه و کسب‌وکار آنها به وجود آورد.نتیجه اینکه ایران و عربستان هر دو از ناآرامی در منطقه متضرر خواهند شد و حتی همه کشورهای دیگر خاورمیانه نیز در این آتش خواهند سوخت. پس بهتر است این دو کشور و البته همه کشورهای منطقه، در تامین امنیت در این بخش مهم از جهان و عادی شدن روابط بین ایران و عربستان کوشا باشند.