ماشین‌آلات چینی بلای جان پایین‌دستی‌ها خطر از دست دادن بازارهای منطقه
مسوول دفتر صنایع پایین‌دستی شرکت ملی صنایع پتروشیمی با تاکید بر تکرار بلای ماشین‌آلات چینی برای صنعت پلاستیک ایران در عراق، نسبت به روند صنعتی شدن کشورهای عراق و افغانستان و از دست رفتن بازارهای ایران هشدار داد.
به گزارش خبرنگار پتروشیمی انرژی امروز، رضا محتشمی در همایش شناخت بازار صادراتی صنعت پلاستیک کشورهای افغانستان و عراق، اظهار کرد: عراق و افغانستان دو سوم بازار صادراتی ایران را تشکیل می‌دهند. جنگ در این کشورها تاثیرگذار بوده؛ اما روند این گونه باقی نمی ماند.
وی تصریح کرد: بیش از ۲۰ درصد واردات عراق در دو سال اخیر مربوط به ماشین آلات است که به معنای این است که در آینده ای نزدیک با کشور صنعتی روبرو می‌شویم که سهم آن در حوزه پلاستیک هم افزایش می‌یابد و باید خود را برای مواجهه به این شرایط آماده کنیم.
مسوول دفتر صنایع پایین‌دستی شرکت ملی صنایع پتروشیمی با تاکید بر این که تنها ۱۰ درصد در صادرات ماشین آلات به عراق سهیم بوده ایم، گفت: در چنین بازارهایی عمده ترین نیاز به توسعه سرمایه است. به طور طبیعی وقتی ما در پروژه‌های صنعتی این بازار حضور نداشته باشیم و واکنش مناسب نداشته باشیم، حضورمان کمرنگ خواهد بود و بازارهای فعلی هم برای ایران بازار گذرا می‌شود.
محتشمی‌پور افزود: طی ۵ سال گذشته صادرات مواد خام پلیمری به عراق به بیش از ۱۰۰ هزار تن رسیده و ۵ برابر رشد کرده است. امروز در صنعت نوشیدنی‌ها نیز مشاهده می‌شود عراق سهم خوبی در بسته بندی دارد.
وی با تاکید بر اینکه باید بازار عراق را به رسمیت بشناسیم، گفت: همین شرایط در افغانستان هم هست. امیدوارم دوستان عراقی و افغانستانی نیز پتانسیل‌های ایران را به خوبی بشناسند. اطلاعات، نیروی انسانی و سازمان متناسب با تکنولوژی هم اجزای دیگر توسعه هستند. صرف واردات ماشین آلات نمی تواند منجر به توسعه شود. ما در سال‌های گذشته با واردات بسیار ماشین آلات چینی مواجه شدیم و تبعات آن را امروز می‌بینیم. همین مسئله در عراق نیز در حال رخ دادن است.
مسوول دفتر صنایع پایین‌دستی شرکت ملی صنایع پتروشیمی تصریح کرد: واردات حجیم ماشین آلات از مقاصد مختلف بدون خدمات پس از فروش مشکلات خاص خود را دارد. ایران میتواند هم ماشین آلات را تامین و هم خدمات پس از فروش را ارائه کند. در عین حال نیروی انسانی متخصص نیز میتواند تامین کند. البته ما هم در برخی مواقع کمبود تکنیسین داریم.
محتشمی‌پور گفت: متاسفانه نگاه ما به مهاجران افغانی با حذف بعد فنی داریم؛ درحالیکه متخصصان افغانی در ایران فعال هستند و ما از این ظرفیت غافل هستیم. پیشنهاد می‌دهم دولت عراق به ظرفیت موجود توجه کند. ما در بخش صنعتی عراق کارگران و متخصصان بنگلادشی را دیدیم؛ اما متاسفانه متخصصین افغانی حضور نداشتند.
وی اظهار کرد: ما درحالیکه به اندازه دوبرابر کشور عراق اوره تولید می‌کنیم؛ با وجود فاصله کم اما فقط ۴۰ درصد اوره مورد نیاز آن کشور را تامین می‌کنیم و سهممان در بازار اوره افغانستان زیاد نیست.
*** جذابیت‌های افغانستان برای ایران
جابر انصار، رایزن اقتصادی سفارت افغانستان، هم در این نشست گفت: افغانستان کشوری خشک است و به آب‌های آزاد راه ندارد؛ اما از لحاظ راه ژئوپلتیکی موقعیت بسیار خوبی دارد. ما بازار ۳۰۰ میلیون دلاری در حوزه افغانستان داریم و ۳۵ تا ۳۷ درصد از این بازار به ایرانیان اختصاص دارد. متاسفانه کالاهای ایرانی در غرب و جنوب غرب افغانستان متمرکز شده است.
انصار افزود: زبان مشترک افغانستان و ایران یکی از مزایا است. اگر افغانستان از دانشگاه‌های ایران و متخصصان بهره ببرند، ایران برای سالها میتواند در افغانستان حضور داشته باشد که یک وابستگی ای بین صنعتکار افغانی و دانش پژوه ایرانی ایجاد می‌شود. ایران نیز میتواند از راه‌های ترانزیتی افغانستان بهره ببرد. جذابیت‌های دو کشور برای یکدیگر به بازی برد- برد منتج می‌شود.
رایزن اقتصادی سفارت افغانستان گفت: در شرایط فعلی که افغانستان نیاز به سرمایه‌گذاری دارد و سایر کشورها برای سرمایه‌گذاری وارد افغانستان شده اند، ایران که از نظر فرهنگی و زبان، با ما مشترک هستند، میتواند در بخش تکنولوژی ورود کند اما افغان‌ها گاهی علاقه مند به شراکت در واردات تکنولوژی از ایران هستند و اگر توجه نشود، ایران به هدف خود نمی رسد.
وی ادامه داد: قانون حمایت از سرمایه‌گذاری در افغانستان جوان ترین قانون سرمایه‌گذاری در منطقه است. سرمایه‌گذار حق خروج ۹۹ درصد سرمایه نقدینگی خود را دارد. ما بسته‌های تشویقی عرضه کردیم که سرمایه‌گذار خارجی هم میتواند استفاده کند. سرمایه‌گذار از ۵۰ درصد مالیات به مدت ۱۰ سال معاف است. اگر کارخانه هم در داخل افغانستان شکل می‌گیرد؛ پیشنهاد می‌خواهیم که با کارخانه‌های ایرانی شریک شوند تا واردات مواد اولیه هم به جای ۱۰ درصد دو درصد هزینه گمرکی دهد. در تمام زمینه‌ها فرصت‌های بالفعل و بالقوه در افغانستان وجود دارد.
**** ارتباط دوطرفه عراق و ایران
عبدالصمد رحمان سلطان، وزیر اسبق مهاجرت عراق و مشاور نخست‌وزیر در امور اقتصادی و سرمایه‌گذاری زیربنایی، نیز شب گذشته در این همایش، گفت: ایران و عراق بعد از سرنگونی رژیم صدام روابط گسترده دارند و با توجه به نقش ایران در آرامش اقتصادی و سیاسی عراق، روابط گسترده تر هم شد.
وی با اشاره به اینکه پس از داعش که الحمدلله با بسیج مردمی به آن پیروز شدیم، گفت: استراتژی ایران وجود آرامش و جلوگیری از تجزیه عراق بود؛ ما انتظار گسترش روابط اقتصادی ایران و عراق را داریم. آرزو می‌کردم که در ایران پلاست حضور آکادمیک صورت گیرد تا از توان علمی ایران هم بهره ببریم و اصلاحات را در دانشگاه‌های عراق بوجود آوریم. انتظار می‌رفت کارگاه‌هایی برای بررسی چگونگی توسعه ایران تشکیل می‌شد. آرزو می‌کنم ایران پرتویی برای توسعه و بالندگی همه کشورها و عراق باشد.
وزیر اسبق مهاجرت عراق افزود: در سال ۱۹۷۷ توانمندی بالایی و توان تولید اتیلن و … را داشتیم؛ اما عراق با جنگ‌های گسترده روبرو شد. ما امروزه می‌خواهیم جذب سرمایه کنیم. ما قوانین دائمی و پشتیبانی برای سرمایه‌گذاری داریم. وزارت صنایع همه درها را برای سرمایه گذاری باز کرده است، اکنون شرکت‌هایی هستند که حتی توان پرداخت حقوق کارکنان را ندارند.
رحمان سلطان اظهار کرد: عراق و شل برای توسعه صنایع پتروشیمی قراردادی به ارزش ۱۱ میلیون دلار امضا کردند. واردات مواد خام از ایران نیز نشان دهنده رشد عراق است. ما بدون بازار ایران نمی توانیم کامل شویم. آرزو می‌کنیم آرامش سیاسی ادامه یابد و در تلاشیم تا سرمایه‌گذاری ایران را آسان کنیم. داعش در عراق از بین رفته است و ۲۰۱۷ سال پایان دادن به همه دشمنان عراق است.
وی با تاکید بر اینکه «تکامل اقتصادی را باید مدنظر قرار دهیم و از همه برای سرمایه‌گذاری دعوت می‌کنیم»، گفت: از سوی دیگر، مساله آگاهی و نیاز به زمان و بهبود شرایط دارد. موضوع دانشگاه‌ها هم بسیار مهم است. حضور ایرانی‌ها در دانشگاه‌های عراق وجود ندارد و باید این روابط را گسترش دهیم و دانشگاهیان دو طرف بیشتر با هم مشورت کنند.
وزیر اسبق مهاجرت عراق اظهار کرد: باید روابط اقتصادی ایران و عراق تقویت شود. درصددیم شهرهای مخروبه را بسازیم. در مورد محصولات ایران حساسیت وجود دارد و باید سعی کنیم از تولیدات ایران که کیفیت خوبی دارد؛ استفاده کنیم و بر حساسیت‌ها چیره شویم. لازم است از بازسازی مناطق حمایت شود. بین ترکیه و ایران رقابت است و باید دید ایران چگونه میتواند حضور پررنگ داشته باشد. ما به خاطر کاهش نرخ نفت چالش داریم و نمی توانیم تنها به نفت تکیه کنیم. امیدوارم بخش خصوصی ایران و عراق هماهنگ شوند.
*** تجارت یک طرفه با عراق محکوم به نابودی است
سیدحمید حسینی، فعال انرژی و دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق، نیز طی سخنانی در این همایش تاکید کرد: حضور ما در عراق چنان بی‌رمق است که گویا حضور نداریم.
حسینی با اشاره به سخنان محمدجواد ظریف گفت: وزیر امور خارجه اعلام کرد که اولویت من در دولت دوازدهم همسایگان است. من طی نامه ای به آقای ظریف گفتم که همسایگان شامل عراق و اقتصاد عراق است. اگر ما حضور نرم افزاری در عراق پیدا کنیم و در بخش فنی مهندسی وارد شویم، آینده عراق برای محفوظ است. عراق ۵۰۰ سال تحت سیطره عثمانی بوده و ترکیه بیشتر از ما با عراق آشناست.
وی افزود: ما مزیت حمل و نقل داریم. اما هر روز در بخش گمرک مشکل داریم. درصددیم گمرک بین دوکشور به جای ۸ ساعت، ۲۴ ساعته شود.
حسینی با اشاره به افزایش صادرات کالایی و پتروشیمی ایران به عراق گفت: صادرات ایران به عراق تا آخر سال جاری ۲۰ درصد افزایش می‌یابد. عراق جای عمان را گرفته و دومین بازار صادراتی ایران شده است. در آینده جمعیت عراق بیش از جمعیت ایران می‌شود؛ چراکه ایران رشد جمعیت کمی دارد. جمعیت عراق جوان و مصرف گراست. ما باید ظرفیت‌های خالی اقتصاد ایران را به ظرفیت خالی عراق وصل کنیم. ما در هر صنعتی ظرفیت خالی داریم. الان متوسط ارزش صادراتی ما به عراق با صادرات پتروشیمی دنیا برابر بوده است.
رییس اتاق مشترک ایران و عراق با تاکید بر اینکه «ما ۵.۵ میلیون تن کالا صادر کردیم»، گفت: عراق ۷۵ میلیارد دلار واردات داشته که بعد از حضور داعش حدود ۴۰ میلیارد دلار کاهش یافته است. با این وجود، ایران سهم خود را حفظ کرده و روند افزایشی داشته است. ما ۲۸ درصد در حوزه شیمیایی و پتروشیمی عراق سهم داریم. با وجود از دست دادن بازار سیمان، روند صادرات مصالح ساختمانی وضعیت خوبی دارد.
وی با اشاره به واردات کم از عراق، گفت: ما نمی توانیم به تجارت یک طرفه به عراق ادامه دهیم. نمی توانیم تا قیامت صادرکننده باشیم و واردات نداشته باشیم. ما سفارش می‌کنیم که به فکر کار مشترک با عراق باشیم. عراق را مانند بازار داخلی خود نگاه می‌کنیم و این تجارت عشیره ای ما ادامه پیدا نخواهد کرد.
حسینی تصریح کرد: یک مرکز تجاری ۴۵۰۰ متری را در بصره عراق تاسیس می‌کنیم که د۷فاتر تجاری و رستوران، خدمات پزشکی، فروش محصولات و … در این مجتمع دیده شده است. به قدری حضور بی‌رمق در عراق داریم که گمان می‌شود حضور نداریم. ما کالاهای بسته بندی و قفسه ای صادر نمی کنیم که به چشم بیاید و مصالح ساختمانی و … صادر می‌کنیم. این مجتمع و نشست مشترک در اواخر مهرماه در سالن اجلاس به دیده شدن بیشتر ایران کمک می‌کند.
