میدان توس با همکاری ایتالیایی‌ها رقیب گاز ترکمنستان می‌شود
اگر این میادین به‌خوبی توسعه یافته بودند، اکنون در غیاب گاز ترکمنستان نیازی به لوله‌کشی گاز از عسلویه به استان‌های گلستان و مازندران کشور نداشتیم.
روزنامه شرق در شماره امروز خود نوشت:
دو، سه سالی می‌شود که دو میدان «توس» و «عطار» به عنوان دو میدان گازی کشور شناسایی شده‌اند و برای توسعه آنها فعالیت‌هایی در دستور کار قرار گرفته است. میادینی که به سبب نزدیکی به ترکمنستان، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر گازی کشور، اهمیت بالایی دارند و به گفته کارشناسان در صورت سرمایه‌گذاری در توسعه آنها، ایران می‌تواند تا دو سال آینده در تأمین گاز شرق و شمال ایران، خودکفا شود و هزینه‌های گزاف انتقال گاز از عسلویه به شمال ایران را نپردازد. حالا در این میان خبر می‌رسد که آستان قدس رضوی، یکی از بزرگ‌ترین هلدینگ‌های کشور، دست روی میدان «توس» گذاشته و برای توسعه آن با همکاری یک شرکت ایتالیایی وارد عمل شده است.
ورود آستان قدس رضوی به توسعه میدان‌های گازی کشور
مدیرعامل شرکت نفت و گاز شرق در این رابطه می‌گوید: آستان قدس رضوی با توجه به تفاهم‌نامه‌ای که با شرکت نفت مناطق مرکزی امضا کرده، تهیه طراحی تفصیلی و توسعه‌ای میدان توس را انجام داده است.
به گزارش ایرنا، با توجه به نیاز مناطق شمالی و شمال شرقی کشور به گاز، توسعه میدان‌های گازی این منطقه همواره مورد توجه بوده است. دراین‌میان، ماجرای قطع صادرات گاز ترکمنستان به ایران، عاملی شد تا به توسعه میدان‌های گازی این منطقه، بیش‌از‌پیش توجه شود.
میدان خانگیران، ازجمله میدان‌های گازی شمال شرقی کشور است که تولید از آن جریان دارد و قرار است طرح‌های توسعه‌ای دیگری در این میدان اجرا شود. همچنین وزارت نفت، طرح‌هایی را نیز برای توسعه میدان‌های شناسایی‌شده در دستور کار دارد که از جمله آنها می‌توان به میدان «توس» اشاره کرد که قرار است با مشارکت آستان قدس رضوی اجرا شود.
محمد مام‌بیگی، مدیرعامل شرکت نفت و گاز شرق دراین‌باره می‌گوید: در سال جاری برنامه توسعه میدان‌های جدید را در دستور کار داریم، یکی از این میدان‌ها، میدان «توس» است که امیدواریم هرچه زودتر به بهره‌برداری برسد.
وی با بیان اینکه این میدان پتاسیل گاز ترش دارد، می‌افزاید: آستان قدس رضوی با توجه به تفاهم‌نامه‌ای که با شرکت نفت مناطق مرکزی امضا کرده، کار طراحی تفصیلی و توسعه‌ای میدان توس را انجام داده و اکنون به منظور بررسی به کمیته مخازن ارجاع داده شده است.
میدان توس در صد‌کیلومتری شمال مشهد قرار دارد و ۶٠ میلیارد مترمکعب ذخایر گاز در‌جا دارد و از ظرفیت تولید روزانه چهار میلیون مترمکعب گاز برخوردار است. مام‌بیگی تصریح میکند: در صورتی‌که شرکت نفت مناطق مرکزی بتواند اعتبارات لازم را جذب کند، توانایی توسعه این میدان را با استفاده از توان داخل شرکت دارد.
پیش از این، شرکت توسعه نفت و گاز رضوی، وابسته به آستان قدس رضوی نیز تفاهم‌نامه همکاری را با یک شرکت ایتالیایی برای مشارکت در توسعه این میدان گازی امضا کرده است.
پایگاه اینترنتی شرکت سایپم از میلان چندی پیش اعلام کرده بود: در جریان سفر نخست‌وزیر ایتالیا به ایران، «استفانو سائو»، مدیرعامل سایپم، با «علی یدقار»، مدیر عامل شرکت توسعه نفت و گاز رضوی، برای همکاری در یک پروژه بزرگ گازی در ایران یادداشت تفاهم امضا کردند.
یادداشت تفاهم اخیر، در پی توافق‌های پیشین سایپم با شرکت ملی گاز ایران، درباره مذاکره برای همکاری احتمالی در پروژه‌های خط لوله و همچنین توافق با شرکت توسعه نفت و گاز پارسیان درباره ارتقا و بازسازی پالایشگاه‌های پارس شیراز و تبریز، محقق می‌شود و گامی جدید در تقویت حضور تاریخی سایپم در ایران است.
شرکت ایتالیایی سایپم از زیرمجموعه‌های شرکت بین‌المللی اِنی ایتالیاست که در زمینه خدمات حفاری فعالیت میکند. پروژه توسعه میدان توس شامل حفاری پنج چاه اصلی و دو چاه احتمالی و همچنین طراحی و ساخت همه تأسیسات بالادستی و پایین‌دستی این میدان است.
هزینه سه‌برابری میادین دریایی نسبت به میادینِ مناطق خشک
حمید حسینی، عضو هیئت‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فراورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی در رابطه با میادین گازی ایران به «شرق» می‌گوید: میادین نفتی و گازی ایران هم در دریا و هم در خشکی قرار دارند. در این سال‌ها از آنجا که اکثر میادین دریایی، مشترک بوده و اغلب از سوی کشورهای همسایه غارت می‌شود، عمده سرمایه‌گذاری‌ها را روی میادین دریایی متمرکز کرده‌ایم. به همین دلیل، تلاش کردیم از میدان عسلویه و میادین مشترک دیگر بهره‌برداری کنیم که البته هزینه‌های آنها اغلب سه‌برابر هزینه‌های میادین موجود در خشکی بوده است.
حسینی با اشاره به اینکه میزان تولید مناطق دریایی بیش از میزان تولید در میادین نفت و گاز در مناطق خشک است، می‌گوید: بیش از ١٠ سال گذشته، عمده تولید گاز کشور از مناطق خشک کشور بوده است. سرخس، سرخو، بندرعباس و… از جمله میادین خشکی بودند که به تولید گاز در کشور می‌پرداختند.
او به همین دلیل تأکید میکند اکنون زمان مناسبی است تا از میادین دریایی به سمت میادین خشکی حرکت کنیم. اکنون که توسعه میادین دریایی در کشور به انتهای کار نزدیک شده، استفاده از میادین مرکزی که جزء میادین مشترک محسوب نمی‌شوند، در دستور کار قرار گرفته است.
اهمیت توسعه میادین گازی در خراسان
عضو هیئت‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فراورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی می‌افزاید: قاعدتا منطقه خراسان، به سبب اینکه در همسایگی ترکمنستان به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای دارنده ذخایر گاز، قرار دارد، اهمیت ویژه‌ای دارد. علاوه بر آنکه عمده ذخایر گازی ترکمنستان در هم‌مرزی با ایران در مناطق «سرخس» و «ماری» قرار دارد؛ بنابراین منطقی است در منطقه خراسان، میادین گازی داشته باشیم.
حُسن ورود آستان قدس به پروژه توسعه میادین گازی
حسینی با بیان اینکه آستان قدس رضوی هم سال‌هاست در حوزه‌های نفت و گاز کشور فعالیت میکند و از جمله چهار هلدینگ بزرگ کشور به شمار می‌رود، می‌گوید: به همین دلیل آستان قدس در زمینه توسعه این میدان وارد عمل شده و پذیرفته با یک شرکت خارجی وارد مذاکره شود که با استقبال شرکت ملی نفت مواجه شده است.
او می‌افزاید: برای شرکت ملی نفت هم مهم است شرکت‌هایی وارد مذاکره شوند که توان مالی و مدیریتی داشته باشند و بتوانند شرکت خارجی دارای تکنولوژی را کنار خود مدیریت کنند.
حسینی به مزیت دیگر این اتفاق هم اشاره کرده و تصریح میکند: شرکت‌های خارجی برای مشارکت با یک شرکت ایرانی، به دنبال آن هستند که ضمانتی از جانب شرکت ایرانی دریافت کنند. شرکت‌های غیرهلدینگی توان اینکه بتوانند چنین گارانتی و تضمین‌هایی را در اختیار شرکای خارجی قرار دهند، ندارند؛ بنابراین هلدینگ‌هایی مانند شستا، غدیر، خلیج فارس و… این حُسن را دارند که با اموال غنی خود، این تضامین را بدهند و از این طریق بتوانند منابع مالی را از خارج از کشور جذب کنند. این امر می‌تواند به دستیابی روزانه ایران به یک‌میلیاردو ٢٠٠ میلیون مترمکعب گازی که به دنبال آن هستیم، کمک کند.
خودکفایی و بی‌نیازی از گاز ترکمنستان
عضو هیأت‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فراورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی با تأکید بر اینکه با بهره‌برداری از این میادین می‌توانیم بخشی از گاز شرق و شمال ایران را تأمین کنیم و از گاز ترکمنستان بی‌نیاز شویم، می‌گوید: اگر این میادین به‌خوبی توسعه یافته بودند، اکنون در غیاب گاز ترکمنستان نیازی به لوله‌کشی گاز از عسلویه به استان‌های گلستان و مازندران کشور نداشتیم.
او می‌افزاید: اگر بتوانیم این میادین را توسعه دهیم، این شانس را داریم که ضمن خودکفاشدن، نیازی به ارسال گاز از طریق خط لوله با هزینه‌های جانبی گزاف و مشکلات امنیتی از عسلویه به استان‌های شمالی کشور نداشته باشیم.
حسینی زمان بهره‌برداری از این پروژه‌ها را بسیار کوتاه و مناسب ارزیابی کرده و می‌گوید: پروژه‌های گازی چندان پروژه پیچیده‌ای نیستند و اگر منابع مالی در اختیار باشد، استخراج و شیرین‌سازی گاز ترش، کار چندانی نمی‌برد. برخی از این پروژه‌ها را ایران به‌تنهایی و برخی دیگر را نیز با همکاری شرکت‌های خارجی می‌تواند به انجام برساند؛ بنابراین دور از انتظار نیست که پروژه‌های گازی به ویژه آنها که در خشکی قرار دارند، در دو سال آینده به بهره‌برداری برسند.
