یک مزرعه خورشیدی، 200 برابر زمین فوتبال
آیا آرزوی آفریقایی‌ها برای صادرات برق به دنیا محقق خواهد شد؟
به گزارش خبرنگار حوزه توسعه پایدار انرژی امروز، نیروگاه خورشیدی بسیار وسیع صحرای موروکان، کمک بزرگی است برای شناسایی آینده انرژی دنیا. اتوبوس از کنار زمین مسطح و وسیعی عبور می‌کند که به تازگی جاده‌ای در کنار آن احداث شده است. از این پس این زمین لم‌یزرع دیگر متروک نخواهد بود. امسال این زمین منزگاه احداث بزرگترین نیروگاه خورشیدی دنیا خواهد بود.
هزاران آیینه خمیده، هر کدام در حد و اندازه‌های یک اتوبوس، یک میلیون و چهارصد هزار متر مربع بیابان را می‌پوشاند، مساحتی بالغ بر 200 زمین فوتبال. این سایت مجتمع در دامنه کوه‌های اطلس، در 10 کیلومتری کوآرزازات، قرار گرفته است. در این منطقه تابش آفتاب 330 روز در سال است، پس مکانی منحصر به فرد برای احداث این نیروگاه است.
جایگزینی قابل اعتماد برای نفت
پس از سال‌ها بی‌توجهی به این منبع بزرگ، برق خورشیدی جای خود را در این کشور پر نور با منبع عظیم و بی‌نهایت بزرگ آفتاب باز کرده است. سایت موروکان، یکی از این مناطق موجود در آفریقاست و سایت‌های مشابهی هم در اردن، دبی و عربستان سعودی در حال ساخت هستند. افت هزینه‌های برق خورشیدی این انرژی را تبدیل کرده است به جایگزینی برای نفت، آن هم بیشتر در کشورهایی با منابع بزرگ نفتی.
نوور یک، اولین فاز نیروگاه موروکان، پیش از این از آنچه که پیش‌بینی می‌شد در تولید انرژی پیش افتاده است. این خود تبدیل به نتیجه‌ای محرک شده است در خط سیر اهداف موروکان برای کاهش هزینه‌های سوخت‌های فسیلی با تمرکز بر انرژی‌های تجدیدپذیر، درحالی که می‌تواند به تقاضای رو به افزایش 7 درصدی در سال نیز پاسخ‌گو باشد. حکومت و اقتصاد پایدار موروکو امنیت این سایت را تامین می‌کند: اتحادیه اروپا 60 درصد هزینه‌های پروژه کوارزازات را تامین می‌کند.
آفریقا قصد خودکفایی دارد
این کشور برنامه‌ریزی کرده است که تا سال 2020 بتواند 14 درصد انرژی مورد نیاز خود را از آفتاب تامین کند و در کنار آن از دیگر انرژی‌های تجدیدپذیر چون باد و آب نیز بهره بگیرد، هدف، خودکفایی در تامین 52 درصد انرژی مورد نیاز کشور تا سال 2030 است. این پروژه مورورکو را در ردیف کشورهایی مثل بریتانیا قرار می‌دهد که قصد دارد تا اواخر دهه جاری، تا 30 درصد برق خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر تامین کند و نیز ایالات متحده که اوبامای رییس جمهور، برای سال 2030، هدف 20 درصد را برنامه‌ریزی کرده بود. هر چند ترامپ تهدید کرده باشد که انرژی‌های تجدیدپذیر را کنار خواهد گذاشت، اما این اقدام وی چندان تاثیری نخواهد داشت، بسیاری از سیاست‌ها در این زمینه به دست خود ایالت‌هاست و شرکت‌های بزرگ از قبل کارهای خود را آغاز کرده‌‌اند تا به منابع انرژی پاک و ارزان دست یابند.
در این پروژه، در روزهایی که آفتاب وجود ندارد دیگر منابع انرژی جایگزین می‌شوند. این صفحات خورشیدی چون مزرعه‌ای از گل‌های آفتابگردان بسیار عظیم، با چرخش آفتاب به سوی آن می‌چرخند. این انرژی خورشیدی بر روی یک روغن صنعتی متمرکز می‌شود. روغن به دمای بیش از 350 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. از این روغن داغ برای تولید بخار آب با فشار بالا استفاده می‌شود و ژنراتور تولید کننده برق به حرکت درمی‌آید. این همان کاری است که سوخت‌های فسیلی هم انجام می‌دهند، با این تفاوت که در این‌جا از نور خورشید برای تولید بخار استفاده می‌شود.
توسعه نیروگاه خورشیدی = توسعه پایدار
این نیروگاه کار تولید برق را از زمان طلوع آفتاب آغاز می‌کند. انرژی اضافی در مخازن ذخیره حاوی نمک نیترات سدیم و پتاسیم گداخته بسیار داغ ذخیره می‌شود. این مخزن قدرت نگه‌داری سه ساعت انرژی را دارد. در فاز بعدی این زمان به هشت ساعت می‌رسد.
با راه‌اندازی این نیروگاه، اقتصاد منطقه هم شکوفا می‌شود. حدود دوهزار کارگر در زمان دو ساله احداث آن استخدام شده‌اند. برای دسترسی به این نیروگاه جاده‌هایی ساخته شده است که باعث ارتباط بین روستاهای منطقه و رفت و آمد راحت‌تر دانش‌آموزان به مدرسه شده است. آبرسانی به این نیروگاه باعث بهره‌مندی بیش از 33 روستا از شبکه آبرسانی شده است. این پروژه به روستاییان کمک کرده است تا در زمینه فعالیت‌های توسعه پایدار آموزش ببینند. در روستاها روستاییان روش‌های پرورش دام‌های خود را تغییر داده‌اند.
اما یکی از نگرانی‌های مطرح در این پروژه، مقدار آبی است که این نیروگاه احتمالا برای فرآیندهای خنک‌کاری و تمیزکاری نیاز داشته باشد. در سال‌های اخیر مشکلات بسیاری در خصوص کمبود آب در این ناحیه مشاهده شده است. اما مسوولین این پروژه ادعا می‌کنند که آب مورد نیاز برای نیروگاه فقط به اندازه 0.5 درصد عرضه آب سد مجاور است که در مقایسه با ظرفیت این سد قابل چشم‌پوشی است.
از طرفی برای کاهش مصرف آب در نیروگاه، پیش‌بینی‌هایی شده است که از آن جمله، استفاده از هوای فشرده به جای آب برای تمیز کردن آینه‌ها است. برای سیستم خنک کننده هم احتمال جایگزینی سیستم خشک با تر وجود دارد. هفت هزار آینه تخت اطراف برج مرکزی به دنبال نور خورشید خواهند گشت و اشعه آن را جذب کرده و به گیرنده بالای برج منقل می‌کنند. نمک گداخته داخل برج، به‌طور مستقیم حرارت را جذب و در خود ذخیره می‌کند.
پروژه‌ای برای تحقق رویاها
سیستم‌هایی مشابه این سیستم در ایالات متحده، اسپانیا و آفریقای جنوبی استفاده شده است. اما برج مرکزی این پروژه در نوع خود در دنیا بی‌نظیر است. موفقیت این پروژه عاملی محرک برای دیگر کشورهای آفریقایی خواهد بود تا رو به سوی انرژی خورشید بیاورند. آفریقای جنوبی پیش از این هم یکی از 10 کشور بزرگ تولید کننده انرژی خورشیدی در دنیا بوده است و روآندا میزبان اولین نیروگاه خورشیدی آفریقا بود. در غنا و اوگاندا هم برنامه‌هایی برای احداث نیروگاه‌های بزرگ خورشیدی وجود دارد.
نور آفتاب آفریقا، می‌تواند منبع تامین انرژی برای دیگر نقاط دنیا باشد. این مردم قصد دارند در تولید انرژی به خودکفایی برسند، و روزی بتوانند انرژی اضافی تولید شده خود را به کشورهای دیگر صادر کنند. آرزویی چون شارژ اتومبیل‌های برقی در برلین با برق تولیدی در آفریقا.
منبع: http: www.bbc.com
