تحریم نفتی«مادورو»؛ همه مخالف، حتی دشمنانش

مژده کامیاب در شماره امروز روزنامه ایران مطلبی از واشنگتن پست به قلم آنتونی فایولا ترجمه کرده است که در ادامه می‌آید:

تحریم نفتی امریکا علیه دولت نیکولاس مادورو، رئیس جمهوری ونزوئلا، «گزینه‌ای کلیدی» است که نقطه ضعف او را نشانه گرفته است: کیف پولش را. همانطور که بحران کاراکاس رو به افزایش است، این اهرم هیچگاه تا به این اندازه، به کشیده شدن نزدیک نبوده است. دولت ترامپ هفته گذشته پس از رأی‌گیری 30 جولای که برای تغییر قانون اساسی ونزوئلا برنامه‌ریزی شد، تأیید کرد که «همه گزینه‌ها- از جمله تحریم نفتی ونزوئلا –  روی میز قرار دارند.» مخالفان سیاسی ونزوئلا این رأی را غیرقانونی تلقی کرده است و معتقد است که این تصمیم گامی اساسی در مسیر تبدیل شدن کشور به دیکتاتوری است. اعتراض‌ها سه ماه است که ادامه دارد. ایالات متحده پیش از آن تحریم‌هایی را علیه مقام‌های ونزوئلا اعمال کرده است. در ماه فوریه، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده امریکا، دارایی‌های تارک ال ایزامی، معاون رئیس جمهوری را توقیف کرد تا دخالتش در قاچاق مواد مخدر را متوقف کند. (الایسامی اتهامات را انکار می‌کند) اما تحریم نفت ابزاری بسیار قدرتمند است.

دولت مادورو، با وجود سخنان ضد امریکایی‌اش، به تجارت نفت با ایالات متحده برای ادامه حیاتش وابسته است. در جریان سقوط بخش عمده‌ای از صنعت در طول دوران سوسیالیستی‌اش، نفت در حال حاضر حدود 95 درصد ارزش تمامی صادرات ونزوئلا را تشکیل می‌دهد. مهم‌تر از همه اینکه بسیاری از مشتریان آن پول نقد نمی‌پردازند. مثلاً صادرات به چین عمدتاً برای پرداخت وام‌هایی است که پیش از این ونزوئلا از چین گرفته است یا صادرات به کوبا در جهت همبستگی با دولت برادر سوسیالیستی‌اش است.

این تصمیم برعهده امریکا است، که تقریباً یک سوم تولیدات ونزوئلا را در حدود 2.1 میلیون بشکه در روز به دست می‌آورد. از آنجایی که نفت خام ونزوئلا غلیظ و تیره است، این کشور امریکای جنوبی نیز بر واردات نفت سبک از ایالات متحده حساب می‌کند تا نفت خود را برای صادرات فرآوری کند  و این، ارتباط تجاری ونزوئلا را با ایالات متحده حیاتی‌تر می‌کند.

اینها همه دلایلی است که نشان می‌دهد برای تحت فشار قرار دادن مادورو و دست گذاشتن بر گلوگاه اقتصادی دولتش برای گشوده شدن گفت‌و‌گوهای جدی با مخالفان انتخابات زودهنگام، اقداماتی در حال انجام است.  افرادی که با این مذاکرات آشنا هستند، می‌گویند که برخی از مقام‌های دولت ترامپ از ترکش‌های تحریم بی‌نصیب نمی‌مانند و به طور بالقوه شامل تحریم‌ها می‌شوند. در ونزوئلا، حتی برخی از دشمنان مادورو نیز محتاط هستند و هشدار می‌دهند که تحریم‌ها خطرات جدی‌ای همراه خواهد داشت. نگرانی‌های آنها به شرح زیر است:

این ابزار بسیار کندی است

ممکن است عده‌ای تصور کنند، ظهور ناگهانی رئیس‌جمهوری که از امریکایی‌ها متنفر است و تمایل‌های اقتدارگرایانه دارد، به ضرر ایالات متحده باشد. اما به همان نسبت کاهش فروش نفت در درازمدت به مردم ونزوئلا ضربه می‌زند. دولت از ارز حاصل از تجارت نفتی با ایالات متحده برای وارد کردن غذا و دارو استفاده می‌کند که به طور بحرانی با کاهش آنها روبه‌رو شده است. از این رو، لغو تحریم نفت ونزوئلا به سرعت می‌تواند تورم افسار گریخته و کمبودهای تمام چیزها را از کاغذ توالت گرفته تا آنتی بیوتیک، تشدید کند. آنجل آلوارادو، قانونگذار ملی حزب اپوزیسیون «اول عدالت»، گفت: «این فاجعه‌ای برای کشور خواهد بود زیرا مردم گرسنه خواهند ماند.» او خاطرنشان کرد که ونزوئلا در حال حاضر از قیمت‌های بین‌المللی نفت و مشکلات ناشی از آن رنج می‌برد: «این به معنی پول کمتر برای واردات مواد غذایی و فقدان هزینه برای تولید است.» او معتقد است، اگر تحریم به تصویب برسد، دولت تنها باید خود را سرزنش کند. اما دیگران ممکن است به این قضیه متفاوت بنگرند. تحریم باعث می‌شود مادورو فرد دیگری را پیدا کند که تقصیر را گردن او بیندازد. یکی از دلایل اصلی اینکه در خیابان‌های ونزوئلا عقاید ضددولتی تکثیر می‌شود، این است که مردم، فساد دولت را عامل کمبود مواد غذایی و تورم می‌دانند. با این حال اگر امریکایی‌ها زیر معامله‌های تجاری نفتی بزنند، مادورو خشمگینانه به شمال حمله خواهد کرد.

در منطقه‌ای که به مداخله طولانی ایالات متحده در آن، شناخته شده است، حتی رهبران کشورهای همسایه که از مادورو انتقاد می‌کنند ممکن است سخت‌تر بتوانند او را به خاطر تبدیل وضعیت به جنگ میان امریکای لاتین و ایالات متحده، سرزنش کنند. اکنون مادورو دست به قمار زده است. او اخیراً گفت: «در همان حال که به 30 جولای نزدیک می‌شویم، نیروی بسیار بزرگ ضد امپریالیستی‌ای به وجود خواهیم آورد و با تمام نقشه‌های مداخله‌گرایانه امپراتوری و متحدانش در امریکای لاتین و سایر نقاط جهان مبارزه خواهیم کرد.» او در ادامه سخنانش بحران‌های اقتصادی و سیاسی را به گردن قدرت‌های خارجی و ثروتمندان ونزوئلا انداخت. با گذشت زمان، ونزوئلا می‌تواند مشتریان دیگری پیدا کند  و ایالات متحده نیز می‌تواند با آسیب اقتصادی مواجه شود.

ترمیم زنجیره تأمین آنقدرها هم آسان به نظر نمی‌رسد و حتی برای یک بار هم که شده، تحریم نفتی ایالات متحده احتمالاً بشدت به ونزوئلا آسیب می‌رساند. اما دولت مادورو در نهایت می‌تواند حداقل بخشی از فروش خود را باز به‌دست آورد. کارشناسان به هند به عنوان یک بازار بالقوه جدید اشاره می‌کنند. همانطور که دولت جایگزین‌ها را پیدا می‌کند، با فرار رو به جلوی ونزوئلا، ایالات متحده در معرض خطر از دست دادن منبع اصلی اهرم قرار می‌گیرد. در عین حال، از دست دادن نفت ونزوئلا تأثیر منفی بر ایالات متحده خواهد داشت. این می‌تواند به پالایشگاه‌های نفت در تگزاس و لوئیزیانا آسیب برساند که مدل‌های کسب و کار آن به دلیل نفت نوع سنگین ونزوئلا ساخته شده است.

گزینه‌های جایگزین چیست؟

کارلوس وچیو استراتژیست ارشد حزب «خواست مردمی» بتازگی با مقام‌های دولت امریکا دیداری داشته و پیشنهادهای زیر را به آنها داده است:

– توقیف اموال و حساب‌های اعضای دولت فاسد ونزوئلا به تنهایی کافی نیست، بلکه باید آنها را به صورت موردی منتشر کرد و در دسترس مردم ونزوئلا گذاشت تا بدانند شواهد علیه فساد دولتشان به چه صورت و اندازه‌ای است.

– ممنوعیت همکاری‌های آتی شرکت‌های امریکایی با پروژه‌های صنعت نفت ونزوئلا بدون اجازه از مجلس ملی- جایی که مادورو در تلاش برای کاستن از قدرتش است- که باعث می‌شود مادورو در حمله به قانون اساسی محدودتر شود.

– ممنوعیت قراردادهای فروش ونزوئلا با دولت‌های دیگر در سیستم مالی امریکا که مجوز مجلس ملی را ندارند. ضمن آنکه باید تلاش شود اتحادیه اروپا نیز همین تحریم‌ها و محدودیت‌ها را به رسمیت بشناسد تا توانایی‌های دولت ونزوئلا محدود شود و بدون اجازه از مجلس ملی کاری از پیش نبرد.

مفسران معتقدند که تصمیم جدید ترامپ طی روزهای آینده علنی خواهد شد، تا آن زمان ونزوئلا و مادورو او را خوب زیر نظر دارند.