افق‌های فراروی توسعه صنعت پالایش
بر اساس آخرین گزارش‌های جهانی چیزی حدود 60 درصد از ظرفیت پالایشی جهان در 10 کشور امریکا، چین، روسیه، هندوستان، ژاپن، کره جنوبی، عربستان، برزیل، آلمان و ایران قرار دارد.
عباس کاظمی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش در یادداشتی نوشت: جمهوری اسلامی ایران با در اختیار داشتن 9 پالایشگاه و ظرفیت پالایش روزانه یک میلیون و 850 هزار بشکه نفت خام، رتبه دهم کشورهای پالایشی جهان را در اختیار دارد و با پایان پروژه‌ها و طرح‌های پیش‌بینی شده تا سال٢٠٢٠ ظرفیت پالایش این صنعت به سه میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه می‌رسد.
ایران در سال 2010 روزانه یک میلیون و 860 هزار بشکه نفت خام پالایش می‌کرد که این رقم در سال 2014 به یک میلیون و 940 هزار بشکه رسید؛ اما ظرفیت پالایشی کشور به طور میانگین در سطح یک میلیون و 850 هزار بشکه نفت خام قرار دارد.
این صنعت برای رسیدن به اوج شکوفایی خود نیازمند ۱۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری (برای کاهش تولید مازوت به زیر 10 درصد و همچنین اجرای طرح‌های افزایش ظرفیت و کیفیت فرآورده‌های بنزین و نفت‌گاز به یورو ۴ و 5) است. در عین حال صنعت پالایش نفت در افق پیش روی خود با بهره‌برداری از پروژه‌های متعدد و تاثیرگذار (نظیر ۳۶۰ هزار بشکه‌ای پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس، ۴۸۰ هزار بشکه‌ای طرح پالایشی سیراف، ۱۵۰ هزار بشکه‌ای پالایشگاه آناهیتا، ۳۰۰ هزار بشکه‌ای پالایشگاه بهمن گنو در بندر جاسک و ۱۲۰ هزار بشکه‌ای پالایشگاه پارس) ظرفیت پالایشی کشور را به میزان ۷۰ درصد ارتقا خواهد داد.
در این بین تغییر چهره سوخت‌رسانی در کشور و جایگزینی گاز به جای سوخت‌های فسیلی، عملا آینده دیگری را برای صنعت رقم زده و ایران را پس از یک قرن «واردکننده»، به «یک صادرکننده پایدار» فرآورده‌های نفتی بدل کرد.
بدون تردید اجرای پروژه‌های در دست اجرا موجب بهبود رتبه ایران در بین کشورهای جهان می‌شود که این مهم دستاورد بزرگی برای صنعت نفت دولت یازدهم محسوب می‌شود. در کنار این تحولات، معکوس کردن جریان فرآورده در برخی از خطوط لوله انتقال کشور و کاهش تردد نفتکش‌ها با توجه به موضوع حساس محیط زیست، اقدامی است که در آینده امنیت، سلامت و پایداری جابه‌جایی فرآورده‌ها را در کشور به دنبال خواهد داشت.
با این سیاست خط لوله‌ای که در گذشته برای انتقال فرآورده‌های تولیدی از برخی مراکز پالایشگاهی (از جمله پالایشگاه‌های امام خمینی (ره) شازند و تهران یا مبادی وارداتی در جنوب و جنوب غربی کشور به مراکز عمده مصرف در اقصی نقاط ایران استفاده می‌شد)، اکنون برای انتقال مازاد فرآورده‌های تولیدی پالایشگاه‌های کشور به مبادی صادراتی خارج از کشور مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
به این ترتیب شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به موازات شرکت ملی نفت ایران در آینده‌ای نه‌چندان دور با صادرات روزانه بیش از یک میلیون بشکه فرآورده نفتی به یکی از مهم‌ترین مجاری درآمدزایی ارزی برای کشور بدل می‌شود؛ تحولی که پنج سال پیش تصور آن در عمل غیرممکن بود.
در این میان برندسازی و ایجاد شرایط برای حضور بخش خصوصی در حوزه پخش فرآورده‌های نفتی با هدف جلب رضایت مشتری، افزایش خدمات بهتر به مردم و ارتقای کیفیت سوخت، سیاستی است که این شرکت را در مسیر توسعه و تغییر قرار داده و در آینده، نمایی دیگر از این صنعت را به نمایش می‌گذارد.
