قرارداد «نفت در برابر غذا» با روس‌ها نداشتیم

یک عضو کمیسیون انرژی مجلس گزارش‌های منتشرشده به نقل از وزیر انرژی روسیه درباره قرارداد نفت در برابر غذا با ایران را دور از ذهن خواند.

جلال میرزایی در گفتگو با خبرنگار پارلمانی «انرژی امروز» درباره اظهارات نواک، وزیر نفت روسیه مبنی بر وجود قرارداد نفت در برابر غذا میان ایران و این کشور گفت: اول اینکه چنین قراردادهایی در میان کشورهایی که دچار تحریم شده‌اند، غیرمعمول نیست. از دهه 90 میلادی به این سو کشورهایی که مورد تحریم شورای امنیت قرار گرفتند و قطعنامه‌هایی علیه آنها وضع شده است، به سمت همین نوع معاملات کشیده شده‌اند.

وی در ادامه افزود:به عبارتی این کشورها به سمتی کشیده شدند که قدرت انتخاب از آنها گرفته‌شده است و به اجبار تن به چنین قراردادهایی می‌دادند. این موضوع درباره لیبی و عراق صادق است. درباره عراق این موضوع به این شکل پیش رفت که سازمان ملل کمیته‌ای را مامور کرد که درآمد نفت عراق در حسابهایی ذخیره شود و ما به ازای نفت آنها غذا آن هم به میزان ضرورت صادر شود.

فکر می‌کردیم ادامه تحریم‌ها باعث این اتفاق می‌‌شود

میرزایی با اشاره به اینکه «درباره ایران هم در زمان تحریم خیلی ها درباره این قراردادها سخن می‌گفتند»، تصریح کرد: البته همه این افراد فکر می کردند اگر این رویه ادامه پیدا کند ما به سمت بستن قراردادهایی با موضوعیت نفت در برابر غذا می رویم و کمتر کسی باور می‌کرد چنین قراردادی بسته شده باشد.

وی در ادامه افزود: به عبارتی این تصور وجود داشت که در آینده نزدیک در صورت ادامه تحریم، ما نفت را با شرایط خاصی صادر می‌کردیم و پول آن در حساب‌هایی ذخیره می‌شد و در قبال آن سازمان ملل تعیین می کرد در قبال پول ما چه کالاهایی به ما داده شود. منظور این است  که ما به این سمت و سو حرکت می‌کردیم؛ اما تصور اینکه در دولت قبل به این نقطه رسیده‌ایم، باورکردنی نیست.

میرزایی با اشاره به افزایش واردات کشور از چین طی دوران تحریم گفت: تا پایان دولت دهم تصور این بود که شرایط ما تا این حد بد شده که واردات ما از کشوری مانند چین از 5، 6 میلیارد دلار به 30 میلیارد دلار رسید. البته این موضوع هم نتیجه انتخاب ما در حوزه های راهبردی نبود. هیچ کشوری از ما نفت نمی خرید ما بخش عمده ای را به چین صادر کردیم و در نتیجه تبدیل به بزرگترین واردکننده کالای چینی شدیم. البته نه هر کالایی، چین با بسیاری از کشورها حتی پاکستان در زمینه کالاهای راهبردی ارتباط دارد؛ اما  در ایران موضوع کالاهای مصرفی در قبال نفت بوده است.

وی با بیان اینکه «نتیجه آن تحریم‌ها محدودیت در ارتباط با کشورهای مختلف و واردات از چند کشور مشخص شد»، تاکید کرد: در آن زمان بحث نفت در برابر کالاهای ضروری یا غذا از سوی برخی در داخل و روس‌ها مطرح شد. قرار هم گویا طی قراردادی انجام گرفت؛ اینکه به ازای روزانه 100 هزار بشکه نفت روسیه به ما کالای ضروری دهد.

طرح این قرارداد در زمان کنونی احتمالا بازی سیاسی است

این عضو کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه «انعقاد چنین قراردادی منافع بسیاری برای روسیه داشت»، تاکید کرد: در دوران تحریم، میزان فروش نفت ما بسیار پایین بود و روسیه برنامه صادرات نفت ما در بازار جهانی با قیمت بالا را داشت و قطعا کالاهایی به ایران می‌آمد که روسیه نمی‌توانست آن را در بازار جهانی بفروشد.

وی با اشاره به اینکه «پیگیری این قرارداد در شرایط فعلی سوءظن‌هایی را به همراه دارد»، تصریح کرد: در ابتدا در قبال صحبت‌های وزیر انرژی روسیه باید توجه داشته باشیم که این موضوع بازی سیاسی نباشد؛ روابط ما در حال حاضر با روسیه در بحث سوریه و به طور کلی خاورمیانه علیرغم اندک اختلافات، روابط راهبردی است. این موضوع به کاهش عملکرد گروه های تروریستی و مقابله با آنها کمک کرده است.

نماینده مردم ایلام در ادامه افزود: طی این مدت ما و روسیه در بخش‌های مختلف روابط مناسبی داشته‌ایم و در حوزه انرژی و میادین مشترک می‌توانیم ارتباط بهتری داشته باشیم مانند روابط با گازپروم یا لوک اویل و این روابط در حال گسترش است؛ اینکه یکباره بحث بر سر بازگشت به قراردادها در دوران تحریم بر هم زدن این برنامه‌هاست.

عملکرد ظریف و زنگنه درست است

وی با تاکید بر اینکه «شرایط دوران تحریم منقضی شده است»، تاکید کرد: امروز معادلات عوض شده و ما شرایط جدیدی داریم و طرح اجرای این قرارداد از سوی روسیه بحث‌برانگیز است و البته رفتار وزیر نفت و وزیر امورخارجه ما در قبال این قرارداد منطقی بوده است.

وی در ادامه افزود: شاید نگاهی به وضعیت روسیه و محدودیت‌های موجود برای این کشور از سوی کشورهای اروپایی علت طرح این موضوع باشد. ما حتی اگر این قرارداد را انجام دهیم؛ بعید است روسیه توان صدور این نفت را داشته باشد. روسیه در شرایطی نیست که اجرای این قرارداد نفع زیادی برایش داشته باشد.

بعید است روسیه از ایران شکایت کند

میرزایی با اشاره به اینکه «اگر بخواهیم از بعد حقوقی به قضیه نگاه کنیم، بعید است روسیه به دنبال شکایت از ایران رود»، تاکید کرد: ایجاد اختلافات و کاهش روابط با ایران در شرایط فعلی به نفع روسیه نیست؛ مگر اینکه بپذیریم این تصمیم برگرفته از مذاکراتی است که در سفر نتانیاهو انجام گرفته باشد.

وی با بیان اینکه «به این اظهارات پس از گفتگوهای روس‌ها با سران اسرائیل مشکوک هستم»، تصریح کرد: ممکن است این اظهارات شروع بازی جدیدی باشد که روس‌ها به بهانه آن و با نزدیک شدن به اسرائیل، از طریق لابی صهیونیست روابطشان را با برخی کشورهای اروپایی و امریکا بهبود ببخشند. در چنین شرایطی احتمالا شاهد داستان دنباله‌داری خواهیم بود.