مرگ سالانه 6.5 میلیون نفر در دنیا به دلیل آلودگی هوا
سازمان بین‌المللی انرژی، iea، در گزارش 266 صفحه‌ای خود با نام «Energy and Air Pollution» برای اولین بار به بررسی ارتباط آلودگی هوا با روند تولید و مصرف انرژی در دنیا پرداخته است.
به گزارش خبرنگار حوزه توسعه پایدار انرژی امروز، بنا بر گزارش iea، در دنیا روزانه 18 هزار نفر بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. درواقع، تعداد مرگ و میر سالانه مربوط به آلودگی هوا که WHO منتشر کرده است، یعنی 6.5 میلیون نفر، بسیار بیشتر از مرگ و میر مجموع ایدز، سِل و تصادفات جاده‌ای است. از سویی آلودگی هوا، هزینه‌های اقتصادی و مخاطرات فراوانی برای محیط زیست نیز دارد. تولید و مصرف انرژی مهمترین منبع آلودگی هوای حاصل از فعالیت‌های انسانی است.
این گزارش با بررسی نقاط مختلف دنیا، می‌نویسد: ایالات متحده، مکزیک، اتحادیه اروپا، چین، هندوستان، جنوب شرق آسیا و آفریقا، جمعا دو سوم تقاضای جهانی انرژی را در 2013 به خود اختصاص داده بودند و 66 درصد دی‌اکسید سولفور، 70 درصد اکسید نیتروژن و 81 درصد ذرات ریز حاصل از تولید و مصرف انرژی را در 2015 از آن خود کرده بودند.
آلودگی هوا چهارمین تهدید بهداشتی جهان
آلودگی هوا عمده‌ترین بحرانی بهداشت عمومی است که ریشه در بخش انرژی دارد. سالانه حدود 6.5 میلیون مرگ به کیفیت ضعیف هوا ارتباط داده می‌شود و از این‌رو به‌عنوان چهارمین تهدید بزرگ بهداشتی بشر بعد از فشار خون بالا، بیماری‌های مرتبط با رژیم غذایی نامناسب و سیگار قرار گرفته است. بدون تغییر روشی که دنیا در حال تولید و مصرف انرژی است، اثرات مخرب آلودگی هوا باز هم بیشتر خواهد شد.
تولید و مصرف انرژی، که معمولا تابع هیچ قانون و مقرارتی نیست و اگر هست قانونی‌ست بسیار ضعیف، تنها منبع انسانی انتشارات آلاینده هواست: 85 درصد مواد ذره‌ای و تقریبا کل دی‌اکسید سولفور و دی‌اکسید نیتروژن از منابع انسانی. این سه آلاینده، مهمترین و گسترده‌ترین عوامل آلاینده جو هستند که حتی قابلیت ترکیب با دیگر آلاینده‌های جو و تشدید آلودگی را دارند.
به گزارش انرژی امروز، عوامل مهم انتشار این آلودگی از نظر iea بسیار جالب توجه و در عین حال دقیق و موشکافانه است. iea این عوامل را در دو گروه جامع دسته‌بندی می‌کند: فقر و توسعه اقتصادی.
فقر
چوب و دیگر سوخت‌های جامد که بیش از 2.7 میلیارد نفر در دنیا از آن‌ها برای پخت‌وپز استفاده می‌کنند و نفت چراغی که برای روشنایی بهره می‌گیرند عامل ایجاد دود در محیط زیست و مرگ و میر حدود 3.5 میلیون نفر در سال می‌شوند. این مورد بیشتر در کشورهای آسیایی در حال توسعه و جنوب صحرای آفریقا دیده می‌شود که احتراق ناقص بیومس باعث انتشار بیش از نیمی از مواد ذره‌ای است.
توسعه و شهر‌سازیِ سوختِ فسیلی‌محور
در بسیاری از کشورها، نفت و زغال سنگ، عامل رشد اقتصادی هستند اما احتراق ناقص در نیروگاه‌ها، صنایع و خودروها عمده عامل آلودگی هوای خارج از منازل و مرگ حدود 3 میلیون نفر در سال است. زغال‌سنگ عامل انتشار 60 درصد اکسید سولفور مربوط به احتراق در دنیاست که باعث بیماری‌های تنفسی شده و یکی از مهمترین عوامل باران‌های اسیدی است. سوخت مصرفی حمل و نقل، بیشتر از نوع گازوییل، عامل تولید بیش از نیمی از دی‌اکسید نیتروژن دنیاست. افزایش جمعیت باعث افزایش مصرف انرژی، فعالیت‌های ساخت و ساز و ترافیک خواهد شد. انتشارات خودروها در شهرها این واقعیت را به‌همراه دارد که دودزایی خودروها نه از بالای دودکش‌ها، که بر سطح زمین و در ارتفاع تنفسی مردم قرار دارد.
راه‌حل‌ها کاملا واضحند، اما مشکل فراتر از این راه‌حل‌هاست
رشد توجه به مساله آلودگی هوا، به‌همراه تسریع گذار انرژی، روند رو به کاهشی را تا سال 2040 در انتشارات جهانی نشان داده است هرچند سرعت آن بسیار کم است. پیش‌بینی می‌شود ذرات 7 درصد، دی‌اکسید سولفور 20 درصد و نیتروژن 10 درصد تا سال 2040 کاهش یابند که بیشتر به‌خاطر کاربرد تکنیک‌های کنترل آلودگی و استفاده از انرژی‌های پاک خواهد بود. به‌ویژه که در آسیا با افزایش تقاضای مصرف انرژی به‌دلیل رشد صنعتی، شاهد قوانین بیشتری برای کنترل آلودگی هوا خواهیم بود. از سویی، با توجه به تفاهم پاریس، یک سوم تقاضای جهانی رشد تقاضای انرژی رو به سوی انرژ‌های پاک‌تر خواهد گذاشت. 30 درصد این تقاضا را هم گاز طبیعی جبران خواهد کرد که آلایندگی کمتر نسبت به بقیه سوخت‌های فسیلی دارد. اما با این حال، کارشناسان iea براین عقیده هستند که مرگ و میر ناشی از آلودگی خارج از خانه هوا از 3 میلیون نفر کنونی به 4.5 میلیون نفر در سال 2040 خواهد رسید و 90 درصد این مرگ و میر در آسیا خواهد بود.
به گزارش انرژی امروز، آژانس بین‌المللی انرژی، iea، سازمانی مستقل است که در سال 1974 پایه‌گذاری شد. وظایف تعریف شده این سازمان، گسترش امنیت انرژی بین اعضا خود، گسترش سیاست‌های پایدار انرژی همراه با رشد اقتصادی و حفاظت از محیط زیست، بهبود شفافیت بازار از طریق جمع‌آوری و آنالیز داده‌های انرژی، حمایت از همکاری‌های جهانی در زمینه تکنولوژی‌های آینده انرژی، یافتن راه‌حل‌هایی برای چالش‌های جهانی انرژی و انجام تحقیقات معتبر برای 29 عضو آن است. iea برنامه جامعی برای همکاری کشورها در زمینه انرژی دارد. ایران عضو این سازمان نیست.
