واقعیت هایی از چین تجارت حیات وحش
داریوش نثاری | کارشناس محیط زیست
بنا به برآوردها طی 10 سال گذشته یک میلیون مورچه خوار پنگولین اسیر و قاچاق شده است. البته این عدد محافظه کارانه می نماید. بنا به برآوردی دیگر در سال 2019 تعداد 195 هزار پنگولین شکار و قاچاق شده است.
از عاج فیل تا گوشت و پولک پنگولین، کیسه شنای ماهی از جمله ماهی totoaba، باله ی کوسه، شاخ کرگدن، و پوست و اجزا بدن ببر هیچ یک از دست چینی ها در امان نیستند. چین اشتهای سیری ناپذیری برای محصولات حیات وحش دارد و همچنان که درآمد و جمعیت افزایش می یابد تقاضا برای جانوران و اعضای بدن آن ها فزونی می گیرد. بدین ترتیب جمعیت آبزیان و حیات وحش کاهش یافته و بقا و حیات کره ی زمین و اغلب گونه های در معرض خطر انقراض با تهدید جدی مواجه شده است. به گزارش wwf حیات ماهی vaquita کمیاب ترین و نادرترین پستاندار دریایی در لبه ی پرتگاه انقراض قرار دارد.
تجارت آشکار و پنهان حیات وحش هر چند مخرب اکولوژی و توازن طبیعت است اما برای بسیاری کسب و کار سودآوری به حساب می آید. جانوران دریایی که سهم بزرگی از این تجارت را تشکیل می دهند، برای تولید خوراکی، ساخت اشیا زینتی، حیوانات خانگی، طب سنتی، خرافات، و سایر کالاهای مصرفی شکار و گرفتار می شوند.
این کسب و کار مجرمانه نه تنها از جمعیت حیات وحش می کاهد بلکه حیات اکوسیستم را به خطر می اندازد و در عین حال برای انسان ها نیز عامل بروز پاتوژن و بیماری های همه گیر است.
رشد اقتصادی سریع چین و افزایش جمعیت طبقه ی متوسط، بدفرهنگی و خرافات و عادت های بد غذایی، بازار استان های جنوبی این کشور را مملو از محصولات حیات وحش قانوتی و غیرقانونی کرده است.
چینی ها بر این باوراند که کیسه شنای ماهی خواص دارویی و درمانی دارد. از این رو آن را خشک می کنند و می فروشند. این رویه موجب کاهش شدید جمعیت آبزیان شده است. هر چند این تجارت به ظاهر از سال 1989 در سرزمین چین ممنوع شده است.
رسانه ها نیز اغلب بر آثار و معلول ها تمرکز دارند تا علل. ووهان مرکز اپیدمی و قطب سودآوری قانونی و غیرقانونی تجارت حیات وحش در چین است. قسمتی از این تجارت بر مبنای قوانین داخلی چین صورت می گیرد و همین امر تجارت غیرقانونی و موازی را تطهیر می کند و مقدور می سازد.
هشدار و تهدید کرونا باعث شد که به طور موقت 20 هزار شرکت پرورش جانوران حیات وحش و تجارت داخلی 54 گونه ممنوع اعلام شود. بنا به گزارش آکادمی مهندسی چین، صنعت پرورش حیات وحش چین سالانه 57 میلیارد دلار فروش دارد. فعالیت این شرکت ها امکان ایجاد مفر و گریزگاه زیر لوای قانون را فراهم می کنند. امکان برآورد میزان تجارت غیرقانونی حیات وحش آسان نیست. با این حال برآوردهای جهانی سازمان ملل آن را حدود 23 میلیارد دلار تخمین می زند. این در حالی است که هزینه های ناشی از شیوع ویروس کرونا یا کوید 19 می تواند به 7 2 تریلیون دلار برسد. بنا بر این باید مراکز پرورش و نگهداری گونه های در معرض خطر انقراض مانند ببر و پنگولین بسته شوند و کمپین های اجتماعی خطرهای تجارت حیات وحش را به مردم گوشزد کنند.
17 مارس 2020
مقامات چین 11 نفر را به اتهام قاچاق 20 هزار کیسه شنای ماهی توتوآبا از خلیج مکزیک ( محل زادآوری و زیستگاه این گونه ) به ارزش 119 میلیون دلار تحت تعقیب قرار دادند. کیسه شنای این گونه در طب سنتی چین به کار می رود و هر یک به قیمت بیش از 17 هزار دلار در بازار سیاه به فروش می رسد. این ماهی در فهرست به شدت در معرض انقراض اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت ( IUCN ) قرار دارد.
اوایل سال 2019 پنگولین های کشف شده در کانتینرکشتی ها در هنگ کنگ حدود 6 میلیون پوند قیمت داشت. همچنین 780 هزار پوند شاخ کرگدن از فرودگاه هنگ کنگ کشف شد.
7 مارس 2019
بازار سیاه قاچاق حیات وحش یکی از بخش های اصلی کسب و کار در چین است. بنا به گزارش دولت چین، ارزش مصرف و تجارت این بازار 74 میلیارد دلار است و نیروی انسانی شاغل در آن به 14 میلیون نفر می رسد ( 26 فوریه 2020 ). طی ده سال اخیر مقامات گمرک چین به طور میانگین هر 9 روز یک مورد قاچاق حیات وحش ثبت کرده اند. پنجه و کیسه صفرای خرس، پوست ببر، عاج فیل، و خفاش از موارد معمول اند. در میان انواع گونه های حیات وحش، قاچاق پنگولین در جهان سهم بزرگی دارد و چین در صف اول این بازار قرار دارد. ادعا می شود که پولک های پنگولین خواص دارویی و درمانی دارد و گوشت آن بسیار لذیذ است.
بین سال های 2007 تا 2016 مقامات چین 209 مورد قاچاق پنگولین ثبت کرده اند که حاوی 2405 پنگولین زنده و 11419 پنگولین مرده بود. بسیاری معتقدند که این تازه نوک کوه یخ است. سال 2018 گروهی از شهروندان چین گزارشی از فعالیت های غیرقانونی تجارت پنگولین را به مقامات گزارش دادند. بنا به این گزارش قیمت هر کیلو از یک پنگولین 5 کیلویی وارداتی در بازار قاچاق 101 دلار و پس از فروش مجدد در داخل چین به کیلویی 635 دلار می رسد. قیمت پنگولین آماده ی سرو و داخل بشقاب تا 3174 دلار می رسد ( راستی چه کسانی و گروه هایی توان چنین هزینه هایی را دارند؟ ).
شی جین پینگ رئیس جمهور چین 3 فوریه 2020 در مجمع عمومی حزب کمونیست گفت که صنعت گوشت شکار هنوز بازار بزرگی است و خطری بالقوه برای سلامتی مردم به شمار می رود. او خواستار مقابله و غلبه بر تجارت غیرقانونی حیات وحش در سه بخش حقوقی، سیاست گذاری، و اجتماعی شد. بخش اجتماعی کنارنهادن عادت به خوردن گوشت جانوران حیات وحش را شامل می شود.
از زمان اعلام برنامه جامع ممنوعیت و مقابله با قاچاق و مصرف جانوران در 24 فوریه 2020 مقامات چین دست کم 350 هزار بازار، رستوران، و هتل را در سراسر چین بازرسی و 40 هزار جانور حیات وحش را ضبط کردند. دولت چین همچنین 27 هزار فروشگاه اینترنتی را بست و 750 هزار پیامک مرتبط با تجارت حیات وحش را حذف و پاک کرد. آیا باید ویروس عالمگیری پدید می آمد تا حکومت چین به بازنگری خط مشی و سیاست گذاری و الگوهای تولید و مصرف و سبک زندگی و عادت ها و خرافات رایج می پرداخت؟ این وضعیت تازه گوشه ای از نتایج سیاست اولویت بخشی به ثروت و قدرت و صنعت، و بی توجهی به مصالح عمومی و جهانی است.
ممکن است سوال شود که چرا از غرب سخنی به میان نمی آید و غرب چه نقشی در این تجارت سیاه دارد. علاوه بر این که جمعیت در غرب به اندازه ی چین نیست، چنین می نماید که الگوی تغذیه متفاوت است، سازمان های غیردولتی ناظر بر تجارت و صید و غیره فعال تراند، خرافات کمتر است، افکار عمومی کم و بیش در عملکردها و سیاست گذاری ها موثراند، در موارد مورد نیاز چین صادر می کند، و اعتراض و انتقاد و فریاد عقوبت کمتری دارد.
مهار قاچاق و تجارت حیات وحش و منابع طبیعی از الزامات اصلی حفاظت از طبیعت و کره ی زمین و ساکنان آن است.
