ایران آماده اجرای کنوانسیون آب‌توازن کشتی‌ها
مدیرکل حفاظت و ایمنی دریانوردی سازمان بنادر و دریانوردی درباره کنوانسیون بین‌المللی مدیریت آب توازن کشتی‌ها (Ballast Water Management Convention) گفت: از سال گذشته زمانی که با پیوستن فنلاند به این کنوانسیون، قانون اجرای آن لازم شد، کمیته ملی مدیریت آب توازن کشتی‌ها با حضور سازمان بنادر و دریانوردی، سازمان حفاظت محیط زیست، نیروی دریایی ارتش، پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، شرکت ملی نفتکش ایران، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و… تشکیل شد.
به گزارش «انرژی امروز» علیرضا خجسته با بیان اینکه مواردی که بر اساس قانون مدیریت آب توازن باید روی کشتی‌ها اعمال شود در این کمیته بررسی شد، اظهار کرد: بر این اساس دو روش برای مدیریت آب توازن کشتی‌ها وجود دارد که یکی از آنها تخلیه و آبگیری پی در پی آب توازن کشتی در طول مسیر و راه دیگر نصب سیستم و دستگاههای مخصوص تصفیه و خنثی سازی آب‌توازن است.
وی افزود: در حال حاضر روش اول متداول و مرسوم و لازم‌الاجرا شده است که بر اساس آن گونه‌های آبزی غیر بومی بسیار کمتر از گذشته وارد زیستگاههای غیراصلی خود می‌شوند و به موجب آن کمترین تهدید و خطر برای گونه‌های آبزی بومی در زیستگاهها ایجاد خواهد شد.
خجسته با بیان اینکه اجرای روش دوم که مهلت نصب سیستم‌های تصفیه و خنثی سازی آب‌توازن است، به دلیل هزینهبر و زمان‌بر بودن تا سال 2019 تمدید شده است، یادآور شد: خنثی سازی و بیاثر کردن آب توازن در جابهجایی گونه‌های مختلف غیربومی با کیفیت و اطمینان بالاتری انجام می‌شود.
وی تصریح کرد: تعویض آب توازن در طول مسیر کمک میکند تا به لحاظ اکوسیستمی، موجودات مانده در آب‌توازن کمترین تناقض را با موجودات محل تخلیه آب داشته باشند؛ مثلا زمانی که یک کشتی از چین به سمت ایران حرکت میکند باید بتواند در طول مسیر اقیانوس هند آب توارن خود را تخلیه و دوباره آبگیری کند.
به گفته خجسته؛ اگر در حال حاضر یک کشتی ، نمیخواهد دستگاه تصفیه و خنثی‌سازی آب توازن را نصب کند باید اثبات کند که بر اساس استانداردها تعویض آب‌توازن را انجام میدهد.
وی با بیان اینکه پیش از لازم‌الاجرا شدن این قانون اطلاع‌رسانی کاملی شامل کارگاههای آموزشی، معرفی راهکارها، معرفی تجهیزات و سیستم‌های مناسب و… برای مالکان و بازرسان انجام شده است، گفت: بر همین اساس، خرداد ماه یک کارگاه آموزشی در این زمینه برگزار شد که در آن دستگاههای مناسب را معرفی و به پرسش‌های شرکتکنندگان در این کارگاه پاسخ دادیم.
مدیرکل حفاظت و ایمنی دریانوردی سازمان بنادر و دریانوردی تاکید کرد: کشتیهای جدید که سفارش ساخت آنها ثبت شده و یا در آینده ثبت خواهد شد باید به سیستم تصفیه و خنثی سازی آب توازن مجهز باشند به همین دلیل کشتیهایی که برای هر کدام از شرکتهای ایرانی هم در حال ساخت است به این سیستم مجهز خواهند بود.
وی با بیان اینکه در حال حاضر همه کشتی‌ها باید آب توازن خود را در مسیر تعویض کنند، تصریح کرد: اگر در حال حاضر یک کشتی در داک تعمیرات است و یا بعد از این برای تعمیرات داک می‌شود باید سیستم تصفیه و خنثی‌سازی آب توازن روی آن نصب شود.
به گفته خجسته، کشتیهایی که تعمیر می‌شوند فرصت دوساله برای نصب تجهیزات را ندارند و باید به منظور نصب، این دستگاه را نیز سفارش و در اختیار داک تعمیراتی دهند.
خجسته درباره هزینه نصب این سیستم روی کشتیهای مختلف گفت: هزینه نصب این سیستم به چند عامل مانند کشور ساخت دستگاه بستگی دارد به همین دلیل نمیتوان قیمت خاصی برای آن اعلام کرد اما آن چیزی که اهمیت دارد این است که دستگاه مورد نظر باید تاییدیه IMO را داشته باشد.
وی گفت: شرکتهای سازنده تا زمانی که از فروش محصول خود اطمینان حاصل نکنند قیمت اعلام نمی‌کنند به همین دلیل نمیتوان هزینه دقیقی را برای این کار اعلام کرد.
مدیرکل حفاظت و ایمنی دریانوردی سازمان بنادر و دریانوردی درباره نقش موسسات رده‌بندی در چگونگی اجرای این کنوانسیون خاطرنشان کرد: بخشی از این کنوانسیون به جز آنچه در بنادر و کشتی‌ها و بازرسی دفترچههای عملکرد کشتی انجام می‌شود به تعمیر کشتی‌ها برمیگردد زمانی که یک کشتی برای تعمیر به داک می‌رود باید مخازن آب‌توازن آن به خوبی بازرسی و تخلیه و پاکسازی شود. حتی خود داک نیز باید از وجود هرگونه فیتوپلانگتون و یا هر گونه غیربومی پاکسازی شود.
وی افزود: در این مرحله نقش موسسات رده‌بندی دوباره پررنگ می‌شود به صورتی که 50 درصد نظارت توسط موسسات رده‌بندی و 50 درصد نظارت در بنادر انجام می‌شود.
خجسته اظهار کرد: خوشبختانه ما با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست، نیروی دریایی ارتش، پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، شرکت ملی نفتکش ایران، شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با سازمان بنادر و دریانوردی با آمادگی کامل وارد اجرای این کنوانسیون شده‌ایم که نمونه شاخصی برای همکاری صمیمانه بین دستگاههای مجری و ناظر است.
پیشرفت 50 درصدی تدوین مقرره ملی قانون آب‌توازن کشتی
مدیرعامل موسسه رده بندی ایرانیان نیز که درباره چگونگی اجرای این قانون در ایران با خبرنگار مارین تایمز سخن میگفت، صرف نظر از مکانیزم لازم‌الاجرا شدن این کنوانسیون، خاطرنشان کرد: با توجه به اجرایی شدن این کنوانسیون، هر کشوری که به آن پیوسته است باید آیین نامه و یا مقرره ملی اجرای آن را در کشور خود تدوین کند، به همین دلیل سازمان بنادر طراحی و تدوین این مقرره ملی را به موسسه رده بندی ایرانیان واگذار کرد.
حسن‌رضا صفری گفت: خوشبختانه اکنون با توجه به بررسیها و تحقیقاتی که ما در این زمینه داشتهایم، در اجرای این پروژه (تدوین مقرره ملی اجرای قانون مدیریت آب توازن کشتی) 50 درصد پیشرفت داشتهایم.
وی با بیان اینکه کنوانسیون مدیریت آب توازن کشتی به دلیل هزینه هنگفتی که بر روی دست کشتیرانی‌ها میگذاشت خیلی دیر لازمالجرا شد، گفت: این در حالی است که زمانی که در ایران بحث پیوستن و اجرایی شدن قانون کنوانسیون مدیریت آب توازن کشتی‌ها بود، ایران با وجودی که در شرایط تحریم بود یکی از کشتیهای خود را به عنوان نمونه برای استقرار دستگاه تصفیه آب توازن به چین ارسال کرد تا این الگو روی آن پیاده سازی شود که در آن زمان کارشناسان موسسه رده بندی ایرانیان نیز در این کار حضور داشتند.
صفری تصریح کرد: در صورتی که موسسه رده‌بندی ایرانیان در همه مراحل کار از طراحی تا نصب حضور داشت و بازرسی و نظارت انجام داد، این کشتی برای نخستین بار از این موسسه تاییدیه دریافت کرد. بنابراین نخستین کشتی ایران در آن زمان موفق به استقرار سامانه مدیریت آب توازن شد و تاییدیه داخلی در حد استانداردهای جهانی دریافت کرد.
وی درباره دیگر وظیفه موسسه رده بندی در این کار گفت: یکی دیگر از اقدامات موسسه رده‌بندی ایرانیان بررسی سیستم‌های مدیریت آب توازن کشتی، ارزیابی آنها، تایید و معرفی آنها به کشتیرانی‌ها است. بنابراین بعد از این مرحله موسسه رده‌بندی ایرانیان بر نصب و راه‌اندازی این سیستم نیز نظارت دارد.
مدیرعامل موسسه رده‌بندی ایرانیان بیان کرد: یکی دیگر از اقدامات این موسسه برای اجرای قانون کنوانسیون مدیریت آب توازن کشتی‌ها، آموزش بازرسان و ممیزان بود که این دوره را هم برای کارشناسان بیرون از موسسه و هم برای نیروهای خودمان برگزار کردیم، البته آخرین دوره آموزشی مربوط به یکی از شرکتهای وابسته به یک دانشگاه بود که قصد داشت به حوزه ساخت این سامانه ورود کند.
وی نیز همچون خجسته هزینه خرید و نصب این دستگاه را شناور اعلام کرد و گفت: با توجه به کشور سازنده، تکنولوژی تصفیه و نوع دستگاه برای نصب آن از 500 هزار دلار تا 1.5 میلیون دلار باید هزینه شود.
به گفته صفری در حال حاضر 7 فروند از کشتیهای ایرانی به این سامانه تجهیز شده‌اند.
مدیرعامل موسسه رده‌بندی ایرانیان با اعلام آمادگی کامل برای بازرسی و نظارت و صدور تاییدیه در مراحل مختلف نصب این سامانه برای هر کشتی، تاکید کرد: با توجه به اقدامات و تلاشهایی که در موسسه رده‌بندی ایرانیان انجام شده است اکنون آمادگی داریم که بدون نیاز به موسسات خارجی این کنوانسیون را پیاده‌سازی و اجرا کنیم.
وی گفت: به بیان دیگر اکنون موسسه رده‌بندی ایرانیان برای صدور تاییدیه و تضمین سامانههای مذکور هیچ گونه نیاز و وابستگی به خارجیها ندارد و میتواند همانند کنوانسیون MLC که اجرای کامل آن به صورت انحصاری از جانب سازمان بنادر و دریانوردی به این موسسه واگذار شده بود برای این کنوانسیون نیز همین کار را انجام دهد.
صفری در پایان از شرکتهای داخلی درخواست کرد که در راستای سیاستهای اقتصاد مقاومتی و مصرف کالای داخلی، ممیزی و صدور تاییدیه سامانه این کنوانسیون را به موسسات رده‌بندی داخلی واگذار کنند.
گفتنی است؛ کنوانسیون مدیریت آب توازن کشتی‌ها برای جلوگیری از انتقال گونه‌های ناخواسته و مهاجم آبزی و بیماریزا از طریق آب مخازن توازن کشتی‌ها توسط سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) با هدف حفظ محیط زیست دریایی، منابع آبزی و سلامت انسانی از تهدیدات و تغییر و جلوگیری از بروز خسارات اقتصادی- اکولوژیکی- اجتماعی و توریستی در سال ۲۰۰۴ (۱۳۸۲) تصویب و سازمان بنادر و دریانوردی به نیابت از دولت ج.ا. ایران در فروردین ماه ۱۳۹۰ به کنوانسیون مذکور ملحق شد.
لازم به ذکر است جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهای پایلوت برای تهیه مقدمات تدوین این کنوانسیون بوده و نقش مهمی در شکل‌گیری این سند بین‌المللی داشته است.
