تورم و رشد اقتصادی حاصل شوک مثبت نفتی روی قطر

شوک‌های نفتی موضوع اصلی مطالعه بسیاری از پژوهشگران اقتصادی به خصوص در کشورهای صادرکننده نفت است. باور عمومی این است که رشد قیمت نفت در بازار جهانی باعث افزایش سطح فعالیت های اقتصادی و نرخ رشد می‌شود؛ ولی آیا این رشد پایدار است یا آنکه بعد از دوره کوتاهی از بین می‌رود؟

به گزارش خبرنگار بین‌الملل انرژی امروز، تاثیر افزایش قیمت نفت روی اقتصاد قطر بسیار چشمگیر است؛ زیرا نفت سنگ بنای اقتصاد این کشور ثروتمند حاشیه خلیج فارس است و با حذف نفت و گاز طبیعی  اقتصاد قطر کاملا فلج می شود.

آمارها نشان می‌دهد بالغ بر 60 درصد تولید ناخالص داخلی در قطر و 85 درصد درآمد صادراتی این کشور و بالغ بر 70 درصد از درآمد دولت از فروش نفت تامین می‌شود. این کشور کوچک که از نظر حجم ذخایر تاییدشده نفت جایگاه ششم را در میان کشورهای خاورمیانه دارد؛ به دلیل کشف حوزه‌های بزرگ گازی و سرمایه گذاری در تولید گاز طبیعی مایع توانسته به عنوان بزرگترین صادرکننده LNG در خاورمیانه معرفی شود.

نوسان قیمت نفت عامل تغییرات اقتصادی

با توجه به سهم بالای نفت و گاز طبیعی در اقتصاد قطر می توان انتظار داشت شوک های قیمتی نفت هم تاثیر معناداری روی اقتصاد این کشور داشته باشد.

 مطالعات نشان می‌دهد در نتیجه شوک‌های قیمت نفت در سال های اخیر،ارزش تولید ناخالص داخلی قطر تغییرات زیادی را تجربه کرده است.

در جریان اولین شوک نفتی در سال 1973 و 1974 میلادی  ارزش تولید ناخالص داخلی این کشور از 655 میلیون دلار تا مرز 2000 میلیون دلار رسید. این روند افزایش ارزش تولید ناخالص داخلی  قطر تا سال 1978 میلادی ادامه یافت تا اینکه در مواجهه با دومین شوک نفتی قیمتی در سال 1978 میلادی به 4052 میلیون دلار رسید.

اما در این سال شوک قیمتی دیگری در بازار نفت ایجاد شد و حاصل این شوک که تا انتهای سال 1979 ادامه داشت، رسیدن ارزش تولید ناخاصل داخلی این کشور به مرز 5634 میلیون دلار بود.

سومین شوک قیمتی نفتی در سال 1990 و همزمان با حمله عراق به کویت اتفاق افتاد و این بار  به دلیل درگیر شدن یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس در جنگ و بحران های اقتصادی و سیاسی و امنیتی ناشی از این جنگ، ارزش تولید ناخالص داخلی قطر از 7360  میلیون دلار به 6884 میلیون دلار در سال 1991 تقلیل یافت.

بالاخره در جریان شوک چهارم قیمت نفت در سال 2003 میلادی، ارزش تولید ناخالص داخلی قطراز 19 هزار و 680 میلیون دلار به 23 هزار و 669 میلیون دلار در سال 2004 میلادی رسید.

ولی مساله ای که در تمامی این شوک های قیمتی نفت و وضعیت اقتصادی قطر بعد از این شوک ها قابل بررسی است؛ این است که اقتصاد قطر بعد از هر افزایش قیمتی به رشد خود ادامه می‌دهد.

به تعبیر بهتر، تاثیر افزایش قیمت نفت روی  اقتصاد قطر کوتاه مدت نیست؛ بلکه در درازمدت هم تاثیر سازنده‌ای روی اقتصاد بر جای می گذارد. با افزایش قیمت نفت در سال 2008 میلادی برای پنجمین بار و گذشتن قیمت هر بشکه نفت از مرز 100 دلار، ارزش تولید ناخالص داخلی  قطر بالغ به 91 هزار و 736 میلیون دلار رسید که رکورد بی سابقه ای برای این کشور بود.

رابطه مثبت رشد قیمت نفت و تورم

 بررسی ها نشان می دهد بین نرخ رشد تولید ناخالص داخلی  در کشور قطر و قیمت نفت رابطه مثبتی وجود دارد، بین نرخ تورم  و قیمت نفت هم این رابطه مثبت دیده می شود. در سال هایی که قیمت نفت در دنیا رشد می‌کند، حجم نقدینگی در اقتصاد قطر بیشتر می‌شود و از آنجا که قطر در بازار پول خود از سیستم نرخ ارز ثابت در برابر دلار استفاده می‌کند، توان تاثیرگذاری روی میزان نقدینگی از طریق نرخ ارز را ندارد.

به همین دلیل در سال هایی که قیمت نفت  بیشتر می شود؛ ما شاهد افزایش ارزش تولید ناخالص داخلی و افزایش نرخ تورم در این کشور خاورمیانه هستیم.