عامل آتش‌سوزی پالایشگاه فاز 20-21 چه بود؟
عرفانه تاجیکی، خبرنگار حوزه نفت‌وگاز
هنوز پاسی از بامداد روز یکشنبه نگذشته است که خبر انفجار و آتش سوزی پالایشگاه فاز 20، 21 پارس جنوبی نخست شبکه‌های مجازی و سپس خبرگزاری‌ها و سایر رسانه‌ها را قبضه می‌کند. فازی که هنوز ساخت و بهره‌برداری آن تمام و کمال تمام نشده و خبر آغاز بهره‌برداری از دومین ردیف شیرین‌سازی پالایشگاه، برداشت گازشیرین از ردیف دوم شیرین‌سازی پالایشگاه فازهای ۲۰ – ۲۱ پارس جنوبی همچنان داغ است. این در حالی است که هفته گذشته (۲۹ آذرماه) برای نخستین بار گاز ترش محصول بخش فراساحل این فازها پس از فرآورش در ردیف اول شیرین‌سازی به شبکه سراسری تزریق شده بود.چند روز پیش بود که علیرضا عبادی، مجری فازهای ۲۰ – ۲۱ پارس جنوبی، با اعلام بهره‌برداری از دومین ردیف شیرین‌سازی پالایشگاه این فازها، گفت: فرایند شیرین‌سازی گاز در این ردیف و تزریق آن به شبکه سراسری با ثبت رکوردی تازه، در مدت ۲۳ ساعت انجام شده است.مجری فازهای ۲۰ – ۲۱ از تولید و ذخیره‌سازی میعانات گازی در این فازها خبر داد و افزود: از آغاز فرایند پالایش گاز این فازها از هفته گذشته تاکنون ۹۰ هزار بشکه معادل ارزی روزانه یک میلیون و ٢٠٠ هزار دلار، میعانات گازی در این فازها تولید شده است.وی همچنین با اشاره به ورود تدریجی سایر بخش‌های پالایشگاه به چرخه تولید محصولات با ارزش عنوان کرد: از ابتدای هفته آینده واحد تولید اتان این فازها راه‌اندازی شده و ارسال اولین محموله اتان تولیدی فازهای ٢٠ و٢١ پارس جنوبی به مجتمع‌های پتروشیمی آغاز می‌شود.به این ترتیب، با آغاز به کار ردیف دوم شیرین‌سازی فازهای ۲۰ – ۲۱ پارس جنوبی، ظرفیت تولید گاز در این فازها به‌تدریج به ۲۸ میلیون و ۵۰۰ هزار مترمکعب در روز می‌رسد. هرکدام از فازهای ۲۰ – ۲۱ پارس جنوبی روزانه یک میلیارد فوت‌مکعب به ظرفیت برداشت گاز از مخزن پارس جنوبی می‌افزاید. این در حالی است که تاکنون با بهره‌برداری از سکوی فاز ۲۰ – ۲۱ردیف شیرین‌سازی، شرایط لازم برای دستیابی به ۵۰ درصد از ظرفیت تولید و فرآورش گاز در این فازها فراهم شده است.مجری فازهای ۲۰ – ۲۱ پارس جنوبی تمامی مراحل انجام کار در بخش فراساحل و پالایشگاه این پروژه را بدون حادثه عنوان کرده بود و به گفته وی، باتوجه به بهره‌برداری از ردیف دوم شیرین‌سازی، میزان فلرینگ پالایشگاه این فازها هم به‌زودی به حداقل می‌رسد.چند روزی از تاکید عبادی بر بی‌حادثه بودن این پروژه نگذشته بود که پالایشگاه این فاز به دلیل آتش‌سوزی در برج دی متانایزر فازهای 20 و 21 پارس جنوبی که وظیفه جداسازی گاز قابل انفجار متان را برعهده دارد، طعمه حریق شد.
نیم‌نگاهی به روند ساخت فاز 20 و 21 پارس جنوبیبه گفته حمیدرضا مهدوی، مدیر پروژه فازهای 20 و 21 پارس جنوبی در شرکت اویک، اجرای پروژه توسعه فازهای 20 و 21 پارس جنوبی یک پروژه عظیم ملی است که برای رسیدن به اهداف اجرای این پروژه نیازمند حفاری 24 حلقه چاه، نصب دو سکوی سرچاهی و دو خط لوله دریایی 32 اینچ است که محصولات استخراج‌شده را برای تصفیه به پالایشگاه ساحلی منتقل می‌کند.سرپرست طرح توسعه فاز ۲۰ – ۲۱ پارس جنوبی در شرکت نفت و گاز پارس همچنین اعلام کرد: بر اساس برنامه تعیین‌شده تا پایان اردیبهشت و خرداد سال آینده، به ترتیب حفاری تمامی چاه‌های فاز ۲۱ و۲۰ پارس جنوبی در خلیج‌فارس آماده بهره‌برداری می‌شوند.به گفته وی، هدف از توسعه فاز ۲۰ – ۲۱ پارس جنوبی تولید روزانه ۵۰ میلیون مترمکعب گاز شیرین و تصفیه‌‌شده برای تامین نیاز مصارف داخلی، تولید روزانه ۷۵ هزار بشکه میعانات گازی، ۴۰۰ تن گوگرد و تولید سالانه یک میلیون و ۵۰ تن گاز مایع و یک میلیون تن گاز اتان به منظور تامین خوراک صنایع پتروشیمی است.تمامی این گفته‌ها زمانی مطرح می‌شد که هیچ‌کس تصور نمی‌کرد که حریق، تزریق گاز این فاز به خط لوله سراسری را به تعویق بیاندازد. البته، مهار یک‌ساعته این آتش‌سوزی نشان از مهارت و آمادگی نیروهای ایمنی دارد.نکته‌ای که در این میان بی‌پاسخ می‌ماند؛ علت نشت در برج دی متانایزر فازهای 20 و 21 پارس جنوبی است که وظیفه جداسازی گاز قابل انفجار متان را برعهده دارد. آیا پای خرابکاری هدفمند در کار است یا باز هم تجهیزات چینی و عدم‌نظارت کافی و قصور پیمانکاران دسته‌گل به آب داده است؟آنچه حائز اهمیت است جاوگیری از وقوع چنین رخدادهایی است که هرکدام بهره‌برداری و ازدیاد برداشت از منابع ملی را به تاخیر می‌اندازد.
