هاشمی‌رفسنجانی؛ پایه‌گذار تمدن نفتی ایران در عسلویه
مهندس سیدعماد حسینی | رئیس هیات‌مدیره هلدینگ انرژی تاپیکو | سردبیر ماهنامه تازه‌های انرژی
جمهوری اسلامی ایران در روز گذشته، مرد بزرگی را از دست داد. آیتالله هاشمی رفسنجانی را چندین بار و در روزهایی که در مجالس هفتم و هشتم، همچنین حضور در معاونت امور مهندسی وزارت نفت از نزدیک ملاقات کرده بودم و از دیدگاه‌های بلندنظرانۀ ایشان در حوزه‌های قانونگذاری و برنامه‌های توسعه‌ای، استفاده می‌کردم. تدوین و ابلاغ سیاست‌های کلّی نظام به‌عنوان قوانین بالادست و نقشه راه بررسی و تصویب برنامه‌های کوتاه و بلندمدت، برگرفته از انبوه تجارب و هوشمندی ایشان بود نشان از عمق کلان‌نگری و ژرف‌اندیشی ایشان به دلیل برخورداری از کوله‌باری از تجارب ارزشمند و آشنایی با مسائل خرد و کلان جامعه داشت. توجه ویزه به پایداری توسعه در بخش‌های مختلف و تدوین سیاست‌های کلان، محرومیت‌زدایی، طرح‌ها و پروژه‌های اشتغال‌زا در مناطق محروم و بسیاری از موارد دیگر، همگی نشان‌دهنده دید گسترده ایشان بود.
در دیدار با نمایندگان مجلس شورای اسلامی، ایشان همواره بر این موضوع تأکید داشتند که بنا بر فرمودۀ بنیانگذار کبیر انقلاب، مجلس باید همواره در رأس امور باشد و نمایندگان نیز نقش پررنگی در سیاست‌گذاری و قانونگذاری برای هرچه هموارتر شدن مسیر توسعه و اعتلای ایران اسلامی، فارغ از دیدگاه‌های بخشی‌نگر و جناحی و منطق‌های داشته باشند.
موافقان و مخالفان ایشان، بر این موضوع تأکید دارند که زمان ریاست‌جمهوری آیتالله هاشمی رفسنجانی، اقدامات توسعه‌گرایانۀ بسیاری آغاز و به سرانجام رسید. در یکی از دیدارهای ادواری نمایندگان مجلس با ایشان در دورۀ هفتم، به خاطر دارم که تأکید فراوانی بر این داشتند که پروژه‌های عظیم ملی در حوزه‌های مختلف انرژی ازجمله پارس‌جنوبی که نخستین اقدامات آن در اواخر دوران ریاست‌جمهوی ایشان پایه‌ریزی شد، همچنین توسعه صنایع پایین‌دستی ازجمله پتروشیمی‌ها، نقش به‌سزایی در گذار از خام‌فروشی نفت دارند و به لحاظ زیر ساختی و زیربنایی، برای آینده کشور بسیار اهمیت خواهند داشت. ایشان بر این موضوع تأکید داشتند که آینده اقتصاد کشور منوط به این است زیرساخت‌ها به‌درستی با کیفیت مناسبی ایجاد شوند؛ زیرساخت‌هایی که می‌تواند هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ صنعتی، به‌خصوص در مناطق محروم، بسترساز همبستگی اجتماعی و رونق اقتصادی باشد.
به‌عنوان فردی که دو دوره در کمیسیون انرژی و سیاست‌گذاری کلان این حوزه تجربه دارم و چند سال نیز مسئولیت معاونت امور مهندسی وزارت نفت را برعهده داشتم، معتقدم و شهادت می‌دهم که ایشان در حوزه انرژی، دیدگاهی کلان‌نگر، همه‌جانبه و توسعه‌محور داشتند. به خاطر دارم در یکی از دیدارها با ایشان، به‌خوبی در مباحث تخصصی و فنی صنعت نفت و گاز، ازجمله تبدیل نفت خام به فراورده‌های نفتی و حوزه‌های مرتبط با برداشت از مخازن نفت و گاز، نیمه دوم عمر مخازن و تزریق گاز به میدان‌های نفتی، با دقت و حتی بیان اصطلاحات فنی و تخصصی صحبت میکردند که برای حاضران در آن جمع که از مسئولان ارشد مجلس و صنعت نفت بودند، این موضوع بسیار جالب توجه بود که یک شخصیت روحانی و سیاستمدار برجسته، به‌خوبی و با جزئیات کامل درخصوص مباحث مبتلابه صنعت استراتژیک نفت، افزون بر رویکردهای کلان‌نگر و راهبردی، اشراف مناسبی داشته باشند.
در کنار سوابق ارزنده و بلند و بالای ایشان در به ثمرنشستن مبارزات سیاسی و پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی که تاریخ و آیندگان، قطعاً بیش از آنچه تاکنون به آن اشاره شده خواهند گفت، اثرگذاری و ماندگاری دیدگاه‌های ایشان در حوزه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و توسعه‌ای، بر همگان مشهود است و آنچه امروز بر صفحات اصلی رسانه‌های دیداری، نوشتاری و گفتاری ایران و جهان قابل لمس و مشاهده است، همگی نشان از بزرگی منش و روش سردار سازندگی ایران دارد؛ برهمین اساس است که معتقدم ایران اسلامی، یکی از بزرگمردان خود را از دست داده است.
جبران عقب‌ماندگی ها و آبادانی ویرانی‌های برجای‌مانده از جنگ تحمیلی، بدون تردید نیازمند همتی بالا و نگرش وسیع و توسعه‌محور داشت. فعالیت‌ها و اقدامات ماندگار دولت سازندگی با مدیریت آیتالله هاشمی رفسنجانی، همواره در صفحات تاریخ جمهوری اسلامی ایران درخشان خواهد بود؛ چه حتی این روزها و دورانی که درآمدهای سرشاری از حوزه‌های مختلف صنعت نفت ازجمله فروش نفت خام، توسعه گازرسانی شهری و روستایی، ظرفیت‌های پالایشگاهی، توسعه شبکه‌های برق‌ر‌سانی و افزایش ظرفیت‌های نیروگاهی، حمایتهای بی‌دریغ از نیروگاهی اتمی بوشهر، احداث سدهای متعدد برای رونق بخش‌های کشاورزی و تأمین آب‌های صنعتی و شرب، حمایت از انرژی‌های تجدیدپذیر و بسیاری از مواردی که به‌دلیل آثار و ویرانی‌های ناشی از جنگ تحمیلی با بی‌توجهی و بی‌برنامگی مواجه بودند، مدیون و مرهون دیدگاه‌های توسعه‌محور و کلان‌نگر رئیس‌جمهور دوران سازندگی است.
برخلاف برخی روش‌ها و منش‌های مرسوم در چند سال اخیر که اقدامات گذشگان به‌راحتی و با بداخلاقی‌های بسیار، به فراموشی سپرده و بعضاً نیز با بدگویی‌های بسیار همراه می‌شد، معتقدم با نیم‌نگاهی به گذشته و وضعیت نابسامان دوران بعد از جنگ تحمیلی، همچنین زیرساخت‌های ایجادشده در 8 سال دولت سازندگی که بهره‌برداری از آنها در دولت‌های بعدی و حتی همین دولت نیز امکان‌پذیر شده است، نقش و جایگاه سردار سازندگی در حوزه‌های انرژی، کاملاً محسوس و ماندگار است و خواهد ماند.
روح آن بزرگمرد ایران اسلامی قرین رحمت، و یاد و خاطرش، همواره گرامی و جاودان باد.
