تمجید مغز انرژی روسیه از تیلرسون
15 سال قبل، ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، وزارت انرژی کشوری سرشار از ذخایر هیدرکربوری را به ایگور یوسف اف، عضو هیئت مدیره گازپروم و موسس و رئیس Fund Energy، سپرد.
دوران وزارت یوسف اف، با حوادث تلخ و شیرینی در عرصه نفت و گاز جهان از جمله امتناع جرج بوش از امضای پروتکل کیوتو، موافقت روسیه با کاهش تولید نفت خام در سال 2002 برای نخستین بار و دستیابی به رکورد بی سابقه سود بالغ بر 25.3 میلیارد دلار توسط شرکت اکسون موبیل، همراه بود.
اما در این میان آنچه که بیش از همه پراهمیت تر به نظر می رسید، افول روابط روسیه و آمریکا بود و هر روز اخبار تازه ای از تنش بین دو کشور به گوش می رسید. حتی این روزها هم با وجود انتخاب شدن دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور منتخب آمریکا و تمایل او به روسیه، باز هم گمانه های بسیاری در مورد نزدیکی روابط دو کشور، به ویژه در زمینه انرژی وجود دارد.
به اعتقاد یوسف اف، با انتخاب رکس تیلرسون به عنوان وزیر امور خارجه آمریکا، امیدواری بسیاری وجود دارد که دیالوگی هدفمند و سودمند در مورد انرژی بین دو کشور صورت گیرد که خود می تواند هموارکننده مسیر تعامل گسترده میان دو غول انرژی دنیا باشد.
در همین رابطه نشریه ریگزون مصاحبه ای با یوسف اف ترتیب داده است که خلاصه آن در «انرژی امروز» منتشر می شود.
به اعتقاد شما چرا روسیه پذیرفت میزان تولید نفت خام را به میزان قابل توجهی کاهش دهد؟
روسیه به عنوان یکی از تولیدکنندگان نفت در جهان همواره با دیگر کشورهای تولیدکننده اوپک و غیراوپک همگام بوده و هر زمان نیاز به کاهش تولید احساس می شد، اعلام آمادگی کرده است. اما باید توجه داشته باشیم یکی از مهمترین دلایلی که روسیه نسبت به میزان کاهش تولید حساسیت بسیاری نشان می دهد؛ شرایط آب و هوایی کشور و مصرف بالای داخلی منابع سوختی و بهره وری پایین انرژی است. بالغ بر 50 درصد از نفت و گاز تولیدشده برای تولید برق و گرما در داخل کشور مورد استفاده قرار می گیرد. به همین دلیل مقرر شده شرکت های دولتی و خصوصی با مشارکت یکدیگر در این کاهش تولید همکاری داشته و دولت هم نقشی مدیریتی بر عهده دارد.
آیا هدف روسیه از قبول این تعهد، اعمال قیمت خاصی بر نفت تولیدشده است تا بتواند منافع کشورش را تامین کند؟
هدف اصلی روسیه، ایجاد ثبات در بازارهای جهانی نفت است؛ به میزانی که هم منافع تولیدکننده و هم مصرف کننده لحاظ شود. باید اشاره کنم که بودجه روسیه برای 2017 تا 2019 بر مبنای 40 دلار به ازای هر بشکه نفت پایه ریزی شده، درحالیکه در 15 دسامبر میانگین بهای نفت روسیه 51.41 دلار به ازای هر بشکه محاسبه شده است.
به عنوان کسی که سال ها به عنوان نماینده ویژه پوتین در فدراسیون روسیه فعالیت داشته است؛ به شما اطمینان می دهم که قیمت جهانی نفت و تعامل بین کشورهای تولیدکننده از اهمیت خاصی برای رئیس جمهور روسیه برخوردار است.
آیا روابط پوتین و ترامپ می تواند بر سیاست گذاری انرژی هر دو کشور تاثیرگذار باشد؟
هنوز زود است که بتوان در مورد آینده روابط روسیه – آمریکا و تاثیرات ژئوپلتیکی شان بر عرصه انرژی صحبت کرد. اما نباید فراموش کرد که طی 15 سال گذشته ما تجربیات بسیار مثبتی در رابطه با همکاری های مشترک دو کشور به دست آوردیم.
نظر شما درباره تاثیرگذاری رکس تیلرسون به عنوان وزیر امورخارجه امریکا در ترسیم چشم انداری مثبت از روابط بین دو کشور – به ویژه در زمینه انرژی – چیست؟
من از سال 2002 آقای تیلرسون را می شناسم. او در آن زمان مدیر ارشد اجرایی اکسون موبیل بود و برای بحث در مورد جزییات مالی و تکنیکی پروژه های اکسون موبیل در روسیه به مسکو سفر کرده بود. با قاطعیت می گویم که وی از درک عمیقی نسبت به موضوعات تخصصی مربوط به حوزه انرژی برخوردار است و نگرش مثبتی هم به مسائل فرهنگی و اقتصادی دارد.
در زمان وزارت شما، روابط روسیه – آمریکا در مورد مسائل مربوط به حوزه انرژی چگونه بود؟ و انتظار شما از روابط آینده دو کشور، با درنظر گرفتن اشخاص حاضر در کابینه ترامپ چیست؟
از سال 2000 و از زمان آغاز گفتگوی انرژی بین آمریکا و روسیه، توافق های بسیاری از جمله ممانعت از نشت نفت در مناطق حفاری، بهره وری انرژی و ثبات بازارهای بین المللی نفت و گاز بین دو کشور صورت گرفته است.
آقای تیلرسون نقش بسیار مهمی در موفقیت نشست های تجاری بین کشورها در مورد مسائل حوزه انرژی که در هوستون و سن پترزبورگ برگزار شد ایفا کردند. هر دو کشور نیز همکاری های لازم در زمینه ایجاد تعامل بین شرکت های فعال در زمینه انرژی – هم شرکت های خصوصی و هم شرکت های دولتی – را انجام داده اند.
اما نکته ای که حائز اهمیت است و باید در روابط بین آمریکا و روسیه مدنظر قرار گیرد؛ این است که به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان نفت و گاز در جهان، باید در عرصه بین المللی از هرگونه چالش و رودررویی پرهیز کنند.
