چینیها با بازگشت رقبا به ایران چه خواهند کرد؟
مونا مشهدی رجبی، خبرنگار بینالملل انرژی امروز
ایران و چین شرکای بزرگ اقتصادی و تجاری هستند ولی به نظر میرسد تامین انرژی چین و واردکردن نفت و گازطبیعی از کشورهای مختلف، اصلیترین دلیل تمایل چینیها برای برقراری رابطه نزدیک با ایران است.
به گزارش خبرنگار بینالملل انرژی امروز، رابطه دیپلماتیک رسمی ایران و چین از سال 1971 میلادی آغاز شد و بعد از انقلاب اسلامی این رابطه گرم تر شد. تحلیل گران بر این باورند که «دلیل تمایل چین برای برقراری رابطه نزدیک با ایران موقعیت استراتژیک این کشور درمنطقه و ثروت زیاد ایران در بخش انرژی است».
مرکز مطالعات اقتصادی خاورمیانه در گزارشی نوشت: تامین انرژی برای چین اهمیت زیادی دارد. زیرا این کشور در مسیر صنعتی شدن قرار گرفته است و سرمایهگذاری زیادی در بخش زیر ساختی انجام داده است. چین برای اینکه بتواند با نرخ بالاتر از 8 درصد رشد کند و برای جمعیت بالغ بر 1.4 میلیارد نفری خود فرصت شغلی ایجاد کند نیاز به نفت و گاز طبیعی دارد و ایران هم کشوری بسیار ثروتمند در قلب خاورمیانه است که می تواند نیاز انرژی چین را تامین کند.
ایران 18 درصد از ذخایر تایید شده گاز طبیعی و 9 درصد از ذخایر تایید شده نفتی دنیا را دارد. از طرف دیگر ایران نیاز به سرمایهگذاری خارجی دارد و چین میتواند با سرمایه گذاری در پروژه های بالادستی و پایین دستی نفتی، زمینه رشد صنعت نفت ایران را فراهم کند.
اهمیت این رابطه برای چین به اندازه ای بود که حتی در جریان تحریم های اقتصادی غرب علیه برنامه هستهای ایران هم از ایران حمایت کرد و بسته به سختی تحریمهای غرب علیه برنامه هستهای ایران بین 400 هزار تا 550 هزار بشکه نفت از ایران وارد می کرد. بعد از امضای توافق هسته ای و اجرایی شدن آن دوباره به یک شریک قدرتمند و بزرگ در صنعت نفت ایران تبدیل شد ضمن اینکه واردات نفت را از ایران افزایش داد.در این سالها عربستان جایگزین ایران در بازار نفت چین شد ولی پیشبینی میشود با توسعه رابطه ایران و چین، دوباره سهم ایران در بازار نفت چین رشد کند وعربستان مجبور به کاهش صادرات شود.
سرمایه گذاری در پروژههای نفت و گاز ایران
دو شرکت بزرگ نفتی «سی ان پی سی» و «سینوپک» از سال 2000 میلادی در فعالیتهای اکتشافی نفت و توسعه حوزههای نفتی در ایران فعال بودند. ولی قرارداد بزرگ در سال 2007 میلادی امضا شد و در آن زمان توسعه حوزه نفتی یادآوران به سینوپک واگذار شد. در سال 2009 میلادی شرکت CNPC قراردادی برای توسعه حوزههای نفتی شمالی و جنوبی آزادگان امضا کرد.
البته تحریم ها باعث شد تا روند پیشرفت پروژهها کند باشد ولی بالاخره در اکتبر سال قبل فاز اول یادآوران به مرحله بهرهبرداری رسید و بهره برداری از حوزه نفتی آزادگان شمالی هم آغاز شد.
از طرف دیگر ایران دارای ذخایر عظیم گازطبیعی است و چین هم تمایل زیادی برای همکاری با ایران در این حوزه ها دارد. در سال 2006 میلادی «سی ان پی سی» توافق نامهای برای توسعه حوزه گازی پارس جنوبی با ایران امضا کرد ولی در سال 2010 شرکت فرانسوی توتال جایگزین این شرکت چینی در توسعه فاز یازده پارس جنوبی شد.
این بار هم تحریمها باعث کند شدن فرایند اجرای این توافقنامهها شد و حتی به خروج توتال انجامید. با برداشتهشدن تحریم ها این شرکتهای بزرگ انرژی دوباره وارد بازار ایران شدند تا از فرصت موجود در این کشور استفاده کنند. البته این سرمایهگذاریها و روابط گرم اقتصادی و سیاسی نه تنها برای طرف چینی بلکه برای ایرانی هم بسیار مطلوب است و بستر رشد اقتصادی و صنعتی را در کشور فراهم میکند و یک بازی برد-برد در بازار نفت است.
