ضرورت اعتمادسازی دولت برای جذب سرمایه خارجی در نفت

یک کارشناس اقتصاد انرژی گفت: دولت باید چالش‌ها و مشکلات سیاسی را در مواجهه با کشورهای دیگر به حداقل کاهش دهد تا زمینه‌ای برای افزایش اعتماد شرکت‌ها و بنگاه‌های فعال بین المللی در حوزه نفت و گاز  از یک سو، و از سوی دیگر موسسات مالی و سرمایه گذاری بین المللی از سوی دیگر فراهم شود.

علیرضا سلطانی در گفتگو با خبرنگار نفت و گاز «انرژی امروز» در خصوص ضرورت جذب سرمایه گذاری خارجی برای توسعه بالادستی صنعت نفت کشور که به‌عنوان یکی از اولویت‌های وزارت نفت از سوی رییس‌جمهور به بیژن زنگنه ابلاغ شده است گفت: واقعیتی که اقتصاد ایران به طور عام و صنعت نفت به صورت خاص در شرایط کنونی با آن مواجه هستند، کمبود منابع مالی است که در سال‌های اخیر بخصوص در دوران تحریم فشار زیادی به صنعت نفت ایران وارد کرد.

او در ادامه افزود: صنعت نفت ایران با توجه به تحریم‌های اخیر و روند تقریباً ثابتی که در طی چند دهه گذشته به لحاظ فنی ، اقتصادی و مدیریتی تجربه کرده است در شرایط ایستایی قراردارد و موجب شده جایگاه ایران در بازار جهانی نفت و گاز دچار چالش شود.

این کارشناس اقتصاد انرژی با تاکید بر اینکه «در شرایط کنونی ایران به عنوان بزرگترین دارنده ذخایر نفت و گاز جهان به شدت نیازمند سرمایه‌گذاری است»، افزود: بر اساس اعلام مسئولان صنعت نفت، این صنعت دربازه زمانی پنج ساله به 200 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد، عدم جذب این میزان سرمایه، به این معناست که ایران جایگاه خود در بازارهای جهانی نفت  گاز را از دست خواهد داد و از سوی دیگر به این معناست که ارزش افزوده منابع و ذخایر نفت و گاز برای ایران کاهش می‌یابد.

وی در تشریح این شرایط افزود:  با توجه به روندی که در حوزه مصرف نفت و گاز صورت گرفته و پیدایش انرژی‌های تجدیدپذیر از یک طرف و پیدایش نفت و گاز غیرمتعارف یا شیل از طرف دیگر به طور طبیعی می‌توان تصور کرد که با گذشت زمان از ارزش منابع نفت و گاز متعارف کاسته می‌شود و برخورداری کشورها از منابع مالی این ذخایر نیز به طور طبیعی کاهش می‌یابد، بنابراین برای پیشگیری از این ضرر و زیان لازمه کار این است که سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در صنایع نفت و گاز صورت بگیرد و در نتیجه آن برداشت نفت و گاز سرعت یابد تا ایران بتواند به منافع مالی حاصل از تولید و صادرات نفت و گاز دست یابد.

این استاد دانشگاه با تاکید بر ضرورت جذب سرمایه‌گذاری خارجی افزود: صنایع نفت و گاز در طول سال‌های گذشته دچار ایستایی و فرسودگی شده و نیازمند این است که این ایستایی از طریق جذب سرمایه‌گذاری خارجی از بین برود. وزیر نفت نیز به تازگی اشاره کرده است که تولید نفت رو به کاهش است، علی رغم اینکه پس از برجام افزایش تولید قابل توجهی داشتیم، اما در یک بازه زمانی بلند مدت تولید ایران با شرایط کنونی سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز رو به کاهش است که خطری جدی برای نفت و گاز ایران است.

سلطانی تاکید کرد: با افزایش سرمایه‌گذاری ایران خواهد توانست در یک شرایط عادی به حرکت توسعه‌ای خود در مقایسه با رقبایی همچون عربستان و دیگر کشورهای نفت‌خیز حرکت کند و مهره تاثیرگذاری در اقتصاد جهانی نفت و گاز و همچنین در جهان سیاست باشد.

دولت زمینه‌های جذب سرمایه گذار خارجی را فراهم کند

سلطانی با تاکید بر اینکه « سرمایه گذاری خارجی در خلأ شکل نمی‌گیرد و جذب سرمایه گذاری خارجی محصول یک فرایند و ایجاد شرایط متعدد و متنوع است» افزود: هرچند که باید اذعان کرد که ایران به عنوان دارنده بزرگترین ذخایر نفت و گاز دنیا شرایط ابتدایی و اولیه برای جذب سرمایه گذاری خارجی را دارد اما این مزیت باید از طرف حاکمیت و دولت به شرایط مطلوبی تبدیل شود تا سرمایه گذاران خارجی شرکت‌ها و بنگاه‌های بزرگ بین المللی علاقه مند مشارکت در سرمایه گذاری ایران شوند.

او اظهار کرد: دولت باید چالش‌ها و مشکلات سیاسی را در مواجهه با کشورهای دیگر به حداقل کاهش دهد تا زمینه‌ای برای افزایش اعتماد شرکت‌ها و بنگاه‌های فعال بین المللی  در حوزه نفت و گاز از یک سو، و از سوی دیگر موسسات مالی و سرمایه گذاری بین المللی از سوی دیگر فراهم شود.

تکنولوژی با ورود سرمایه همراه شود

سلطانی در خصوص کیفیت سرمایه گذاری خارجی نیز اظهار کرد: اگرچه سرمایه گذاری خارجی مهم است و منابع مالی باید برای توسعه میدان‌های نفت و گاز ما و توسعه صنایع پایین دستی ما جذب شود اما نکته مهم دیگر کیفیت بالای سرمایه گذاری خارجیست به این معنا که مصداق بالا بودن کیفیت سرمایه گذاری خارجی، تکنولوژی است.

این کارشناس اقتصاد انرژی ادامه داد: هرچقدر که کیفیت تکنولوژی که با سرمایه‌های خارجی به داخل کشور وارد می‌شود بالاتر باشد، به همان میزان می‌توان اذعان کرد که کیفیت سرمایه گذاری خارجی بالاتر و بیشتر است، این مساله به صورت خاص در دو حوزه ضریب میدان‌های نفت و گاز و نوسازی و بهسازی صنایع بخش‌های پایین دستی مصداق پیدا می‌کند.

او با اشاره به اینکه در صنایع نفت و گاز جهان ضریب بازیافت تا 50 تا 55 درصد افزایش یافته است اظهار کرد: یکی از مسائل مهم در افزایش ضریب بازیافت نفت و گاز، استفاده از تکنولوژی روز در استخراج نفت و گاز است و ضرورت دارد که صنایع نفت و گاز ایران از این تکنولوژی‌ها بهره مند شوند؛ بنابراین جذب تکنولوژی به همراه سرمایه خارجی و همچنین نوسازی و بهسازی تاسیسات نفت و گاز کشور یکی از ضروریات کنونی صنعت نفت و گاز کشور است.

ضرورت ایجاد فضای رقابتی برای شرکت‌های داخلی

این کارشناس اقتصاد انرژی با تاکید بر ضرورت ایجاد فضای رقابتی برای شرکت‌ها گفت: شرکت‌های داخلی نیز باید بتوانند در پروسه جذب سرمایه گذاری خارجی نقش فعالی ایفا کنند و به مشارکت گرفته شوند تا قدرت رقابتی آنها در عرصه رقابتی نفت و گاز افزایش یابد که خوشبختانه قراردادهای جدید نفت و گاز این فضا را فراهم کرده که شرکت‌های داخلی در کنار شرکت‌ها بین المللی فعال شوند و توان رقابتی خود را در حوزه‌ها فنی و اقتصادی و بخصوص مدیریتی افزایش دهند.