کاربردی شدن فیلتر، رنگ و شیشه های نانویی در شرکت های هواپیمایی داخلی
به منظور ارتقای کیفیت عملکرد بدنه هواپیما و آشیانه هواپیماها، اخیرا شرکت‌های هواپیمایی چون زاگرس و ماهان اقدام به بهره‌برداری از دستاوردهای علمی فناوری‌نانو برای رفع نیازهای خود کرده‌اند و رنگ‌های نانویی برای بدنه هواپیما، شیشه‌های نانویی هواپیما و کفپوشهای آشیانه هواپیما از جمله محصولاتی هستند که از نانو برای کمک به صنعت هوایی در شرایط تحریم استفاده شده است.
صنعت هوایی از جمله صنایعی است که فناوری‌های پیشرفته در آن نقش بسیار مهمی دارد؛ از این رو شرکت‌های ایرانی فعال در حوزه صنعت هوایی تلاش دارند تا از فناوری‌نانو برای ارتقای این صنعت استفاده کنند.
هواپیمایی زاگرس یکی از شرکت‌هایی است که از فناوری بومی ایرانی برای تامین نیازهای خود استفاده کرده است. رنگ استفاده شده در بدنه هواپیما باید قابلیت کافی برای مقاومت در برابر عوامل شیمیایی مانند روغن هیدرولیک (اسکایدرول) استفاده شده در بخش‌های مختلف هواپیما مانند قطعات موتور را نیز فراهم کند؛ چرا که در صورت نشتی این روغن و تماس با بدنه هواپیما و انحلال رنگ بدنه، مشکلاتی در عملکرد هواپیما ایجاد می‌شود؛ از این رو امروزه، استفاده از نانوذرات به منظور بهبود ویسکوزیته و عدم شره شدن رنگ اعمالی بر روی بدنه، راهکاری مهم در افزایش کیفیت پوشش‌دهی هواپیما است.
هواپیمایی زاگرس و ماهان نیز برای رنگ‌آمیزی بدنه هواپیما اقدام به خرید رنگ‌های نانویی از یکی از شرکت‌های تولیدکننده نانو پوشش کرده است. این رنگ‌ها که تاییدیه سازمان هواپیمایی کشور را دریافت کرده، ضداسکایدرول و دارای چسبندگی زیاد به زیرلایه است. انعطاف‌پذیری و خواص مکانیکی مناسب و مقاومت شیمیایی بالا در برابر موادی مانند روغن اسکایدرول از دیگر خواص این رنگ به شمار می‌رود.
علاوه بر آن، یکی دیگر از شرکت‌های تولیدکننده رنگ‌های نانویی نیز رنگ‌های ویژه‌ای برای رنگ‌آمیزی بدنه هواپیما تولید کرده است. این شرکت رنگ‌های نانویی برای صنعت هوایی تولید و به شرکت‌هایی نظیر هسا اصفهان، سها، هوانیروز و پنها عرضه می‌کند.
هواپیمایی ماهان نیز به تازگی از فیلترهای نانویی ایرانی استفاده کرده است. یکی از شرکت‌های فناور که پیش از این سابقه تولید فیلتر برای بخش نیروگاهی و راه‌آهن را دارد، با همکاری شرکت هواپیمایی ماهان، فیلتر سقفی مورد استفاده در هواپیمای ایرباس را تولید کرده و در اختیار این شرکت قرار داده است. به دلیل هزینه بالا و شرایط سخت واردات فیلتر هواپیما از خارج از کشور، شرکت هواپیمایی ماهان با تمرکز در بومی‌کردن اقلام مصرفی، به کمک این شرکت موفق به تامین فیلترهای سقفی هواپیمای سری ایرباس شده است.
این فیلترها با استفاده از فناوری‌نانو ساخته شده و نسبت به فیلترهای مشابه فاقد پوشش نانویی، از عملکرد بالاتری برخوردار هستند.
یکی دیگر از شرکت‌ها نیز اقدام به تولید شیشه‌های نانویی برای استفاده در هواپیماهای داخلی کرده است. هواپیماهای C۱۳۰، بوئینگ ۷۰۷، فوکر ۵۰، فوکر ۲۷ و فوکر ۱۰۰ از جمله هواپیماهایی هستند که از نانو محصولات این شرکت استفاده می‌کنند. این محققان در حال حاضر مطالعه بر روی ساخت شیشه‌های نانویی برای استفاده در هواپیماهای ایرباس را در دستور کار دارند.
علاوه بر هواپیماها، آشیانه‌های هواپیماها نیز نیاز به ارتقای کیفیت دارند؛ از این رو صنایع هوایی یاعلی اصفهان اقدام به استفاده از نانورنگ ترافیکی یکی از شرکت‌های نانویی کرده است. این پوشش در آشیانه هواپیما مورد استفاده قرار گرفته است. استفاده از این رنگ‌ها موجب دوام بیشتر سازه‌ها شده است. همچنین استفاده از رنگ‌های نانویی منجر به کاهش چشمگیر تعداد دفعات رنگ‌آمیزی در آشیانه هواپیما شده و در نتیجه هزینه‌های سالانه در صنایع هوایی را کاهش داده است.
به تازگی شرکت مهندسی تعمیرات هواپیمایی فارسکو برای حل مشکل فرسایش کف آشیانه هواپیما از کف‌پوش نانویی یکی دیگر از شرکت‌های فناور استفاده کرده است. این کف‌پوش نانویی در برابر یخ‌زدگی مقاوم بوده، شوک حرارتی بالا را تحمل کرده، در برابر لغزش در سطوح خیس و روغن مقاومت می‌کند، استحکام قابل توجهی در برابر ترک و فرسایش داشته و همچنین سرعت نصب و ترمیم بالایی دارد.
این کفپوشهای آشیانه هواپیما در برابر کاربری‌های سنگین مقاومت قابل توجهی از خود به نمایش گذاشته و ایمنی پرواز را افزایش می‌دهند. در مجموع استفاده از این کفپوشهای نانویی از تخریب کف سازه جلوگیری می‌کند.
با توجه به جذابیت‌های صنعت هوایی، تحقیق و توسعه در این حوزه ادامه دارد و شرکت‌های مختلف دیگری به دنبال استفاده از فناوری‌نانو برای پاسخ‌دهی به چالش‌های صنعت هوایی هستند، به گونه‌ای که یکی از شرکت‌ها به تازگی روکش‌های هواپیما با خاصیت آب‌گریزی را در مقیاس آزمایشگاهی تولید کرده است. ماحصل این تلاش‌ها می‌تواند به ارتقای بیشتر صنعت هوایی با فناوری‌نانو منجر شود.
