چگونه هاشمیرفسنجانی شرکت ملی نفت را سودآور کرد؟
آیت الله هاشمی رفسنجانی یکی از ارزنده ترین ارکان انقلاب ایران بود و در تحولات مهم اقتصادی در ایران نقش مهمی داشت. او که در دوره سازندگی اقتصاد ایران بعد از اتمام جنگ ریاست جمهوری کشور را بر عهده داشت، در بازسازی صنعت نفت به خصوص احیای شرکت ملی نفت ایران نقش مهمی ایفا کرد. او را میتوان یکی از مردان بزرگ در اقتصاد ایران بعد از انقلاب اسلامی دانست و تصمیمگیریها و سیاستگذاریهای وی همواره در جهت اعتلای اقتصاد کشور بوده است.
به گزارش خبرنگار بینالملل «انرژی امروز»، یکی از شاخصترین فعالیتهای وی در دوره ریاست جمهوریاش اصلاح ساختار شرکت ملی نفت ایران بود. «رابرت ویلیامز» پژوهشگر دانشگاه اکسفورد در مقالهای در مورد نقش آیت الله هاشمی رفسنجانی در اصلاح ساختار شرکت ملی نفت ایران و رساندن این صنعت به سود آوری نوشت: بعد از اتمام جنگ ایران و عراق، ایران نیاز به جذب سرمایه برای بازسازی زیرساختهای آسیبدیده و ارتقای ظرفیتهای اقتصادی داشت. در فاصله سالهای 1989 تا 1997 میلادی که آیت الله هاشمی رفسنجانی ریاست جمهوری ایران را بر عهده داشت فضا برای کار بخش خصوصی و جذب سرمایه های خارجی در ایران بازتر شد که این مساله زمینه ساز رونق اقتصاد کشور شد.
از طرف دیگر اصلاحات اقتصادی در شرکت ملی نفت ایران در دوره ریاست جمهوری او انجام شد. این اصلاحات با هدف توسعه عملکرد تجاری شرکت ملی نفت انجام شد به این معنا که شرکت ملی نفت ایران باید بر مبنای اصول تجاری و اقتصادی کار میکرد. او بر این باور بود« تمامی بخشهای شرکت ملی نفت باید سودآور باشد نه اینکه به دلیل استفاده از منابع دولتی توجه به سودآوری در آن کمرنگ شود». در همین زمان بود که اجازه ایجاد شرکتهای خصوصی و مستقل در صنعت نفت داده شد و از این طریق انگیزه لازم برای کسب سود بیشتر از سرمایه گذاریهای صنعت نفت و دیگر صنایع در مردم ایجاد شد.
«اریک هاریک» یکی از تحلیلگران مرکز مطالعات اقتصادی امریکا بر این باور است «مهمترین دست آورد آیت الله هاشمی رفسنجانی را میتوان در کشف حوزه گازی پارس جنوبی در سال 1994 میلادی و توسط شرکتهای خصوصی زیر مجموعه شرکت ملی نفت ایران دانست. این اکتشاف گازی که به دنبال ایجاد انگیزه کار در صنعت نفت، بازسازی ساختار صنعت نفت و شرکت ملی نفت در ایران و الزام به سودآور شدن تمامی بخشهای صنعت نفت انجام شد جایگاه ایران را در سطح بین المللی و در بخش انرژی متحول کرد».
او توانست در سالهای ریاست جمهوریاش بستر آزادی بیشتر اقتصادی و کاهش نقش دولت در فعالیتهای اقتصادی را فراهم کند و همین سیاستگذاری باعث شد تا در دوره او اقتصاد کشور به تدریج از زیر بار مشکلات جنگ خارج شود و رشد را تجربه کند. او یکی از کلیدیترین افراد در انقلاب ایران، یکی از مهمترین افراد در دوران جنگ و یکی از تاثیرگذارترین افراد در دوره سازندگی بعد از جنگ است و رد پای او و سیاستهایش در بازسازی ضعفهای کارکردی و قانونی شرکت ملی نفت ایران و جذب سرمایههای خارجی و داخلی در صنعت نفت کاملا مشهود است.
